Ρεπορτάζ: Νικη Παπάζογλου
Στην ολυμπιάδα του τουρισμού η Ελλάδα δεν ανεβαίνει στο βάθρο. Όσο και αν το μοναδικό μέχρι στιγμής «success story» της ελληνικής οικονομίας προβάλλεται ως τουριστική άνοιξη, το ελληνικό τουριστικό προϊόν δεν είναι όσο ανταγωνιστικό θα μπορούσε, κυρίως διότι ο ελληνικός δημόσιος τομέας εξακολουθεί να δυσχεραίνει τις προσπάθειες των επιχειρήσεων του τουρισμού και βασικές υποδομές παραμένουν απαρχαιωμένες.
Η «βαριά βιομηχανία» της Ελλάδας αποδεικνύεται ένα σύνθετο στοίχημα το οποίο για να κερδηθεί πρέπει να γίνουν ακόμα πολλά…
Το στοίχημα του 2021
Η Ελλάδα καταλαμβάνει την 17η θέση στις τουριστικές αφίξεις διεθνώς, την 23η θέση στις τουριστικές εισπράξεις και την 32η θέση στην ανταγωνιστικότητα. Αν και μέχρι το 2021 αναμένεται να βρισκόμαστε στο «top10» των παγκόσμιων τουριστικών προορισμών, για να γίνει αυτό θα πρέπει να αυξηθούν κατακόρυφα οι επιδόσεις της χώρας σε επίπεδο υποδομών, συνδεσιμότητας, προβολής καθώς και να μεριμνήσουμε για τη δημιουργία νέων καινοτόμων προϊόντων αξιοποιώντας την τεχνολογία.
Ο Αλέξανδρος Λαμνίδης, γενικός διευθυντής του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων, ΣΕΤΕ, μιλώντας στο news.gr εμφανίζεται αισιόδοξος πως ο ελληνικός τουρισμός θα κερδίσει το στοίχημα. «Η επίτευξη του στόχου θα πραγματοποιηθεί και μάλιστα περίπου 2-3 χρόνια νωρίτερα από το προβλεπόμενο, όπως αναφέρεται και στον Οδικό Χάρτη 2021 που έχει εκπονήσει ο ΣΕΤΕ» δηλώνει ο κ. Λαμνίδης και προσθέτει πως «αν και για τη φετινή χρονιά είμαστε προετοιμασμένοι, θα πρέπει να υλοποιήσουμε ταχύτερα από το αναμενόμενο το πλάνο των επενδύσεων και αναβαθμίσεων ώστε να διασφαλίσουμε την συνέχιση της αυξητικής αυτής τάσης και στο άμεσο μέλλον».
Όπως εξηγεί στην ενίσχυση της θετικής διεθνώς εικόνας τόσο της Ελλάδας όσο και της πρωτεύουσας της, έχουν συμβάλλει οι δράσεις προβολής του Υπουργείου Τουρισμού και του ΕΟΤ. Επιπλέον, ο ΣΕΤΕ τους τελευταίους μήνες έχει υλοποιήσει ενέργειες στοχευμένης δημοσιότητας σε βασικές αγορές στόχους. Με θετική κάλυψη της Αθήνας από υψηλής αξίας ΜΜΕ έχει υλοποιήσει ένα εκτενές πλάνο φιλοξενίας ξένων δημοσιογράφων και bloggers, με σκοπό την παρουσίαση προϊόντων και υπηρεσιών που μπορεί να προσφέρει η χώρα. Αποτέλεσμα της συντονισμένης αυτής προσπάθειας είναι φέτος να επιτευχθεί ένα νέο ρεκόρ διεθνών αφίξεων.
