Ένα φρούριο με ζωντανή ιστορία
Τα Μεστά της Χίου συνδυάζουν την ιδιαίτερη, μεσαιωνική αρχιτεκτονική με το εντυπωσιακό φυσικό περιβάλλον της περιοχής τους.
Το χωριό έχει χαρακτηριστεί διατηρητέο μεσαιωνικό μνημείο και η όψη του, που θυμίζει φρούριο, διατηρείται αναλλοίωτη στο πέρασμα των αιώνων.
Τα Μεστά βρίσκονται στο νοτιοδυτικό άκρο της Χίου, στην ευρύτερη περιοχή των Μαστιχοχωρίων, σε απόσταση περίπου 35 χιλιομέτρων από την πόλη της Χίου. Η εικόνα τους παραπέμπει σε κάστρο, καθώς τα σπίτια είναι χτισμένα δίπλα- δίπλα, κολλημένα το ένα στο άλλο, αφήνοντας μόνο δύο πύλες εισόδου στο εσωτερικό του χωριού.
Καμάρες «στεφανώνουν» τα στενά δρομάκια και ολόκληρο το χωριό θυμίζει λαβύρινθο, που είχε κατασκευαστεί με στόχο να μην είναι εύκολο για τους πειρατές να περάσουν από το χωριό και να φτάσουν στο κέντρο του, όπου βρίσκονται και τα σημαντικότερα κτίριά του. Άλλωστε στις εξωτερικές γωνίες του χωριού σώζονται ακόμα μικροί κυκλικοί πύργοι.
Τα Μεστά είναι ολόκληρα ένα ολοζώντανο μνημείο, ξεχωριστή είναι όμως η εκκλησία του Παλαιού Ταξιάρχη, μονόκλιτη βασιλική από τα βυζαντινά χρόνια που επεκτάθηκε κι έγινε δίκλιτη το 1794.
Το ξυλόγλυπτο εικονοστάσι του 19ου αιώνα αποτελεί εξαιρετικό δείγμα της τοπικής τεχνοτροπίας. Σημαντική είναι και η εκκλησία του Μεγάλου Ταξιάρχη, μία από τις μεγαλύτερες εκκλησίες της Χίου, που πήρε τη θέση του κεντρικού πύργου και είναι στολισμένη με εκατοντάδες τάματα.
Μέσα από δαιδαλώδεις διαδρομές, σοκάκια και αδιέξοδα, οι επισκέπτες φτάνουν στην πλατεία του χωριού, την οποία οι Μεστούσοι αποκαλούν «Λειβάδι» και είναι ο μόνος ανοιχτός χώρος του κάστρου. Τις καθημερινές επικρατεί μάλλον ηρεμία, σε γιορτές και πανηγύρια ωστόσο η μουσική παρασέρνει τους πάντες και οι χοροί κάνουν το χωριό να σείεται.
