της Βίκης Βαμιεδάκη
«Πιστεύεις ότι οι τουρίστες έρχονται Ελλάδα φέτος επειδή ο ΕΟΤ έβγαλε καινούριο σλόγκαν, ή ότι υπάρχει κάποιος που δεν θα έρθει διότι δεν πήγαμε με περίπτερο στην έκθεση τουρισμού του Λονδίνου;».
Αφοπλιστικές οι απαντήσεις ή μάλλον οι ερωτήσεις του Δημήτρη Μπούχαλη, στις δικές μου απορίες. Ο Mr. e-Tourism, όπως το αποκαλώ, καθηγητής στο αγγλικό πανεπιστήμιο Bournemouth (BU), διευθυντής στο eTourismLab του, αντιπρόεδρος Affiliate Members του Παγκόσμιου Οργανισμού Τουρισμού εκπροσωπώντας το BU και με άλλες πολλές σημαντικές ιδιότητες, ο Δημήτρης είναι ένας άνθρωπος του τουρισμού, από αυτούς που η Ελλάδα είναι υπερήφανη.
Αληθινός κοσμοπολίτης και ευζωϊστής, αφού ταξιδεύει συνεχώς συμβουλεύοντας κυβερνήσεις και οργανισμούς και αναζητά και απολαμβάνει ότι καλύτερο έχει να του δώσει ο κάθε προορισμός. Αφορμή για την κουβέντα μας ήταν η πρόσφατη πρωτοβουλία του με τίτλο «Re-engineering Greek Tourism», μια προσπάθεια, ένας δημόσιος διάλογος, που θα διεξάγεται μέσα από συνέδρια, ημερίδες και άλλες εκδηλώσεις, όπου θα συμμετέχουν άνθρωποι του τουρισμού, από tour operators , επιστήμονες, καθηγητές και ερευνητές του τουρισμού από όλο τον κόσμο, marketers’, ερευνητές branding, προμηθευτές της βιομηχανίας, όπως ξενοδόχοι, αεροπορικές εταιρείες κ.α.
Ο στόχος είναι ένας και απλός, όπως μου εξηγεί: «Να ξεκινήσουμε τον ελληνικό τουρισμό από την αρχή. Να τον ξανα-φτιάξουμε κατά κάποιο τρόπο, χρησιμοποιώντας μόνο υγιείς πηγές». Η όλη αυτή προσπάθεια θα ξεκινήσει το φθινόπωρο και θα επεκταθεί σε διάφορες περιοχές της χώρας, ενώ προς το παρόν, μπορεί ο κάθε ένας να εκφράσει τη γνώμη του μέσα από την ειδική σελίδα στο Facebook.
Όχι άλλο rebranding
Ο Δημήτρης Μπούχαλης πιστεύει ότι η Ελλάδα έχει «υποστεί» υπερβολικό rebranding τις τελευταίες δεκαετίες και είναι το τελευταίο πράγμα που της χρειάζεται. «Έχουμε αλλάξει σλόγκαν και γενικά καμπάνιες branding τόσες πολλές φορές, που το μόνο αποτέλεσμα που καταφέρνουμε είναι να μπερδεύουμε τον κόσμο. Με αφήνει αδιάφορο όλο αυτό το θέμα με το branding. Ο κόσμος δεν πάει σε κάποια χώρα διακοπές επειδή έχει καλό σλόγκαν». Τον ρωτώ αν του αρέσει το νέο σλόγκαν της Ελλάδας «All time classic» και μου απαντά ότι το θέμα είναι αν αρέσει στον κόσμο που μας επισκέπτεται. Αυτούς πρέπει να ρωτήσουμε, να κάνουμε έρευνα να διαπιστώσουμε αν όντως έχει απήχηση. «Πάνω από όλα μετρά η άποψη των ανθρώπων», μου λέει.
