Ίσως το γάλα δεν κάνει τελικά τόσο καλό όσο νομίζαμε στα κόκαλα και γενικότερα στην υγεία μας, ή απλώς και στην περίπτωση του ισχύει ότι για το κάθε τι χρειάζεται μέτρο.
Η μεγάλη κατανάλωση γάλακτος δεν συνοδεύεται από μικρότερο κίνδυνο καταγμάτων, όπως συνήθως πιστεύεται λόγω του αυξημένου ασβεστίου και των πρωτεϊνών για τα οστά, αλλά, αντίθετα, με μεγαλύτερη πιθανότητα κατάγματος και πρόωρου θανάτου τόσο στους άνδρες, όσο και στις γυναίκες.
Σε αυτό το... αιρετικό συμπέρασμα κατέληξε μια νέα μεγάλη σουηδική επιστημονική μελέτη, η οποία όμως πρέπει να επιβεβαιωθεί από μελλοντικές έρευνες, προτού οι επιστήμονες προχωρήσουν σε νέες διατροφικές συστάσεις. Η έρευνα, από την άλλη, συσχετίζει το πρόβλημα μόνο με το γάλα και όχι με τα άλλα γαλακτοκομικά, αφού βρήκε ότι όσες γυναίκες τρώνε πολύ γιαούρτι και τυρί, κινδυνεύουν λιγότερο από κάταγμα ή πρόωρο θάνατο.
Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον καθηγητή Καρλ Μικάελσον της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου της Ουψάλα, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο βρετανικό ιατρικό περιοδικό "British Medical Journal", σύμφωνα με το Γαλλικό Πρακτορείο, το "New Scientist" και τη βρετανική εφημερίδα "Independent", ανέφεραν ότι ο αυξημένος κίνδυνος μπορεί να οφείλεται στα υψηλά επίπεδα γαλακτόζης, η οποία προέρχεται από διάσπαση της λακτόζης, δύο μορφών σακχάρου που περιέχονται στο γάλα και οι οποίες, όπως έχουν δείξει προηγούμενες μελέτες σε πειραματόζωα, αυξάνουν το οξειδωτικό στρες και τη χρόνια φλεγμονή στον οργανισμό.
Μέχρι να έρθει στη δημοσιότητα η συγκεκριμένη... αιρετική έρευνα, μια διατροφή πλούσια σε γάλα και γενικά σε γαλακτοκομικά προϊόντα θεωρείται ότι μειώνει την πιθανότητα καταγμάτων λόγω οστεοπόρωσης.
Οι Σουηδοί επιστήμονες διευκρίνισαν, πάντως, ότι η έρευνά τους διαπίστωσε μια συσχέτιση ανάμεσα στο πολύ γάλα και στον αυξημένο κίνδυνο καταγμάτων και πρόωρου θανάτου και όχι μια άμεση σχέση αιτίας - αποτελέσματος, γι' αυτό τα απρόσμενα ευρήματά τους πρέπει να αντιμετωπιστούν με επιφύλαξη, τουλάχιστον προς το παρόν.
Οι ερευνητές μελέτησαν στοιχεία για δύο ομάδες, μία 61.433 γυναικών ηλικίας 39 - 74 ετών και μία 45.339 ανδρών ηλικίας 45 - 79 ετών, αναφορικά με τις διατροφικέςσυνήθειές τους και την κατανάλωση γάλατος, γιαουρτιού και τυριού. Η γυναικεία ομάδαπαρακολουθήθηκε επί 20 έτη και η ανδρική επί 11. Στη διάρκεια αυτών των περιόδων οιεπιστήμονες κατέγραψαν πόσα κατάγματα έπαθαν οι άνθρωποι και πόσοι πέθαναν πρόωρα.
