Κείμενο - Φωτογραφίες: Χρύσα Γκόγκα
Όταν το ταξίδι ξεκινά με ένα ζεστό “καλωσορίσατε”, στην φιλόξενη αυλή ενός σπιτιού στη Δεσφίνα και ένα στρωμένο τραπέζι γεμάτο γεύσεις και αρώματα της περιοχής και παραδοσιακά εδέσματα από τα χεράκια της Ρούλας, της Δήμητρας και των άλλων κυριών της κοινότητας, τότε φανταστείτε πόσο όμορφη θα είναι η συνέχεια!
Ας ξεκινήσουμε όμως από την αρχή. Λίγο καιρό πριν, καλεσμένη από τον Δήμο Δελφών, είχα την ευκαιρία να πάρω μια γεύση από αυτόν τον τόπο, με την πλούσια ιστορική κληρονομιά, τις μοναδικές ομορφιές, τους δημοφιλείς τουριστικούς προορισμούς, αλλά και τα αναρίθμητα κρυμμένα “διαμαντάκια”, που αξίζει να ανακαλύψετε.
Μετά από μια ευχάριστη διαδρομή, μόλις 175 χλμ μακριά από την Αθήνα φτάσαμε στον όμορφο οικισμό της Δεσφίνας, στους πρόποδες του βουνού Κίρφυς. Η κωμόπολη είναι χτισμένη αμφιθεατρικά σε υψόμετρο 600 μέτρων και αποπνέει έναν αέρα φιλοξενίας, με τα περιποιημένα σπίτια και τους δρόμους της να σε καλούν για μια βόλτα με άρωμα εξοχής.
Η πρώτη έκπληξη του ταξιδιού μας περίμενε λίγο μετά την είσοδο μας στη Δεσφίνα, όπου και επισκεφθήκαμε τον φούρνο του κυρίου Γιώργου Σαμουήλ. Εδώ και 45 χρόνια, ο ίδιος και σήμερα και ο γιος του φτιάχνουν το περίφημο παξιμάδι της περιοχής, χρησιμοποιώντας την παραδοσιακή συνταγή και ψήνοντας το στον ξυλόφουρνο.
Μια πρώτη γεύση από τις νοστιμιές της περιοχής δοκιμάσαμε στο υπαίθριο τραπέζι που στρώθηκε για εμάς σε μια φιλόξενη αυλή της Δεσφίνας. Γευτήκαμε λοιπόν,“κοκοτάκια” (μελωμένες δίπλες), χαλβά κόλλας, φτιαγμένο από τη σκόνη του νισεστέ με αμύγδαλα και κανέλα, οψιμοτύρι ή ψομοτύρι, όπως το λένε εδώ, δηλαδή όψιμο κατσικίσιο τυρί, παξιμάδια με πετιμέζι και τριψάνα, που είναι γάλα βρασμένο με αλάτι που μέσα του τρίβουν παξιμάδι. Ο ελληνικός καφές, αλλά και το σπιτικό κρασάκι δεν άργησαν να κάνουν την εμφάνιση τους και το μικρό μας συμπόσιο μετατράπηκε στο καλύτερο καλωσόρισμα.
Βάση των εξορμήσεων μας έγινε η παραθαλάσσια πόλη της Ιτέας, ένα από τα σημαντικότερα τουριστικά θέρετρα της περιοχής. Χτισμένη στον Κρισσαίο κόλπο η σύγχρονη πόλη, που αποτελεί το νότιο άκρο του Δελφικού τοπίου δημιουργήθηκε στο σημείο που υψωνόταν μια μεγάλη ιτιά, η μοναδική στην περιοχή, δίπλα στην οποία ανάβλυζε πηγή με δροσερό νερό.
Από το δέντρο αυτό πήρε και το όνομα της η σημερινή πόλη, με τις μεγάλες δεντροφυτεμένες αλέες, την όμορφα διαμορφωμένη παραλιακή περαντζάδα της, ιδανική για χαλαρωτικές βόλτες όλες τις ώρες της ημέρας, την πλούσια αγορά της, τα καφέ και τα παραθαλάσσια ταβερνάκια με το φρέσκο ψάρι, αλλά και τις οργανωμένες παραλίες, όπως οι “Μαϊάμι” και “Τροκαντερό”, που κέρδισαν και φέτος Γαλάζια σημαία.
Περιήγηση στο γραφικό Γαλαξίδι
Ακολουθώντας τον παραλιακό δρόμο και παρατηρώντας τα νησάκια Άγιος Νικόλαος και Αϊ Γιώργης στο δρόμο προς το Γαλαξίδι, φτάσαμε μετά από λίγα λεπτά στην αρχοντική αυτή πολιτεία.
Οι ναυτικές μνήμες είναι συνυφασμένες με κάθε σημείο του Γαλαξιδιού, αποτυπώνονται στα καπετανόσπιτα με τις επιγραφές δίπλα στην πόρτα που γράφουν το όνομα της οικογένειας, στο λιμάνι με τα κάθε λογής σκάφη να αρμενίζουν, αλλά και στα ακρόπρωρα των καραβιών, που στολίζουν ακόμα κάποια σπίτια.