Οι εκθέσεις του εξωτερικού
Ήθελα να μάθω την άποψη του για τις εκθέσεις του τουρισμού στο εξωτερικό. Εκεί όπου ΕΟΤ, Περιφέρειες και Δήμοι ξοδεύουν τα περισσότερα χρήματα όλο το χρόνο. Και μιλάμε για αρκετά εκατομμύρια ευρώ… Η απάντηση του ήταν και πάλι απλή και αφοπλιστική: «Πιστεύεις ότι αν δεν συμμετέχει ο ΕΟΤ σε κάποια έκθεση, πχ. στην WTM στο Λονδίνο, υπάρχει έστω και ένας τουρίστας που εξ’ αιτίας αυτού δεν θα έρθει διακοπές στην Ελλάδα; Αυτά τα χρήματα που ξοδεύουμε αλόγιστα στις εκθέσεις, θα μπορούσαμε να τα δίνουμε στην τουριστική εκπαίδευση και να έχουν ουσιαστικό αποτέλεσμα».
Η μαρτυρία του είναι σαφής: «Επισκέπτομαι τη World Travel Market στο Λονδίνο 22 συνεχή χρόνια, ενώ έχω πάει και στην έκθεση του Βερολίνου αρκετές φορές. Το θέαμα της Ελλάδας είναι συνήθως απογοητευτικό, τόσο για το Δημόσιο, όσο και για τον ιδιωτικό τομέα. Ο εκάστοτε υπουργός ή και γενικός γραμματέας με την παρέα του να πηγαινοέρχονται χωρίς ουσιαστικό λόγο και το μόνο που τους ενδιαφέρει είναι το τι θα γραφτεί για να τον ξαναψηφίσουν οι ιθαγενείς. Οι περισσότεροι επιχειρηματίες επίσης έρχονται απροετοίμαστοι στο περίπτερο, με μερικές μπροσούρες, όπου κάθονται και περιμένουν μπας και περάσει κανείς. Αλήθεια, κουβαλάει κανένας πια μπροσούρες; Το θέμα δεν είναι αν συμμετέχουμε στις εκθέσει, αλλά πώς συμμετέχουμε. Το να πάμε βόλτα στο Λονδίνο ή το Βερολίνο, να μιλάμε μεταξύ μας, να μην έχουμε κανονίσει από πριν ραντεβού και εκδηλώσεις και να «πουλάμε μούρη» ή να «κόβουμε κίνηση» δεν φέρνει τίποτα καλό».
H κρίση
Μιλήσαμε για την κρίση. Ο Δημήτρης πιστεύει ότι κάτι πολύ καλό που βγαίνει από όλη αυτή την περιπέτεια, είναι ότι σταμάτησε η ανεκτικότητα της έλλειψης επαγγελματισμού. «Δεν ανεχόμαστε πλέον όλους αυτούς που δεν κάνουν καλά τη δουλειά τους. Και επίσης η κρίση έφερε πολλά νέα προϊόντα και υπηρεσίες στον τουρισμό και αυτό είναι πολύ θετικό. Βγήκαν και μερικές ομάδες ανθρώπων με πολύ υγιή συμπεριφορά και αλληλεγγύη. Άνθρωποι που δεν κυνηγάνε τα σαλέ, τα «in» νησιά, τα μπαρ και τα εστιατόρια και το θεαθήναι γενικά, αλλά βοηθούν τον συνάνθρωπο τους. Εγώ υποστηρίζω έντονα τους Γιατρούς του Κόσμου και την ομάδα του «Μπορούμε», που δείχνουν τι μπορεί να κάνει κανείς και να προσφέρει με λίγη αγάπη στον άλλο και λίγη αυταπάρνηση».
