Το χωριό αναφέρεται πρώτη φορά στα ιστορικά έγγραφα της Μονής Βαρλαάμ των Μετεώρων στις αρχές του 10ου αιώνα
Αποκαλούν αυτή την μικρή περιοχή των τριών-τεσσάρων γνωστών χωριών ως «η μικρή Ελβετία της Ελλάδας».
Το Περτούλι ειδικότερα είναι τόπος παραμυθένιος, εκλεκτικός, αλώβητος. Και το ταξίδι μοναδικό. Κατ’ αρχάς, για το πανέμορφο αισθητικά τοπίο του που μονοπωλείται από έλατα – και μόνο έλατα.
Αμφιθεατρικά χτισμένο στα 1.150 μέτρα ανάμεσα στα βουνά της Νότιας Πίνδου-Κόζιακα, Νεράιδα, Μαρόσα και Αυγό. Διοικητικά ανήκει στον δήμο Πύλης Τρικάλων. Δίπλα του, σε απόσταση αναπνοής βρίσκεται ένα (μικρό στην πραγματικότητα) χιονοδρομικό κέντρο. Το χιονοδρομικό διαθέτει τρεις πίστες: μία για αρχάριους, μία για προχωρημένους και μία αντοχής, με κλίσεις που φτάνουν μέχρι και τις 40 μοίρες.
Όσον αφορά το μεγάλο ατού του Περτουλίου, το πυκνό ελατόδασος του, αυτό αποτελεί από το 1934 πεδίο έρευνας και διαχείρισης του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης – γι’ αυτό και λέγεται πανεπιστημιακό ελατόδασος του ΑΠΘ. Μάλιστα, κάποιες κτιριακές εγκαταστάσεις που δημιουργήθηκαν κοντά στο χωριό για να διαμένουν οι φοιτητές του ΑΠΘ, σχεδιάστηκαν από τον διάσημο αρχιτέκτονα Δημήτρη Πικιώνη.
Σε αυτή την πυκνή, ελατίσια αγκαλιά συνεχίζουν να κάνουν την πρακτική τους άσκηση οι φοιτητές δασολογίας. Η έκταση του ελατόδασους φτάνει τα 33.000 στρέμματα. Όπου και να αφήσετε το αυτοκίνητο έξω ή μέσα από το χωριό θα βρείτε μια ανοιχτωσιά για να κάνετε έναν βατό περίπατο εντός του.
Σε αυτή την πυκνή, ελατίσια αγκαλιά συνεχίζουν να κάνουν την πρακτική τους άσκηση οι φοιτητές δασολογίας. Η έκταση του ελατόδασους φτάνει τα 33.000 στρέμματα. Όπου και να αφήσετε το αυτοκίνητο έξω ή μέσα από το χωριό θα βρείτε μια ανοιχτωσιά για να κάνετε έναν βατό περίπατο εντός του.
Το χωριό αναφέρεται πρώτη φορά στα ιστορικά έγγραφα της Μονής Βαρλαάμ των Μετεώρων στις αρχές του 10ου αιώνα. Το 1720 εγκαταλείφθηκε εξαιτίας της επιδημίας της πανώλης. Κατοικήθηκε εκ νέου από τον Τριαντάφυλλο Χατζή Μπέρτα από τον οποίο, όπως πιστεύεται από μερικούς, πήρε τη σημερινή του ονομασία. Το 1823 πυρπολήθηκε μαζί με τα διπλανά χωριά Ελάτη, Νεραϊδοχώρι και Πύρρα από τους Αρβανίτες και ξαναχτίστηκε το 1841. Κατά τη διάρκεια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, και συγκεκριμένα το 1943, καταστράφηκε από τους Γερμανούς επειδή στέγαζε το αρχηγείο της Εθνικής Αντίστασης.
Τι να κάνετε εδώ που ήρθατε
Σκι για αρχάριους και παιδιά (αλλά και για μεγάλους φυσικά) αλλά και βόλτα με τα λιφτ στο χιονοδρομικό. Τα τελευταία, μπαίνουν βαθιά στην καρδιά του δάσους και οδηγούν σε ένα αγνό, σχεδόν απόκοσμο τοπίο.
Βόλτα μέσα στο ελατόδασος πάνω σε πόνι και άλογα στο διπλανό από το χιονοδρομικό, κέντρο δραστηριοτήτων «Κερκέτιο». Μπορείτε να δοκιμάσετε και τοξοβολία (με στόχους) στον απλωτό χώρο του ξέφωτου. Επίσης, αν θέλετε, θα νοικιάσετε snowmobiles ή ATVs (γουρούνες) για να κάνετε τις δικές σας αυτόνομες βόλτες Όσο παιδάκια –ή και μεγάλοι- επιδίδονται στα παραπάνω, οι υπόλοιποι απολαμβάνουν ένα ρόφημα, ένα γλυκό ή μια από τις νόστιμες πίτες που φτιάχνουν εδώ στο σαλέ του κέντρου δραστηριοτήτων.