Που υστερούμε
Αν και προετοιμασμένοι λοιπόν να υποδεχτούμε τον αναμενόμενο όγκο τουριστών, μια σύγκριση των πρακτικών ξένων χωρών, επιβεβαιώνει την άποψη του γενικού διευθυντή του συνδέσμου τουριστικών επιχειρήσεων. Σύμφωνα με αυτή υπολείπονται ακόμη αρκετά για την προσφορά μιας ολοκληρωμένης εμπειρίας στον επισκέπτη και για την διείσδυση της Ελλάδας σε νέες αγορές.
Κάνοντας μια απλή σύγκριση στις υπηρεσίες που προσφέρονται σε χώρες που γνωρίζουν ιδιαίτερη τουριστική άνθιση ο καταναλωτής διαπιστώνει πως η Ελλάδα έχει αρχίσει να γίνεται ανταγωνιστική αλλά περαιτέρω πρακτικές κρίνονται απαραίτητες να υιοθετηθούν. Τα παραδείγματα τόσο της Γαλλίας και της Ισπανίας όσο και των γειτονικών χωρών της Ιταλίας και της Τουρκίας, που προηγούνται στην παγκόσμια τουριστική κατάταξη, ουσιαστικά υποδεικνύουν και τις ελλείψεις της χώρας.
Αναζητώντας κανείς καταλύματα σε μητροπολιτικές πόλεις άλλων ευρωπαϊκών χωρών επιβεβαιώνει την πρόσφατη ανακοίνωση της Ένωσης Ξενοδόχων Αθηνών για τη διατήρηση της χαμηλότερης τιμής ξενοδοχείου. Το κόστος για ένα δίκλινο δωμάτιο σε ένα ξενοδοχείο τρίτης κατηγορίας στην Αθήνα παρατηρείται φτηνότερο αφού ξεκινάει από 30 ευρώ.
Εν αντιθέσει στη Μαδρίτη, στην Κωνσταντινούπολη και στο Βερολίνο η χαμηλότερη τιμή που μπορεί να εξασφαλίσει κυμαίνεται γύρω στα 50 ευρώ ενώ η Ρώμη ξεκινάει από 60 ευρώ και πλέον. Βέβαια πρέπει να συνυπολογίσει κανείς πως οι οικονομικότερες τιμές καταλυμάτων τουλάχιστον στην περίπτωση της Αθήνας προσφέρονται σε συνοικίες οι οποίες θεωρούνται υποτιμημένες και με ζωτικής σημασίας προβλήματα ακόμα και για την ασφάλεια των πολιτών, όπως η περιοχή γύρω από την Ομόνοια.
|
Κόστος Διαμονής σε 3* ξενοδοχείο
|
|
Πόλη
|
Διανυκτέρευση
|
|
Αθήνα
|
30,00 €
|
|
Μαδρίτη
|
50,00 €
|
|
Ρώμη
|
60,00 €
|
|
Βερολίνο
|
50,00 €
|
|
Κωνσταντινούπολη
|
50,00 €
|
Προχωρώντας τη σύγκριση στα μέσα μεταφοράς, μιας και είναι ο συνηθέστερος τρόπος μετακίνησης του κάθε τουρίστα, το εισιτήριο παρουσιάζεται και πάλι φτηνότερο από τις προαναφερθείσες χώρες. Για μια διαδρομή στη Μαδρίτη ο επισκέπτης καλείται να πληρώσει 1,50, ενώ το Βερολίνο παρουσιάζεται αρκετά ακριβότερο με το απλό εισιτήριο να κοστίζει 2,60 ευρώ, ενώ στις διαδρομές μικρής απόστασης μειώνεται στα 1,5 ευρώ. Χαμηλότερο από της Ελλάδας παρουσιάζεται το εισιτήριο στην Κωνσταντινούπολη που κοστίζει 1,95 τουρκικές λίρες δηλαδή περίπου 0,70 λεπτά. Τέλος στη Ρώμη αν και με μια πρώτη ματιά φαίνεται οικονομικότερο, στο 1 ευρώ, ουσιαστικά κοστίζει σχεδόν το ίδιο αφού η διάρκεια μετακίνησης που εξασφαλίζει το εισιτήριο αυτό είναι 75 λεπτά.
