Σε καίριας σημασίας παράγοντα επιμήκυνσης της τουριστικής περιόδου μπορεί να εξελιχθεί ο Τουρισμός Τρίτης Ηλικίας για την Ελλάδα.
Πέραν της άμβλυνσης της εποχικότητας του ελληνικού τουρισμού, ο Τουρισμός Τρίτης Ηλικίας διευρύνει τις πηγές άντλησης τουριστών για τη χώρα μας. Τα παραπάνω καταδεικνύει μεταξύ άλλων η μελέτη του Ινστιτούτου Τουριστικών Ερευνών και Προβλέψεων για τον «Τουρισμό Τρίτης Ηλικίας» που παρουσιάστηκε σε εκδήλωση που οργάνωσε το Ξενοδοχειακό Επιμελητήριο της Ελλάδος. Σύμφωνα με τη μελέτη του ΙΤΕΠ, τα ταξίδια αποτελούν την πλέον επιθυμητή μορφή διασκέδασης για τα άτομα της τρίτης ηλικίας, ενώ οι ηλικιωμένοι είναι το τμήμα της αγοράς με τη χαμηλότερη εποχικότητα στην ταξιδιωτική του συμπεριφορά.
Όπως υπογραμμίζει η έρευνα, όλες οι πολιτικές μειώσεις των δυσμενών επιδράσεων της εποχικότητας στην τουριστική βιομηχανία της Ελλάδας, πρέπει να κατατείνουν στην προσέλκυση μεγαλύτερου αριθμού τουριστών με τα συγκεκριμένα δημογραφικά χαρακτηριστικά. Στη σχετική μελέτη του ΙΤΕΠ επισημαίνεται ότι οι ηλικιωμένοι (55 ετών και άνω) ενδιαφέρονται λιγότερο για πραγματοποίηση διακοπών με σκοπό τα μπάνια και την ηλιοθεραπεία. Για πολιτιστικούς σκοπούς ταξιδεύουν συχνότερα οι Αυστριακοί (26%), οι Ολλανδοί (22%), οι Βέλγοι (22%) και οι Γερμανοί 21%.
Στη μελέτη τονίζεται ότι τα άτομα άνω των 55 ετών ταξιδεύουν συχνότερα από τις άλλες ηλικιακές ομάδες για πολιτιστικούς και θρησκευτικούς λόγους (18% έναντι 11-13% για τις υπόλοιπες ηλικιακές ομάδες). Επίσης αντίθετα με ό,τι πιστεύεται, οι ηλικιωμένοι δεν εμφανίζουν μεγαλύτερη ροπή για ταξίδια αναψυχής σε μεγάλες πόλεις, συγκριτικά με τις υπόλοιπες ηλικιακές ομάδες.
Πάντως τόσο η κρουαζιέρα όσο και το yachting, αποτελούν πολυτελείς μορφές τουρισμού που θεωρούνται κατάλληλες για ηλικιωμένους τουρίστες υψηλού εισοδηματικού επιπέδου. Ο ιατρικός τουρισμός αποτελεί όχημα προβολής και προώθησης του τουρισμού τρίτης ηλικίας. Η εξυπηρέτηση των αναγκών σε ιατρική περίθαλψη όσων τουριστών διαμένουν σε κάποιο προορισμό, αποτελεί ουσιώδες συστατικό του τουριστικού προϊόντος που προσφέρεται σε ηλικιωμένους πελάτες.
Στην έρευνα του ΙΤΕΠ τονίζεται ότι ο τουρισμός παραχείμασης πρέπει να αναπτυχθεί πρωτίστως σε παραθαλάσσια αστικά κέντρα που διαθέτουν πληθώρα πολιτιστικών αξιοθέατων και κατά συνέπεια μπορούν να κρατήσουν αμείωτο το ενδιαφέρον των ατόμων της τρίτης ηλικίας κατά το χρόνο της παραχείμασής τους. Ενδεικτικό των προοπτικών του Τουρισμού Τρίτης Ηλικίας και εν γένει του δημογραφικού προβλήματος της Ευρώπης είναι το γεγονός ότι οι ηλικιωμένοι τουρίστες θα αποτελούν το 24% της συνολικής αγοράς το 2030.
Κατά την έρευνα του Ινστιτούτου διαπιστώνεται ότι το 34,6% των ελληνικών ξενοδοχείων, είναι διατεθειμένοι να προσφέρουν ειδικά πακέτα τιμών σε ηλικιωμένους κατά τις περιόδους χαμηλής ζήτησης. Όμως, μόνο το 9,5% φροντίζει να εντάξει στα πακέτα υπηρεσιών που προσφέρει πρόσθετες δραστηριότητες που ενδιαφέρουν τους ηλικιωμένους, όπως χοροεσπερίδες, βραδιές παραδοσιακής κουζίνας ή άλλες δημιουργικές ασχολίες. Καταλήγοντας η μελέτη υποστηρίζει ότι από σήμερα και για τα επόμενα 20- 30 έτη θα υπάρξει μία αφύσικη αύξηση της αναλογίας των ηλικιωμένων ανάμεσα στους πληθυσμούς των οικονομικά ανεπτυγμένων χωρών. Μετά το 2050 η κατάσταση θα ομαλοποιηθεί.
