Όλα όσα πρέπει να γνωρίζουμε για την κολπική μαρμαρυγή

Του MD Γεωργίου Ανδρικόπουλου, Διευθυντή Καρδιολογικής Κλινικής ΓΝΑ "Ερρίκος Ντυνάν"

 

Η κολπική μαρμαρυγή είναι η συχνότερη κλινική αρρυθμία και η συχνότερη αιτία εισαγωγής σε νοσοκομείο από όλες τις διαταραχές του ρυθμού. Υπολογίζεται ότι 200.000 Έλληνες πάσχουν από κολπική μαρμαρυγή και ο αριθμός τους αναμένεται να αυξηθεί σημαντικά τα προσεχή χρόνια κυρίως λόγω της αλλαγής των δημογραφικών χαρακτηριστικών του Ελληνικού πληθυσμού, αφού η κολπική μαρμαρυγή είναι ιδιαίτερα συχνή στις μεγάλες ηλικίες. 

Εστιάζοντας στην αρρυθμία αυτή δεν πρέπει να επικεντρωνόμαστε μόνο στη σημαντική νοσηρότητα και θνησιμότητα που προκαλεί. Το μεγαλύτερο ιατρικό, κοινωνικό αλλά και οικονομικό κόστος της κολπικής μαρμαρυγής σχετίζεται με τη μεγάλη αύξηση της συχνότητας των αγγειακών εγκεφαλικών επεισοδίων που προκαλεί, ενώ δεν πρέπει να θεωρείται αμελητέα και η αύξηση της θνησιμότητας που σχετίζεται με την καρδιακή ανεπάρκεια.

Η πιθανότητα εμφάνισης ενός αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου σε ασθενείς με κολπική μαρμαρυγή ποικίλει από 1 ως >10% κατ’ έτος ανάλογα με τα χαρακτηριστικά του ασθενούς. Αυτό σημαίνει ότι, για πολλούς ασθενείς, η πιθανότητα του εγκεφαλικού επεισοδίου καθίσταται βεβαιότητα αν για 10 χρόνια δεν ληφθούν τα απαραίτητα θεραπευτικά μέτρα. Ποια είναι αυτά;

Η σημαντικότερη θεραπευτική παρέμβαση σε ασθενείς με κολπική μαρμαρυγή είναι η σωστή λήψη της αντιπηκτικής αγωγής. Να σημειωθεί ότι με τον όρο αντιπηκτική αγωγή αναφερόμαστε αφενός στα παλαιά κουμαρινικά αντιπηκτικά που απαιτούν τακτικό έλεγχο με εξετάσεις αίματος προκειμένου να είναι η δράση τους στα επιθυμητά επίπεδα και αφετέρου στα νεώτερα αντιπηκτικά (νταμπιγκατράν, ριβαροξαμπάν και απιξαμπάν), που έχουν πιο προβλέψιμο θεραπευτικό αποτέλεσμα και δεν χρήζουν συχνής παρακολούθησης με εξετάσεις αίματος. Βέβαια τα τελευταία είναι ακριβότερα αλλά πλέον δεν είναι ακριβώς καινούρια αφού εκατομμύρια ασθενείς τα έχουν λάβει κατά τα τελευταία 3 έτη. 

Πρέπει να καταστεί σαφές ότι η ασπιρίνη, η κλοπιδογρέλη και τα υπόλοιπα ευρέως χρησιμοποιούμενα αντιαιμοπεταλιακά φάρμακα δεν είναι αντιπηκτικά και σύμφωνα με τα δεδομένα και τις οδηγίες των ιατρικών εταιρειών δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται για την πρόληψη των εγκεφαλικών επεισοδίων σε ασθενείς με κολπική μαρμαρυγή λόγω μειωμένης αποτελεσματικότητας.

Επιγραμματικά θα έπρεπε να αναφέρουμε μερικές βασικές γνώσεις που θα έπρεπε να έχουν οι ασθενείς με κολπική μαρμαρυγή προκειμένου να αποφύγουν το τραγικό συμβάν ενός αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου:

  1. Η πιθανότητα να συμβεί ένα αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο δεν σχετίζεται με το φορτίο της μαρμαρυγής. Πιο απλά, είτε λίγα είτε πολλά τα επεισόδια της μαρμαρυγής ο κίνδυνος είναι ίδιος.