Περπατώντας στα στενά πλακόστρωτα δρομάκια του, που οδηγούν στη θάλασσα νιώθεις ότι πράγματι βρίσκεσαι σε νησί. Άλλωστε η σύνδεση με το Γαλαξίδι γινόταν αποκλειστικά από θαλάσσης μέχρι και το 1963!
Η ιστορία του αρχαίου Χάλειου ξεδιπλώθηκε σε όλο της το μεγαλείο στο μοναδικό Ναυτικό Ιστορικό Μουσείο του, από την γλυκύτατη κυρία Ροδούλα Σταθάκη, που ήταν η ξεναγός μας.
Στο πρώτο ναυτικό μουσείο της Ελλάδας, αφού ιδρύθηκε το 1928, φιλοξενείται αρχαιολογική συλλογή, με ευρήματα από το 3.000 π.Χ. έως τον 20ο αιώνα, η μεγαλύτερη ελληνική συλλογή αυθεντικών πινάκων Ιταλών, Γάλλων και Ελλήνων ζωγράφων με ιστιοφόρα, μια πολύ σημαντική νομισματική συλλογή, καθώς μια σπάνια συλλογή γραμματοσήμων.
Και καθώς τα νομίσματα από τον 4ο αιώνα επιβεβαιώνουν την εμπορική δύναμη του Χάλειου, όπως και ο πιο παλιός αμφορέας για εμπορική χρήση, που βρέθηκε εδώ το 2.500 π.Χ, η συζήτηση έρχεται στο όνομα του Γαλαξιδιού και πώς αυτό προέκυψε.
Σύμφωνα με τους ρομαντικούς, λοιπόν, προήλθε από τη νύμφη Γάλαξα, κόρη του Ποσειδώνα, η οποία ήταν μισή άνθρωπος και μισή ψάρι και έκανε το μπάνιο της στους κόλπους της περιοχής. Τα παλικάρια του τόπου την ερωτεύτηκαν και εκείνη τους δίδαξε τα μυστικά της ναυσιπλοΐας, στην οποία τόσο διέπρεψαν.
Οι βοτανολόγοι πάλι, λένε ότι πήρε το όνομα του από ένα θαμνώδες φυτό, την γαλατσίδα. Το σίγουρο είναι πάντως πως το Γαλαξίδι άρχισε να γίνεται γνωστό με αυτό το όνομα τον 5ο – 6ο αιώνα.
Ίσως τα πιο εντυπωσιακά εκθέματα του μουσείου είναι τα τέσσερα ακρόπρωρα, οι τέσσερις γυναικείες μορφές, που αποτελούσαν την ψυχή των καραβιών. Τοποθετημένες στην πλώρη του καραβιού, οι κυράδες αυτές ατένιζαν με τα πελώρια αγριεμένα μάτια τους τη θάλασσα, διώχνοντας μακριά τους κινδύνους.
Σε μια από τις κεντρικές αίθουσες μάλιστα, δεσπόζει το πιο μεγάλο από όλα, βαμμένο μαύρο, υποδηλώνοντας με αυτό τον τρόπο το πένθος για τον χαμό του καπετάνιου. Δεν ήταν λίγοι οι καπετάνιοι, που φεύγοντας από το καράβι τοποθετούσαν τα ακρόπρωρα στον περιβόλι του σπιτιού τους, εξακολουθώντας ακόμα και εκεί να τους μιλούν για τις δυσκολίες της θάλασσας και της ναυτικής ζωής.
Βγαίνοντας από αυτόν τον μαγικό κόσμο, ακολουθήσαμε το δρόμο για τον πιο ρομαντικό περίπατο, που μπορεί κανείς να κάνει στο Γαλαξίδι. Αφήνοντας πίσω τον οικισμό και περνώντας από τα παραλιακά εστιατόρια και καφέ, που αφθονούν εκεί, περάσαμε στην απέναντι πλευρά, για να επισκεφθούμε το μνημείο της “Γυναίκας του ναυτικού”.
Στον όμορφα διαμορφωμένο δρόμο, με τη θέα της πόλης να δεσπόζει απέναντι μας, καθώς καθρεπτιζόταν στα γαλήνια νερά, φτάσαμε σε ένα μεγαλόπρεπο άγαλμα. Μια γυναίκα, κρατώντας προστατευτικά τα δυο της παιδιά, χαιρετά με το μαντήλι της τη θάλασσα και εύχεται καλό ταξίδι στον ναυτικό άντρα της.
Η απλότητα της κίνησης και το γεμάτο ζωή μνημείο αποτυπώνει με τον καλύτερο τρόπο την ένδοξη ναυτική παράδοση του Γαλαξιδιού. Επιστρέφοντας παρατηρήσαμε και τις “σκούλες”, τους μικρούς κολπίσκους κάτω από την περαντζάδα, ιδανικές για απομονωμένες βουτιές.