Ο πρόεδρος του Ξενοδοχειακού Επιμελητηρίου κ. Γιώργος Τσακίρης αναφερόμενος στη μελέτη του ΙΤΕΠ ανέπτυξε τις προοπτικές του Τουρισμού Τρίτης Ηλικίας καταγράφοντας ότι η Ελλάδα διαθέτει εντυπωσιακά χαμηλή διεισδυτικότητα στη συγκεκριμένη πελατειακή ομάδα, αναφέροντας ότι τα τελευταία έτη στη χώρα μας εξακολούθησαν να δημιουργούνται family resorts, ενώ δεν λειτούργησε κανένα ξενοδοχείο Goldies, δηλαδή προσαρμοσμένο στις ανάγκες των τουριστών αυτών.
«Στόχος μας είναι να ξεκινήσει μια συζήτηση και ένας προβληματισμός, τόσο σε επίπεδο επιχειρηματικό όσο και σε επίπεδο Εθνικό στρατηγικά αλλά και σε επίπεδο marketing προορισμών. Θέλοντας να εξειδικεύσουμε την συζήτηση με όρους marketing, προγραμματίζουμε ως Ξ.Ε.Ε. το επόμενο διάστημα «περιφερειακές συναντήσεις» σε συνεργασία με την Ελληνική ακαδημία marketing, ώστε να μπορέσουμε να μετουσιώσουμε την ενδεδειγμένη πολιτική που προτείνει η μελέτη σε δράσεις marketing, τόσο σε επίπεδο προορισμών αλλά και επιχειρήσεων» προσθέτει ο κ. Τσακίρης αναφέροντας τα βήματα που θα ακολουθήσει το Επιμελητήριο καυτηριάζοντας ωστόσο τους όρους και τον τρόπο που σπίτια και βίλλες ενοικιάζονται σε αλλοδαπούς για την διαμονή τους στην Ελλάδα. Όπως καταγράφεται στη μελέτη εκατοντάδες χιλιάδες ηλικιωμένοι επιδιώκουν να αποκτήσουν μια παραθεριστική κατοικία συμβάλλοντας στην επιμήκυνση της σεζόν.
«Δεν είναι δυνατόν, κάθε ιδιοκτήτης κατοικίας να βρίσκει έναν provider ή facilitator στο διαδίκτυο, να ενοικιάζει το εξοχικό του, να σερβίρει πρωινό , να σερβίρει φαγητό, να πληρώνεται, να μην ελέγχεται και να μην πληρώνει φόρο, να μην έχει καμία υποχρέωση εργατική φορολογική ή προδιαγραφές και να παίρνει τους πελάτες των νομίμως λειτουργούντων καταλυμάτων, που απασχολούν προσωπικό, υφίστανται ελέγχους, πληρώνουν φόρους, στηρίζουν την εμφανή και πραγματική οικονομία της χώρας» συμπληρώνει ο πρόεδρος του Ξενοδοχειακού Επιμελητηρίου Ελλάδος.
Συμπεράσματα
Στα συμπεράσματα της μελέτης του ΙΤΕΠ δίδονται προτάσεις προς την πολιτεία για την προσέγγιση της εν λόγω ηλικιακής ομάδας τουριστών. Ειδικότερα μεταξύ άλλων προτείνεται : να υπάρξουν στοχευμένες ενέργειες προσέλκυσης ηλικιωμένων, να δοθεί έμφαση στην ποιότητα των παρεχομένων υπηρεσιών (προσβάσιμες υποδομές, βελτίωση προσβασιμότητας τουριστικών εγκαταστάσεων), να αναδειχθεί η μεσογειακή κουζίνα που αποτελεί συγκριτικό πλεονέκτημα για την Ελλάδα, (οι ηλικιωμένοι είναι πιο ευαισθητοποιημένοι σε θέματα υγιεινής διατροφής για λόγους υγείας), η δημιουργία ισχυρών μηχανισμών διαχείρισης κρίσεων (η πιο ευπαθής ομάδα οι τουρίστες τρίτης ηλικίας), η συνδιαφήμιση με τους μεγάλους Τουριστικούς Οργανισμούς, να πραγματοποιούνται εγκαίρως οι διαφημιστικές ενέργειες, να αυξηθεί ο αριθμός των ειδικών ιστοσελίδων στο διαδίκτυο και να υπάρχουν εκπτωτικά προγράμματα για ηλικιωμένους.
Να παρέχονται ανταγωνιστικές τιμές με συμπίεση του κόστους, να πραγματοποιείται προβολή θεματικών μορφών τουρισμού, η λήψη μέτρων για τη βελτίωση των πολιτιστικών αξιοθέατων, μέτρων για την προσέλκυση τουριστών μακράς παραμονής ή παραχείμασης και η εφαρμογή μέτρων για βελτίωση των υγειονομικών υποδομών. Επίσης χρειάζεται οι παραλίες να είναι πιο προσβάσιμες, να υπάρξουν μέτρα βελτίωσης των συγκοινωνιακών υποδομών, να υπάρχει καλύτερος φωτισμός τα βράδια και να δοθεί έμφαση σε θέματα ασφάλειας.