|
Κόστος μετακίνησης με ΜΜΜ
|
|
Πόλη
|
Κόστος εισιτηρίου
|
|
Αθήνα
|
1,40 €
|
|
Μαδρίτη
|
1,50 €
|
|
Ρώμη
|
1,00 €
|
|
Βερολίνο
|
2,60 €
|
|
Κωνσταντινούπολη
|
0,70 €
|
Τα «απρόσιτα» μουσεία
Όσον αφορά τα μουσεία και τους αρχαιολογικούς χώρους μια σύγκριση τιμών επιβεβαιώνει και πάλι τον μέχρι τώρα κανόνα της ανταγωνιστικής μεν οικονομίας που όμως επιδέχεται βελτιώσεις. Από μια πρώτη σύγκριση προκύπτει πως στα επίπεδα της Ελλάδας κινείται η Κωνσταντινούπολη, αφού η είσοδος για το αρχαιολογικό μουσείο της Πόλης κοστίζει 15 τουρκικές λίρες (5,15 ευρώ) παρομοίως δηλαδή με τα 5 ευρώ που πληρώνει κανείς για το μουσείο της Ακρόπολης. Στις υπόλοιπες χώρες ο επισκέπτης πληρώνει λιγότερο αφού για το αρχαιολογικό μουσείο της Μαδρίτης το εισιτήριο κοστίζει 3 ευρώ ενώ για το αντίστοιχο του Βερολίνου 4 ευρώ.
Η Ρώμη είναι η μόνη που παρέχει εισιτήριο στα 13,5 ευρώ με τη μόνη διαφορά ότι το εισιτήριο αυτό εξασφαλίζει την είσοδο σε τέσσερις αρχαιολογικούς χώρους, συμπεριλαμβανομένου και του αρχαιολογικού μουσείου, άρα και πάλι παρουσιάζεται φθηνότερο.
|
Κόστος Εισόδου στο Αρχαιολογικό μουσείο
|
|
Πόλη
|
Κόστος εισιτηρίου
|
|
Αθήνα
|
5,00 €
|
|
Μαδρίτη
|
3,00 €
|
|
Ρώμη
|
3,37 €
|
|
Βερολίνο
|
4,00 €
|
|
Κωνσταντινούπολη
|
5,15 €
|
Με αφορμή το παράδειγμα της Ιταλίας, εκτός από την ανταγωνιστικότερη τιμή εντοπίζονται πολλές ακόμα πρακτικές που χαίρουν ευρείας αποδοχής στο εξωτερικό και ενισχύουν τόσο την τουριστική εικόνα, όσο και τις τουριστικές εισπράξεις της χώρας.
Ένα παράδειγμα αυτών αποτελεί και το πρόσφατα ψηφισθέν μέτρο για την επέκταση του ωραρίου 33 μουσείων και τη διεύρυνση του πωλητηρίου τους από το οποίο καταγράφεται ήδη αύξηση επισκεπτών αλλά και εσόδων στο Ταμείο Απαλλοτριώσεων και Αρχαιολογικών Πόρων.
Σύμφωνα με το παρατηρητήριο που ενημερώνεται τακτικά για την κίνηση, επισκεπτών και εσόδων των μουσείων, παρατηρείται άνοδος στις εισπράξεις έως και 115,81%, όπως συνέβη με τον αρχαιολογικό χώρο του Ακρωτηρίου Θήρας. Τη θεαματική αύξηση ακολουθούν το Αρχαιολογικό Μουσείο Ηρακλείου με 109,59%, το Μουσείο του Λευκού Πύργου 100,26%, η Ακρόπολη Ιαλυσού με 95,85%.