Δεν θα μπορούσαμε να μην επισκεφθούμε τον ναό του Αγίου Νικολάου, προστάτη των ναυτικών, με το μοναδικό ξυλόγλυπτο τέμπλο του. Είναι ο μεγαλύτερος και πιο αρχοντικός ναός της πόλης και το τέμπλο, φτιαγμένο από ξύλο καρυδιάς που έφτασε από την Αυστρία, είναι ολόγλυφο, δηλαδή σκαλισμένο από όλες τις πλευρές του.
Περπατώντας ανάμεσα σε αρχοντικά με λουλουδιασμένες αυλές, καταλήξαμε στο σπίτι της κυρίας Στέλλας Σεντουκά και είχαμε την ευκαιρία να δούμε από κοντά ένα καπετανόσπιτο και να απολαύσουμε γνήσια φιλοξενία.
Πίνοντας τον καφέ μου στο μικρό μπαλκονάκι του σπιτιού, με θέα στη θάλασσα και τον οικισμό, η μόνη μου σκέψη ήταν η επόμενη φορά που θα έρθω και πάλι στο Γαλαξίδι.
Που θα φάτε
Μαρίτσα, Γαλαξίδι
Το πιο γνωστό εστιατόριο στον κεντρικό παραλιακό δρόμο του Γαλαξιδιού. Όμορφη διακόσμηση και νόστιμα πιάτα. Δοκιμάστε ψητά φρέσκα ψάρια, χταποδάκι, μύδια αχνιστά με λεμόνι, φάβα με κάππαρη και μελιτζανοσαλάτα με καρύδι. Μην χάσετε τις νόστιμες πίτες, όπως την κολοκυθόπιτα. Τιμές: από 15 ευρώ το άτομο. (Τηλ. 22650 41059)
Μούκας, Ιτέα
Φιλόξενη ταβέρνα, που έχει περάσει στη δεύτερη γενιά, λειτουργώντας από το 1960. Πλήρως ανακαινισμένη αίθουσα, με προσεγμένη διακόσμηση. Δοκιμάστε γραβιέρα από τη Βουνιχώρα και φέτα από την Αγία Ευθυμία, κοκορέτσι σε ψησταριά με ξύλα, χορτόπιτα και τυρόπιτα με χειροποίητο φύλλο, εξαιρετικούς λαχανοντολμάδες με αυγολέμονο και βετούλι με χυλοπίτες. Τιμές: από 15 ευρώ το άτομο. (Τηλ. 22650 32380)
Σκελετόβραχος, Γαλαξίδι
Ουζερί με φρέσκα ψαρικά και θαλασσινά. Μικρή, όμορφη αίθουσα και εξωτερική αυλή για τους καλοκαιρινούς μήνες. Δοκιμάστε φιλεταρισμένο μπακαλιάρο, ψητές γαρίδες και τηγανητό καλαμάρι. Τιμές: από 15 ευρώ το άτομο. (Τηλ. 22650 41303)
Που θα μείνετε
Nafsika Palace, Ιτέα
Πλήρως ανακαινισμένο ξενοδοχείο, λίγα μέτρα μακρυά από την παραλία της Ιτέας. Διαθέτει δίκλινα, τρίκλινα και συνδεόμενα διαμερίσματα, ιδανικά για οικογένειες. Στο ισόγειο θα βρείτε εστιατόριο, στον χώρο του οποίου σερβίρεται και το πλούσιο πρωινό. Τιμές από 75 ευρώ το δίκλινο δωμάτιο. (Τηλ. 22650 33300)
Ξενώνας Γανυμήδη, Γαλαξίδι
Σε ένα ήσυχο μέρος στο κέντρο του Γαλαξιδίου, θα βρείτε το καπετανόσπιτο του 19ου αιώνα, που φιλοξενεί τον ξενώνα και μια ειδυλλιακή αυλή. Το ξενοδοχείο διαθέτει μονόκλινα, δίκλινα και τρίκλινα δωμάτια, μία μεγάλη σουίτα, καθώς και δωμάτια με κουζίνα για 4 - 5 άτομα. Στην ανθισμένη αυλή του ξενοδοχείου, απολαύσετε ένα πλούσιο, χειροποίητο πρωινό με τοπικά προϊόντα. Τιμές: από 60 ευρώ το δίκλινο δωμάτιο.(Τηλ.22650 41328)
Nostos, Γαλαξίδι
Στο κέντρο του οικισμού, στην πλατεία Ηρώων, ένα αρχοντικό νεοκλασικό κτίριο του 1850 έχει μετατραπεί σε έναν παραδοσιακό ξενώνα. Πλήρως ανακαινισμένο, διατηρεί το στυλ καιτα στοιχεία της εποχής εκείνης, με ζωγραφισμένα ταβάνια ως σήμα κατατεθέν. Τα 6 δωμάτια είναι μοναδικά διακοσμημένα, το καθένα με την δική του πινελιά. Τιμές: από 50 ευρώ το δίκλινο δωμάτιο. (Τηλ. 22650 41266)
