Κάθε χρόνο στην Πάτμο αναβιώνουν παμπάλαια έθιμα, που ανάγονται στην Καινή Διαθήκη και έχουν ως επίκεντρο το Καστρομονάστηρο του Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου. Ένα από τα πιο εντυπωσιακά από αυτά είναι η Τελετή του Νιπτήρος, που λαμβάνει χώρα τη Μεγάλη Πέμπτη, καθώς επίσης και η αναπαράσταση της Αποκαθήλωσης τη Μεγάλη Παρασκευή, η λειτουργία της Ανάστασης και η Ακολουθία της Αγάπης την Κυριακή του Πάσχα.
Η Ιερά Μονή Πάτμου, που δεσπόζει στην κορυφή της Χώρας, της πρωτεύουσας του νησιού, μαζί με το Ιερό Σπήλαιο της Αποκαλύψεως, όπου ο Ιωάννης φέρεται να έγραψε την Αποκάλυψη, το τελευταίο βιβλίο της Καινής Διαθήκης, είναι τα πιο γνωστά αξιοθέατα του νησιού.
Τα έθιμα που ανάγονται στην Καινή Διαθήκη και αναβιώνουν με ευλάβεια στο νησί την περίοδο του Πάσχα είναι τα εξής:
Η Τελετή του Νιπτήρος πραγματοποιείται τη Μ. Πέμπτη στην πλατεία του Δημαρχείου. Ο ηγούμενος της Μονής πλένει τα πόδια 12 μοναχών –όπως ο Ιησούς- οι οποίοι κάθονται σε μια εξέδρα -όπως οι μαθητές του Ιησού στο Μυστικό Δείπνο. Στη συνέχεια αρχίζει την πορεία προς τον τόπο της προσευχής, θυμίζοντας τη μετάβαση του Ιησού στον κήπο της Γεσθημανής, όπου παραδόθηκε από τον Ιούδα στους Ρωμαίους στρατιώτες.
Τη Μ. Παρασκευή οι επισκέπτες και οι κάτοικοι του νησιού συμμετέχουν στην αναπαράσταση της Αποκαθήλωσης, που πραγματοποιείται στη Μονή του Αγίου Ιωάννη, σε μια μυσταγωγική ατμόσφαιρα, βαθιάς συγκίνησης και κατάνυξης. Το βράδυ γίνεται η περιφορά των επιταφίων από τις εκκλησίες, μέσα στα καλντερίμια του νησιού, οι οποίοι συναντιούνται στις πλατείες της Χώρας και της Σκάλας.
Το Μ. Σάββατο μόλις ακουστεί το «Χριστός Ανέστη» βεγγαλικά φωτίζουν τον ουρανό, δημιουργώντας μια μαγευτική ατμόσφαιρα στο νυχτερινό ουρανό.
Την Κυριακή του Πάσχα ακολουθεί η Ακολουθία της Αγάπης.
