Ασπίδα απέναντι στους πειρατές και τις βλέψεις των Οθωμανών
Στέκει αγέρωχο, κυρίαρχο και επιβλητικό. Είναι ο φύλακας των Παξών, σημερινός αεροθραύστης, που κάποτε αποτελούσε το βασικό φρούριο των κατοίκων του νησιού, που τους προστάτευε από τους πειρατές και τις οθωμανικές επιδρομές.
Το αριστοτεχνικά κατασκευασμένο ενετικό κάστρο των Παξών, γνωστό σε όλους σήμερα ως το κάστρο του Άι Νικόλα, κτισμένο στην κορυφή της ομώνυμης φυσικής νησίδας που δεσπόζει απέναντι ακριβώς από το λιμάνι του Γάιου των Παξών, πήρε ζωή για πρώτη φορά τον 15ο αιώνα, όταν το 1423, ο Ενετός βαρόνος και φεουδάρχης του νησιού, Αδάμ Β' Σαν Ιππόλυτο, αποφάσισε να χτίσει ένα ισχυρό φρούριο προκειμένου να προστατέψει το νησί από τις επιδρομές των πειρατών και τις κατακτητικές βλέψεις των Οθωμανούς.
Το παραμυθένιο κάστρο, όπως χαρακτηρίζεται από αυτούς που το επισκέπτονται, ξεκίνησε να χτίζεται το 1423 και ολοκληρώθηκε το 1510.
Τα τείχη, το μεγαλύτερο μέρος των οποίων παραμένει ακέραιο, όπως και η μπαρουταποθήκη, η ενετική δεξαμενή που αποτελεί μέρος έρευνας πολλών ιστορικών επιστημόνων, το παρατηρητήριο, τα κανόνια, αρκετοί βοηθητικοί χώροι, αλλά και το βαθύ πηγάδι που έχει ακόμη νερό, βασίστηκαν σε σχέδια του Λεονάρντο Ντα Βίτσι που σώζονται σε βιβλιοθήκες της Βενετίας.
Η πρόσβαση στο κάστρο των Ενετών και μετέπειτα του Αϊ Νικόλα, γίνεται από τον Γάιο, με μικρό καραβάκι ή ακόμη και κολυμπώντας, καθώς η νησίδα απέχει λιγότερο από πενήντα μέτρα από τον Γάιο.
Η ακτή του κάστρου είναι γεμάτη από εκατοντάδες λευκά κοχύλια, ενώ τα πέτρινα περίτεχνα σκαλοπάτια, βυθισμένα στις χρυσές πευκοβελόνες των αιωνόβιων πεύκων και στα φύλλα των ελαιόδεντρων, οδηγούν στο ενετικό κάστρο που περιστοιχίζεται από το πελώριο λιθόχτιστο τείχος.
Το κάστρο του Άι Νικόλα ήταν το δεύτερο κάστρο στους Παξούς, καθώς κατά την ίδια χρονική περίοδο είχε χτιστεί και το κάστρο του Διαλέτου στη Λάκκα, που δεν κατάφερε να διασωθεί. Και τα δύο όμως, εξασφάλιζαν για αιώνες την ασφάλεια στο νησί. Σύμφωνα με τα ιστορικά στοιχεία, οι Ενετοί αποχώρησαν από τους Παξούς το 1797, ενώ ακολούθησαν οι Γάλλοι, οι Ρώσοι και μετά πάλι οι Γάλλοι κατακτητές με τους Άγγλους, το 1814, να γίνονται κυρίαρχοι όλων των Επτανήσων.
Το Κάστρο των Παξών πέρασε στα χέρια των Άγγλων από τους Γάλλους, χωρίς να δοθεί μάχη.
Σήμερα, «στόχος της δημοτικής αρχής είναι το κάστρο να αξιοποιηθεί άμεσα, να φωτιστεί και να λειτουργήσει, εκτός από ιστορικό μνημείο, ακόμη και ως συναυλιακός χώρος» ανέφερε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο αντιδήμαρχος Τουρισμού Παξών, Γιώργος Λύχνος, τονίζοντας ότι «η τοποθεσία του είναι ειδυλλιακή, ενώ και η τεχνοτροπία του το κατατάσσει σε ένα από τα αρχιτεκτονικά αριστουργήματα του 15ου αιώνα». Ο ίδιος μάλιστα, στην προσπάθεια προβολής του κάστρου, αναλαμβάνει και χρέη ξεναγού για όσους θέλουν να το επισκεφθούν.
Πηγή ΑΠΕ-ΜΠΕ
