Πολύ συχνά αναφερόμαστε στην ικανότητα μας να θυμόμαστε πράγματα με φράσεις που έχουν είτε θετική, είτε αρνητική χροιά, όπως για παράδειγμα: έχει μνήμη ελέφαντα/διαθέτει φωτογραφική μνήμη, για εκείνους που δεν τους διαφεύγει τίποτα και θυμούνται την παραμικρή λεπτομέρεια, ή φράσεις όπως έχει μνήμη χρυσόψαρου/δε μπορεί να συγκρατήσει πληροφορίες, για εκείνους που μάλλον το μνημονικό τους δεν είναι και το πιο δυνατό τους σημείο.
Αυτό που φαίνεται να μην αντιλαμβανόμαστε οι περισσότεροι είναι, ότι ο τρόπος με τον οποίο χρησιμοποιούμε τη μνήμη μας σχετίζεται σε μεγάλο βαθμό με το πόσο αποτελεσματικά λειτουργεί αυτή, γράφει η Annie Murphy Paul σε άρθρο της στο LinkedIn.
Δείτε παρακάτω επτά τρόπους –με τη βούλα των γνωστικών επιστημών και της ψυχολογίας- με τους οποίους μπορείτε να αποκτήσετε… μνήμη ελέφαντα:
1. Αντιληφθείτε τα όρια της μνήμης εργασίας σας, δηλαδή του ψυχικού εκείνου χώρου που περιέχει όλα τα γεγονότα και τις έννοιες που σκέφτεστε ανά πάσα στιγμή. Η μνήμη εργασίας μας μπορεί να "επεξεργάζεται" μόνο τέσσερα γεγονότα ή ιδέες κάθε στιγμή, αλλά μπορούμε να "αποθηκεύσουμε" περισσότερες πληροφορίες σε αυτά τα τέσσερα "γκρουπ", συνδέοντάς τες κατάλληλα μεταξύ τους.
2. Θα θυμάστε από τα σχολικά σας χρόνια, τις φορές που πέφτατε με τα μούτρα στο διάβασμα το βράδυ πριν από ένα διαγώνισμα, ή στο δρόμο πηγαίνοντας στο σχολείο. Φυσικά, αυτή η μέθοδος δεν είναι και πάρα πολύ αποτελεσματική, ωστόσο πολλοί συνεχίζουμε να την εφαρμόζουμε ακόμη και στην εργασιακή ζωή μας, ρίχνοντας βιαστικές ματιές στις σημειώσεις μας πριν από μια σημαντική παρουσίαση. Είναι καλύτερο να "εκθέτετε" τον εαυτό σας στις πληροφορίες που σας ενδιαφέρουν σταδιακά, αφιερώνοντας περισσότερο χρόνο και κατανέμοντάς τον πιο σωστά. Ένα πολύ έξυπνο τρικ είναι να στέλνετε στον εαυτό σας ένα email, υπενθυμίζοντάς του το υλικό που πρέπει να επανεξετάσετε.
3. Μαθαίνουμε πιο εύκολα και συγκρατούμε περισσότερες πληροφορίες, όταν αυτές μας παρουσιάζονται με διαφορετικούς τρόπους: π.χ. ακουστικά, μέσω εικόνων κ.τ.λ. Αν θέλετε να απομνημονεύσετε κάτι, δοκιμάστε διάφορες μεθόδους, όπως για παράδειγμα: διαβάστε δυνατά το υλικό σαν να δίνετε μια ομιλία, παρακολουθήστε ένα σχετικό βίντεο στο Youtube κ.ά.
4. Ο ύπνος είναι ένα πολύ βασικό "συστατικό" της καλής μνήμης: όταν κοιμόμαστε παγιώνουμε και "μονιμοποιούμε" τη γνώση που αποκτήσαμε κατά τη διάρκεια της ημέρας. Μετά από έκθεση σε μεγάλο όγκο πληροφοριών (π.χ. αν παρακολουθήσατε κάποιο συνέδριο) φροντίστε να κοιμηθείτε καλά το βράδυ. Μπορείτε επίσης να δοκιμάσετε να ρίξετε μια ματιά στις πληροφορίες που συγκεντρώσατε προτού πέσετε για ύπνο, ή να το κάνετε αφού πάρετε πρώτα έναν υπνάκο κατά τη διάρκεια της ημέρας.
5. Πολλές φορές αντιλαμβανόμαστε τη μνήμη μας απλά ως μια δεξαμενή αποθήκευσης πληροφοριών. Ο εγκέφαλός μας όμως δε λειτουργεί έτσι. Κάθε φορά που ανασύρουμε μια ανάμνηση/μια πληροφορία ενισχύουμε τη μνήμη μας και τη διάρκεια αυτής. Δοκιμάστε τον εαυτό σας και τεστάρετε πόσες πληροφορίες μπορείτε να θυμηθείτε, αφήνοντας στην άκρη τις σημειώσεις σας.
6. Θυμόμαστε καλύτερα τις νέες πληροφορίες, όταν τις συνδέουμε με κάτι που γνωρίζουμε ήδη. Προτού αρχίσετε να "απορροφάτε" νέες πληροφορίες, ενεργοποιήστε τις γνώσεις που κατέχετε ήδη και συνδέστε τες με το αντικείμενο που σας απασχολεί.
7. Ο όρος "generation effect" χρησιμοποιείται από τους ψυχολόγους για να περιγράψει το εξής φαινόμενο: θυμόμαστε καλύτερα τις πληροφορίες που έχουμε παραγάγει εμείς οι ίδιοι. Αντί να διαβάζετε ή να επαναλαμβάνετε κάτι που έχει διατυπώσει κάποιος άλλος, αποδώστε τις πληροφορίες με το δικό σας τρόπο: εξηγήστε τες στον εαυτό σας με τα δικά σας λόγια, ή κάντε το ίδιο με τη βοήθεια ενός τρίτου ακροατή.
Την επόμενη φορά, λοιπόν, που θα τα βάλετε με την "κακή σας μνήμη", θυμηθείτε ότι μπορεί να μη φταίει αυτή… αλλά ο τρόπος με τον οποίο τη χρησιμοποιείτε.