Ποιες είναι όμως οι υπηρεσίες που παρέχουμε σήμερα στον τουρίστα, τον ρώτησα: «Είμαστε συχνά εκπληκτικά αυτάρεσκοι, μερικές φορές ψωνισμένοι και πολλές φορές ξεχνούμε τον ανταγωνισμό μας και τις εμπειρίες που περιμένει ο πελάτης από εμάς. Έχει δει κανείς τις υποδομές σε αεροδρόμια και αυτοκινητοδρόμους σε Πορτογαλία και Ισπανία; Πως θα ξαναπάει στο αεροδρόμιο του Ηρακλείου ή θα οδηγήσει για την Πάτρα; Έχει δει κανείς το service στην Αίγυπτο και την Τουρκία; Πως θα αντιμετωπίσει πάλι της αδιάφορη σερβιτόρα που σερβίρει 14 ευρώ σαλάτα στο λερωμένο τραπεζάκι, τον αγενή σερβιτόρο που αφήνει μπροστά σου την μακαρονάδα των 27 ευρώ;
Ευτυχώς από την κρίση βγαίνουν και μερικά φοβερά παραδείγματα επαγγελματιών και επιχειρήσεων που κάνουν πραγματικά τη δουλειά τους με μεράκι, σερβίρουν με την καρδιά τους και δίνουν αυθεντικές εμπειρίες σε τιμές που δικαιολογούν τις υπηρεσίες τους. Και επειδή πέφτουν ενοίκια και κόστη, κάποια νέα παιδιά με καινούριες ιδέες ξεπετάγονται με καινοτομίες και επιχειρηματικότητα να κάνουν ωραία πράγματα». Όπως μου εξηγεί, είμαστε φοβερή χώρα και μαζί με την Αίγυπτο είμαστε οι δύο χώρες που έχω συναντήσει τόσο πλούτο. «Φέτος στην Ελλάδα υπάρχει μια πολιτική σταθερότητα, δεν έχουμε εκλογές και τα ξένα media δεν ασχολούνται με εμάς. Όσο δεν υπάρχουν κακές εικόνες στις τηλεοράσεις, ο κόσμος θυμάται τις καλές εικόνες της Ελλάδας, τις παραλίες κλπ. Επιπλέον ο κόσμος του βορρά κατάλαβε ότι η κρίση δεν αφορά μόνο την Ελλάδα, αλλά όλους. Γιατί στην Αγγλία δεν έχουμε κρίση; Απλά την διαχειριζόμαστε σοβαρά, χωρίς υστερίες και πάντα να δείχνουμε ότι κάποιος άλλος φταίει».
Τι είναι όμως αυτό που αναζητά ο τουρίστας του σήμερα;
«Value for time» αναφώνησε! «Η «αξία» του value for money έχει αντικατασταθεί πια από το value for time. Το απόλυτο ζητούμενο είναι οι εμπειρίες που μπορείς να δώσεις σε κάποιον, ο οποίος σου ζητά: Στις 2 εβδομάδες που θα έρθω διακοπές στη χώρα σου και θα επενδύσω 1-2 μισθούς, μπορείς να μου χαρίσεις τις καλύτερες στιγμές της ζωής μου; Πρέπει να δημιουργήσουμε εμπειρίες με μεγάλη συναισθηματική αξία»!
«Όλοι στην Ελλάδα έχουν άποψη επί παντός επιστητού και μάλιστα την «γεμίζουν» με μια απίστευτα συναισθηματική φόρτιση. Αυτή την ώρα το βασικό δεν είναι να έχεις άποψη», μου λέει ο Δημήτρης, «αλλά να έχεις τεκμηρίωση πίσω από την άποψη, να υπάρχει επιστημονικό υπόβαθρο και να μπορείς να αποδεικνύεις αυτά που υποστηρίζεις με αποδείξεις». Κλείσαμε το τηλέφωνο και είχα πολλά να σκεφτώ.
Μοιράζομαι μαζί σας αυτή την συζήτηση και είμαι σίγουρη ότι τα συμπεράσματα θα είναι για όλους χρήσιμα.
[email protected]