Απαρχαιωμένες υποδομές
Πέραν του ωραρίου όμως, βαρύνουσας σημασίας κρίνεται η βελτίωση των εγκαταστάσεων των μουσείων, μερικές εκ των οποίων παρουσιάζουν ακόμα και σήμερα ελλείψεις σε χώρους στάθμευσης, σε υποδομές που διασφαλίζουν την πρόσβαση σε άτομα με ειδικές ανάγκες ή ακόμα και σε τουαλέτες, όπως επιβεβαιώνει και η πρόσφατη μελέτη του ΣΕΤΕ.
Δεν είναι όμως η αναβάθμιση των εγκαταστάσεων ο μοναδικός τομέας που επιδέχεται βελτιώσεις. «Η μεγαλύτερη χρήση των νέων τεχνολογιών σε προϊόντα και υπηρεσίες είναι ένα από τα πρώτα τρία βήματα που πρέπει να γίνουν για την περαιτέρω τουριστική ανάπτυξη» επιβεβαιώνει ο κ. Λαμνίδης.
Η πλειονότητα των μουσείων σε ξένες χώρες παρέχει τη δυνατότητα έκδοσης εισιτηρίου ηλεκτρονικά καθώς και συνδυαστικές τουριστικές κάρτες με δωρεάν είσοδο σε κάποια από αυτά. Στην περίπτωση της Μαδρίτης η τουριστική κάρτα με κόστος από 42 έως 72 ευρώ, προσφέρει εκτός από εκπτώσεις σε εμπορικά και νυχτερινά μαγαζιά και δωρεάν είσοδο, χωρίς αναμονή στην ουρά, σε πολλά μουσεία της πόλης.
Η Ρώμη από την άλλη προσφέρει συνδυαστικά εισιτήρια για συγκεκριμένους χώρους τουριστικού ενδιαφέροντος, ενώ η τουριστική κάρτα που διατίθεται στα 36 ευρώ προσφέρει δωρεάν είσοδο στα δύο μεγαλύτερα σε επισκεψιμότητα μουσεία της πόλης καθώς και εκπτώσεις σε πολλά άλλα.
Η αντίστοιχη κάρτα για την Κωνσταντινούπολη, εκδίδεται ανάλογα με τη διάρκεια διαμονής, 3 ή 5 ημέρες και κοστίζει 85 ή 115 τουρκικές λίρες, δηλαδή 29 έως 39 ευρώ αντίστοιχα. Με αυτή ο επισκέπτης έχει πρόσβαση σε αρκετούς αρχαιολογικούς χώρους και έκπτωση έως και 20% σε άλλους.
Την έκδοση τουριστικής κάρτας ανάλογης με το χρόνο διαμονής του επισκέπτη προσφέρει και η πόλη του Βερολίνου με κόστος από 18 έως 40 περίπου ευρώ, παρέχοντας έκπτωση σε αρκετά μουσεία. Αν και για τις πόλεις αυτές οι προαναφερθείσες κάρτες αποτελούν ενδεικτικά παραδείγματα από το σύνολο αυτών που διατίθενται, στην Ελλάδα υπάρχει μόνο μια αντίστοιχη κάρτα, η Athens Spotlighted.
Με αυτή ο επισκέπτης επωφελείται αποκλειστικά εκπτώσεις σε μουσεία και καταστήματα και όπως επιβεβαιώνει και ο ΣΕΤΕ, επιδέχεται αναβάθμισης.
Οι άγνωστες ομορφιές
Ενδιαφέρουσα πρακτική που θα συνέβαλε ενεργά και στη μετατροπή των μητροπολιτικών πόλεων της χώρας από σταθμό σε προορισμό, είναι η ανάπτυξη, προβολή και προώθηση τουριστικών διαδρομών τόσο στο ιστορικό κέντρο όσο και στις περιοχές της παραλιακής ζώνης.
