Κάθε μέρα σε όλον τον κόσμο οι άνθρωποι καταναλώνουν 1,6 δισεκατομμύρια κούπες καφέ και περίπου το διπλάσιο αριθμό σε τσάι!
Η πλειοψηφία δηλώνει ότι τους αρέσει τόσο η γεύση των δύο αυτών ροφημάτων, όσο και το γεγονός ότι η καφεΐνη που περιέχουν «ξυπνά» τον οργανισμό τους.
Οι ειδικοί όμως τονίζουν ότι τόσο ο καφές, όσο και το τσάι αφυδατώνουν τον οργανισμό και δε θα έπρεπε να προσμετρώνται στην ημερήσια «δόση υγρών» που λαμβάνουμε.
Τι ισχύει στην πραγματικότητα και ποια είναι τα στοιχεία που υπάρχουν
Παρότι το τσάι και ο καφές περιέχουν διαφορετικές ουσίες, οι περισσότερες έρευνες εστιάζουν στην καφεΐνη.
Μία από τις έρευνες που έχουν γίνει γύρω από αυτήν χρονολογείται πίσω στο μακρινό 1928.
Η συγκεκριμένη έρευνα είχε γίνει σε δείγμα τριών ανθρώπων, κατά τη διάρκεια δύο χειμώνων. Οι τρεις άντρες κάποιες φορές έπρεπε να πίνουν τέσσερις κούπες καφέ την ημέρα, κάποιες άλλες έπιναν κυρίως τσάι, ενώ άλλες είτε απείχαν εντελώς και από τα δύο, ή έπιναν νερό με καθαρή καφεΐνη. Οι ερευνητές τους έκαναν τακτικές εξετάσεις ούρων, αναφέρει η Claudia Hammond σε άρθρο της για το BBCFuture.
Οι συγγραφείς της μελέτης κατέληξαν στο συμπέρασμα, ότι αν οι άντρες έπιναν νερό με καφεΐνη μετά από δύο μήνες αποχής τόσο από καφέ όσο και από τσάι, η ποσότητα των ούρων τους αυξανόταν κατά 50%. Όταν όμως έπιναν καφέ τακτικά και πάλι εθίζονταν στις διουρητικές ιδιότητές του.
Μεγάλες δόσεις καφεΐνης είναι γνωστό ότι αυξάνουν τη ροή του αίματος στα νεφρά και αναστέλλουν την απορρόφηση του νατρίου, το οποίο εξηγεί γιατί θα μπορούσαν να λειτουργούν ως διουρητικά. Όμως ο ακριβής μηχανισμός λειτουργίας τους εξακολουθεί να αποτελεί θέμα συζήτησης, προσθέτει η αρθρογράφος.
Κοιτώντας κανείς λίγο πιο προσεκτικά τις έρευνες που έχουν γίνει γύρω από πιο.... ρεαλιστικές ποσότητες καφεΐνης, διαπιστώνει ότι η διουρητική επίδραση της καφεΐνης δεν είναι και τόσο ξεκάθαρη.
Σύμφωνα με μια ανασκόπηση 10 ερευνών που έκανε ο LawrenceArmstrong από το πανεπιστήμιο του Κονέκτικατ, η καφεΐνη είναι ένα ήπιο διουρητικό, με 12 από τις 15 συγκρίσεις που διεξήχθησαν να δείχνουν ότι οι άνθρωποι ουρούσαν την ίδια ποσότητα υγρών, ανεξάρτητα από το αν έπιναν νερό με καφεΐνη ή σκέτο.
Γιατί λοιπόν η πλειοψηφία των ανθρώπων πιστεύει ότι πρέπει να πηγαίνει πιο συχνά στην τουαλέτα όταν έχει καταναλώσει καφέ ή τσάι;
Σύμφωνα με την ίδια έρευνα, στα περισσότερα πειράματα οι ερευνητές έδιναν στους εθελοντές καθαρή καφεΐνη με νερό, αντί για κούπες από τσάι ή καφέ, όπως θα τον έπιναν στο σπίτι τους.
Μήπως όμως υπάρχει και κάτι άλλο γύρω από το συνδυασμό ουσιών που περιέχονται στον καφέ και το τσάι;
Σε μια έρευνα, κατά την οποία οι συμμετέχοντες έπιναν μόνο τσάι τις 12 ώρες που διήρκεσε το πείραμα, οι ερευνητές δεν παρατήρησαν καμία διαφορά στα επίπεδα ενυδάτωσης του οργανισμού τους, συγκριτικά με εκείνους που έπιναν την ίδια ποσότητα νερού.
Σε ό,τι αφορά την κατανάλωση καφέ, μία μελέτη βρήκε 41% αύξηση στην ποσότητα των ούρων, καθώς επίσης και αύξηση στην απέκκριση καλίου και νατρίου. Ωστόσο, οι συμμετέχοντες απείχαν από την κατανάλωση καφεΐνης πριν από τη διεξαγωγή του πειράματος. Επομένως, δε γνωρίζουμε τι θα συνέβαινε αν οι άνθρωποι ήταν συνηθισμένοι στο να πίνουν καφέ.
Μία δεύτερη μελέτη δε βρήκε επίσης καμία διαφορά στα επίπεδα ενυδάτωσης του οργανισμού εκείνων που έπιναν νερό ή καφέ, προσθέτει η Hammond.
Στη συνέχεια, μία άλλη έρευνα που έγινε νωρίτερα φέτος από το πανεπιστήμιο του Μπέρμινγκχαμ στη Μ. Βρετανία, εξέτασε όχι μόνο την ποσότητα των ούρων αλλά και το αίμα των εθελοντών για να ελεγχθεί και η λειτουργία των νεφρών, καθώς επίσης μέτρησαν και τη συνολική ποσότητα νερού που υπήρχε στον οργανισμό τους.
Οι άντρες που συμμετείχαν στη μελέτη έπιναν τέσσερις κούπες καφέ την ημέρα, πολύ παραπάνω από το μέσο όρο.
Κι όμως, δεν υπήρξαν στοιχεία που να αποδεικνύουν ότι ήταν πιο αφυδατωμένοι από αυτούς που έπιναν μόνο νερό.
Βέβαια, η συγκεκριμένη έρευνα χρηματοδοτήθηκε από το InstituteforScientificInformationonCoffee, μέλη του οποίου είναι εταιρείες καφέ, όμως αυτή δημοσιεύτηκε σε ένα peer-reviewed επιστημονικό περιοδικό και οι συγγραφείς της επιβεβαιώνουν ότι το ινστιτούτο δεν είχε καμία ανάμειξη στη συγκέντρωση ή ανάλυση των δεδομένων, αλλά ούτε και στη συγγραφή της έρευνας.
Επομένως, καταλήγει η αρθρογράφος, παρότι μπορεί να παρατηρούμε ότι έχουμε την ανάγκη να πηγαίνουμε πιο συχνά στην τουαλέτα όταν έχουμε πιει καφέ, ένα λάθος που συμβαίνει είναι ότι το συγκρίνουμε αυτό με το χρονικό διάστημα κατά το οποίο δεν έχουμε πιει κάτι άλλο και όχι όταν πίνουμε μια αντίστοιχη ποσότητα νερού.
Αν πιούμε ένα ποτήρι νερού αντί για μια κούπα τσάι... και πάλι το αποτέλεσμα θα είναι το ίδιο!