  2. Ο κίνδυνος αυτός μεγαλώνει με την ηλικία κι εξαρτάται από το φύλο (οι γυναίκες έχουν μεγαλύτερο κίνδυνο), την υπέρταση, το σακχαρώδη διαβήτη και άλλες καταστάσεις. Ρωτήστε το γιατρό σας για τον κίνδυνο που έχετε. Είναι το σημαντικότερο βήμα για τη σωστή θεραπεία.

  3. Δεν χρειάζεται να βιαστείτε να αλλάξετε τα παλαιά αντιπηκτικά αν είστε καλά ρυθμισμένος και η εξέταση INR είναι μεταξύ 2 και 3.

  4. Είναι σωστό όμως να καταφύγετε στα νέα αντιπηκτικά αν είστε συχνά εκτός θεραπευτικών ορίων INR κι αν δεν μπορείτε να υποβάλλεστε στον αναγκαίο τακτικό έλεγχο.

  5. Η αντιπηκτική αγωγή είναι αγωγή δια βίου και η απόφαση για την έναρξή της πρέπει να γίνεται από ειδικό καλά ενημερωμένο ιατρό.

  6. Η ασπιρίνη δεν αποτελεί εναλλακτική θεραπεία για τα αντιπηκτικά (νέα ή παλιά).

 

Συνοπτικό Βιογραφικό σημείωμα του Γεωργίου Κ. Ανδρικόπουλου, MD, PhD, FESC

Ο Γεώργιος Ανδρικόπουλος είναι Καρδιολόγος, διευθυντής της Καρδιολογικής κλινικής του ΓΝΑ "Ερρίκος Ντυνάν" στην Αθήνα. Εργάζεται ως αρρυθμιολόγος / ηλεκτροφυσιολόγος στο εργαστήριο ηλεκτροφυσιολογίας του Νοσοκομείου από το 2009. Τα προηγούμενα 8 έτη εργαζόταν ως επιμελητής στο ΓΝΑ "Ευαγγελισμός".  

Μετεκπαιδεύτηκε στη Μ. Βρετανία, με υποτροφία της Ευρωπαϊκής Καρδιολογικής Εταιρείας. Εκπαιδεύτηκε στο ΓΝΑ "Ιπποκράτειο". Πραγματοποίησε τις βασικές σπουδές στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών όπου εισήχθη δια των Πανελληνίων εξετάσεων το 1984. Τα τελευταία 13 έτη εργάζεται ως ηλεκτροφυσιολόγος ενώ η ερευνητική του δραστηριότητα έχει εστιαστεί στις αρρυθμίες, στις συσκευές διαχείρισης του καρδιακού ρυθμού, στη γενετική και την πρόληψη των καρδιαγγειακών νοσημάτων.

Είναι γραμματέας της Ελληνικής Εταιρείας Καρδιαγγειακής Έρευνας, ιδρυτικό μέλος και μέλος του διοικητικού συμβουλίου του Ινστιτούτου Μελέτης και Εκπαίδευσης στη Θρόμβωση και την Αντιθρομβωτική αγωγή (ΙΜΕΘΑ), επιστημονικός σύμβουλος του Ελληνικού Ιδρύματος Καρδιολογίας, μέλος της επιστημονικής επιτροπής του Ελληνικού Κολεγίου Καρδιολογίας και μέλος πολλών άλλων επιστημονικών ενώσεων, ενώ ήταν πρόεδρος της ομάδας εργασίας προληπτικής καρδιολογίας της Ελληνικής Καρδιολογικής Εταιρείας. Ήταν κύριος ερευνητής των μελετών GEMIG και HELIOS, MANAGE-AF, RHYTHMOS, TARGET, PHAETHONς και άλλων, ευρισκομένων σε εξέλιξη, πολυκεντρικών μελετών. 

Έχει συνολικά δημοσιεύσει 373 επιστημονικά άρθρα (154 πλήρεις δημοσιεύσεις και 219 υπό μορφή περιλήψεων). Συγκεκριμένα, δημοσίευσε 94 πλήρη άρθρα σε διεθνή ιατρικά περιοδικά που αναφέρονται στο Pubmed κι 60 σε άλλα περιοδικά. 

Είναι ακόμα κριτής σε πολλά διεθνή ιατρικά περιοδικά και έχει συγγράψει κεφάλαια επιστημονικών συγγραμμάτων καθώς και μεγάλο αριθμό άρθρων σε περιοδικά και εφημερίδες.