Την ανάγκη χαρτογράφησης τουριστικών διαδρομών για καλύτερη τουριστική απορρόφηση τονίζουν άλλωστε και οι τουριστικοί φορείς της χώρας στο σύνολό τους. «Η ανάπτυξη θεματικών διαδρομών μέσα από επιλεγμένα αξιοθέατα και με κοινό θέμα, η σήμανση των μονοπατιών τους, η εύκολη προσβασιμότητα, η καλύτερη διασύνδεση με τα μέσα μαζικής μεταφοράς, και τα σημεία διαδραστικής πληροφόρησης θα συνέβαλαν ουσιαστικά στην δημιουργία μιας ολοκληρωμένης εμπειρίας στον επισκέπτη» αναφέρει ο κ. Λαμνίδης.
Τονωτική ένεση άλλωστε θα μπορούσαν να αποτελέσουν οι διαδρομές αυτές και για τα καταστήματα των γύρω περιοχών με ένα διευρυμένο ωράριο σε κάποιες περιπτώσεις. Για την σωστή προώθηση των διαδρομών αυτών όμως αναγκαία κρίνεται και η καλύτερη οργάνωση της πόλης σε επίπεδο καθαριότητας και οργανωτικών δομών. Η βελτίωση των γειτονιών θα πρέπει να συμπεριληφθεί στην πολίτική ατζέντα και να πάψει να εναπόκειται στην ιδιωτική εθελοντική πρωτοβουλία, όπως μέχρι στιγμής συμβαίνει.
Επιπρόσθετη πρακτική που έχει αποδώσει τα μέγιστα σε χώρες του εξωτερικού, είναι και η ανάπτυξη ενός περιεκτικού χρονολογίου εκδηλώσεων με αιχμή του δόρατος τρεις με τέσσερις ετησίως επαναλαμβανόμενες εκδηλώσεις.
Το παράδειγμα της Βαρκελώνης άλλωστε επιβεβαιώνει τα θετικά αποτελέσματα. Αθλητικά δρώμενα, πολιτιστικές δράσεις μέχρι και θρησκευτικού περιεχομένου εκδηλώσεις κατανέμονται στο ετήσιο πρόγραμμα της πόλης μετατρέποντας τη σε ιδανικό προορισμό καθ' όλη τη διάρκεια του χρόνου.
Η διοργάνωση ενός αντίστοιχου προγράμματος στην περίπτωση της Αθήνας θα συνέβαλε ταυτόχρονα στην προώθηση του χειμερινού τουρισμού και στην αποποίηση του ρόλου του διαμετακομιστικού κέντρου που έχει εδώ και πολλά χρόνια η πρωτεύουσα.
Οι ελλείψεις σε κλίνες
Τέλος όπως επισημαίνει και ο κ. Λαμνίδης η Ελλάδα και ειδικά η Αθήνα υπολείπεται τετράστερων και πεντάστερων ξενοδοχειακών υποδομών. «Το βασικότερο που χρειάζεται να γίνει είναι η δημιουργία, μέσα στα επόμενα 3 χρόνια, 250.000 κλινών, επιπέδου luxury, 5* &. 4*.
Εφόσον ο στόχος μας πλέον θα πρέπει να είναι η προσέλκυση επισκεπτών υψηλότερου επιπέδου δαπάνης, θα πρέπει να δημιουργηθούν 100.000 νέες κλίνες καθώς και να επαναλειτουργήσουν ή και να ανακαινιστούν άλλες 150.000 που αυτή τη στιγμή παραμένουν κλειστές».
Και αυτές είναι μερικές ενδεικτικές πρακτικές που θα συνέβαλαν στην καλύτερη οργάνωση και στην ταυτόχρονη δημιουργία μιας σωστής εμπειρίας στο χρήστη. Τόσο η σχετική έρευνα όσο και οι προτάσεις των αρμόδιων φορέων αποδεικνύουν πως το σύνθετο στοίχημα της μετατροπής της χώρας σε τουριστικό πόλο έλξης με το αντίστοιχο κέρδος είναι επιτεύξιμο αλλά απαιτεί εκσυγχρονισμό και σίγουρα συλλογική προσπάθεια…