Βόλτα για φαγητό, καφέ, ποτό και περατζάδα στην κοντινή Ελάτη. Το χωριό είναι εξίσου όμορφο με το Περτούλι αλλά πολύ πιο τουριστικό και με σχετική βαβούρα τις περιόδους των διακοπών. Τα καταλύματα εδώ είναι σίγουρα πιο πολυτελή (αν σας ενδιαφέρει αυτή η πτυχή στις διακοπές σας) και υπάρχουν και όμορφα μικρά εμπορικά μαγαζιά για να αγοράσετε από πήλινες γάστρες μέχρι καλαίσθητα μικροδιακοσμητικά για εσάς και τους φίλους σας. Στην αρχή αυτού του χωριού «στρατοπεδεύουν» και παραγωγοί μερικών εκ των πιο νόστιμων Τρικαλινών γλυκών λιχουδιών- εδώ είναι το σωστό σημείο για να αγοράσετε εκλεκτά μέλια (ελάτης και βελανιδιάς), χειροποίητα και γλυκά του κουταλιού αλλά και λουκούμια και χαλβάδες σε πολλές γεύσεις.
Το φαγητό είναι εγγυημένη απόλαυση σχεδόν όπου και αν καθίσετε να φάτε είτε στο Περτούλι, είτε στην Ελάτη, είτε στο Νεραιδοχώρι. Τα κρέατα είναι ντόπια και τρυφερά, μαγειρεύονται με όλους τους τρόπους και συνοδεύονται ιδανικά με χειροποίητες πίτες για να γλείφετε τα δάχτυλά σας. Να δοκιμάσετε επίσης τραχανά και χειροποίητα ζυμαρικά. Συστήνουμε ένθερμα τις εξής: Το «Ανώγι» (ανάμεσα στον δρόμο Ελάτη και Περτούλι). Πολλές και διαφορετικές επιλογές στα κρέατα και ενδιαφέροντες μεζέδες και σαλάτες. Καφές, ποτό και γλυκό στο «Κεχρί» στην Ελάτη. Το εν λόγω μαγαζί διατείνεται πως σερβίρει και 40 διαφορετικά είδη σοκολάτας!
Η «Ταβέρνα του Παναγιώτη» είναι μια πολύ καλή επιλογή στην είσοδο του Περτουλίου. Βρίσκεται ψηλά, πάνω από τον κεντρικό δρόμο και είναι πολύ αγαπητή και στους ντόπιους. Εδώ να δοκιμάσετε μοσχαράκι στο πήλινο με ντομάτα, κρεμμύδι, σκορδάκι, πιπεριές και κυβάκια παρμεζάνας. Στο διπλανό Νεραιδόχωρι ο «Σουφλιάς» είναι μια παλιά ταβέρνα και πολύ τίμια, με εξαιρετικά μαγειρεμένα πιάτα (όπως το χοιρινό πρασοσέλινο). Βρίσκεται στην κάτω γειτονιά του χωριού και αν ο καιρός είναι καλός θα απολαύσετε τα καλούδια της και το ωραίο κρασί που σερβίρει στην όμορφη και μεγάλη πλατεία έξω από το μαγαζί.
Αφού περάσετε την όμορφη Πύλη στην αρχή του βουνού και κάνετε μια στάση στο ποτάμι εκεί, αξίζει να κάνετε μια σύντομη στάση στην Παλαιοκαρυά η οποία βρίσκεται σε μια χαράδρα ασύγκριτης φυσικής ομορφιάς. Στα 4 περίπου χλμ. μετά την Πύλη και ανεβαίνοντας για Ελάτη, θα στρίψετε αριστερά (πινακίδες για Στουρναρέικα και Άρτα). Σύντομα θα δείτε μπροστά σας το εντυπωσιακό γεφύρι της Παλαιοκαρυάς. Μετά από άλλα 5 χλμ. μια άλλη ταμπέλα στα αριστερά θα σας οδηγήσει στους καταρράκτες Παλαιοκαρυάς. Εκεί θα δείτε το γεφύρι και τον διπλό καταρράκτη. Η ομορφιά είναι απίστευτη. Αν έχετε δυνάμεις και δεν φοβάστε τα ύψη μπορείτε να δοκιμάσετε να διασχίσετε αυτό το γεφύρι, με τον διπλό καταρράκτη να πέφτει από δίπλα σας σε απόσταση αναπνοής. Μια προσοχή την χρειάζεται!
Στο Περτούλι και στα γύρω χωριά πολλές είναι και οι επιλογές για αναρρίχηση. Το πιο κοντινό πεδίο είναι ο Κόκκινος Βράχος, ο οποίος βρίσκεται κοντά στην Ελάτη και διαθέτει τρεις διαδρομές. Στην Πύλη επίσης υπάρχει αναρριχητικό πεδίο το οποίο διαθέτει πέντε τμήματα και πολλές διαδρομές, όπως αναφέρει το exploringgreece.
