Από αυτά που τρώμε, μέχρι αυτά που βλέπουμε, ακούμε, μυρίζουμε, αγγίζουμε κ.τ.λ., κάθε δευτερόλεπτο που περνάει συγκεντρώνουμε συνεχώς πληροφορίες μέσα στο μυαλό μας από το περιβάλλον στο οποίο βρισκόμαστε.
Κι ενώ μπορεί να μην υπάρχει ανάγκη να θυμόμαστε τις περισσότερες από αυτές, ο εγκέφαλός μας έχει την αξιοθαύμαστη ικανότητα να αποθηκεύει πληροφορίες, οι οποίες μπορεί να μοιάζουν επουσιώδεις, ωστόσο αποδεικνύονται χρήσιμες στη συνέχεια.
Οι άνθρωποι έχουν την ικανότητα να ενισχύουν τις αδύναμες αναμνήσεις με τη βοήθεια των συναισθημάτων και όπως υποστηρίζει μια ομάδα ψυχολόγων από τις ΗΠΑ, αυτό αποτελεί απόδειξη της προσαρμοστικής φύσης της ανθρώπινης μνήμης.
Η ομάδα των επιστημόνων από το πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης προσπάθησε να κατανοήσει τον τρόπο με τον οποίο ο ανθρώπινος εγκέφαλος αποθηκεύει τις μνήμες για «συναισθηματικά ουδέτερα γεγονότα», τα οποία όμως αποκτούν σημασία με τις μετέπειτα εμπειρίες του ατόμου.
«Πώς αποθηκεύει ο εγκέφαλος όλες αυτές τις πληροφορίες; Και πώς τα συναισθήματα ενισχύουν τις αδύναμες αναμνήσεις;» γράφουν οι μεταδιδακτορικοί ερευνητές Joseph Dunsmoor και Vishnu Murty στο The Conversation.
Η μελέτη τους επικεντρώθηκε σε μεγάλο βαθμό στο πώς οι εγκέφαλοί μας θυμούνται συναισθηματικά ερεθίσματα αναστάτωσης, όπως υποβλητικές εικόνες ή τραυματικά γεγονότα. Ειδικότερα, η έρευνά τους εξέτασε πώς οι τρομοκρατικές επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου στις ΗΠΑ επηρεάζουν τη διατήρηση της μνήμης.
Οι ερευνητές αναφέρουν, ότι θεωρούμε δεδομένο πως θα θυμόμαστε συναισθηματικά φορτισμένα γεγονότα καλύτερα απ’ ό,τι γεγονότα ουδέτερης σημασίας, όπως για παράδειγμα ένα ραντεβού για φαγητό.
Τα συναισθήματα αυξάνουν την ικανότητά μας να θυμόμαστε, επηρεάζοντας τη δραστηριότητα σε περιοχές του εγκεφάλου που σχετίζονται με την επεξεργασία των συναισθημάτων –ιδιαίτερα στην αμυγδαλή και το ραβδωτό σώμα- καθώς επίσης και σε περιοχές που σχετίζονται με την κωδικοποίηση νέων εμπειριών, όπως ο ιππόκαμπος.
Τα συναισθήματα αυξάνουν ακόμη τη «δύναμη» της μνήμης στο πέρασμα του χρόνου –διαδικασία που ονομάζεται «ενοποίηση».
Τα ισχυρά συναισθήματα μπορούν να ενδυναμώσουν τη μνήμη για θετικά γεγονότα, όπως ένα πάρτι γενεθλίων-έκπληξη με πολύ κοντινούς φίλους, αλλά και για αρνητικά γεγονότα.
Παρότι πολλές λεπτομέρειες δεν προκαλούν άμεση συναισθηματική διέγερση, μπορούν να αποκτήσουν αυτή τη σημασία μέσα από τις εμπειρίες που αποκτά κανείς.
Οι άνθρωποι άλλωστε χρησιμοποιούμε τη μνήμη, όχι μόνο για να θυμόμαστε το παρελθόν, αλλά και για να μας καθοδηγούν για τις μελλοντικές μας αποφάσεις.
Τα συναισθήματα μάς βοηθούν να θυμόμαστε τις σχετικές πληροφορίες, έτσι ώστε να καταλήγουμε στις επιλογές μας. Χωρίς τη δυνατότητα ενίσχυσης των φαινομενικά ασήμαντων εμπειριών του παρελθόντος με νέες σημαντικές πληροφορίες, θα επαναλαμβάναμε συνεχώς τα ίδια λάθη.