Η στατιστική ανάλυση για τις γυναίκες έδειξε ότι η αυξημένη κατανάλωση γάλατος όχιμόνο δεν μείωνε καθόλου τον κίνδυνο κατάγματος, αλλά μάλλον τον αύξανε. Μέσα σε μιαδεκαετία, 42 στις 1.000 γυναίκες που έπιναν πολύ γάλα, έπαθαν κάταγμα, έναντι 35 στις1.000 που ήταν ο μέσος όρος και 31 στις 1.000 μεταξύ όσων έπιναν λίγο γάλα ήκαθόλου.
Επιπλέον, οι γυναίκες που έπιναν πάνω από τρία ποτήρια γάλα τη μέρα (κατά μέσο όρο 680 μιλιγκράμ), είχαν υψηλότερο κίνδυνο πρόωρου θανάτου (180 γυναίκες στις 1.000) μέσα σε μια δεκαετία, σε σχέση με όσες έπιναν λιγότερο από ένα ποτήρι (κατά μέσο όρο60 μιλιγκράμ), από τις οποίες πέθαναν 110 στις 1.000 μέσα στην ίδια δεκαετία, ενώ ο μέσος όρος (ανεξάρτητα από την κατανάλωση γάλατος) ήταν 126 θάνατοι στις 1.000 γυναίκες.
Όσες έπιναν πάνω από τρία ποτήρια ημερησίως, είχαν 90% μεγαλύτερο κίνδυνο πρόωρουθανάτου, 60% μεγαλύτερο κίνδυνο κατάγματος ισχύου και 15% οποιουδήποτε άλλουκατάγματος, σε σχέση με όσες έπιναν λιγότερο από ένα ποτήρι τη μέρα, όπως είπε ο Καρλ Μικάελσον.
Όσον αφορά τους άνδρες, παρατηρήθηκε επίσης ότι η αυξημένη κατανάλωση γάλακτος σχετιζόταν με αυξημένο κίνδυνο πρόωρου θανάτου, αν και σε μικρότερο βαθμό από ό,τι στιςγυναίκες (περίπου 10% για τρία ποτήρια και πάνω). Η περαιτέρω ανάλυση επιβεβαίωσε ότιη μεγαλύτερη κατανάλωση γάλατος συνδεόταν με «ανεβασμένους» βιοδείκτες οξειδωτικού στρεςκαι φλεγμονής.
Σε κάθε περίπτωση, η κατανάλωση μόνο ενός ποτηριού γάλακτος τη μέρα δεν φαίνεται να αποτελεί οποιοδήποτε πρόβλημα (το πρόβλημα αρχίζει μετά τα δύο ποτήρια), ενώ η μελέτη διαπίστωσε αυξημένο κίνδυνο σε όλα τα είδη γάλατος (με πολλά, λίγα ή καθόλου λιπαρά κ.α.). Αντίθετα, όπως διαπιστώθηκε, τα γαλακτοκομικά προϊόντα (κυρίως γιαούρτι, τυρί),που έχουν πολύ πιο χαμηλή περιεκτικότητα σε λακτόζη, συνδέονται με μειωμένη πρόωρηθνησιμότητα και λιγότερα κατάγματα, ιδίως μεταξύ των γυναικών.
"Τα ευρήματά μας μπορεί να θέσουν σε αμφισβήτηση την ισχύ των συστάσεων για την κατανάλωση μεγάλων ποσοτήτων γάλακτος ως μέτρου πρόληψης των καταγμάτων" τονίζουν οι ερευνητές, αλλά προσθέτουν ότι "τα ευρήματα αυτά πρέπει να τύχουν ανεξάρτητης επιβεβαίωσης, προτού μπορέσουν να χρησιμοποιηθούν για νέες διατροφικές συστάσεις".
Ειδικοί από άλλες χώρες συμφώνησαν ότι τα ευρήματα πρέπει να διασταυρωθούν απόάλλες έρευνες, καθώς η κατανάλωση γάλατος εμφανίζει αυξητική τάση διεθνώς, παράλληλαμε την παγκόσμια οικονομική ανάπτυξη. Ορισμένοι επιστήμονες επεσήμαναν ότι η νέα μελέτη εγείρει περισσότερα ερωτήματα, παρά δίνει απαντήσεις.
