Ποια είναι η ιστορία οχύρωσης τους
Τα Μαστιχοχώρια στη Χίο έχουν ξεχωρίσει για την ομορφιά τους και τα μοναδικά χαρακτηριστικά. Τα αποκαλούν και χωριά – λαβύρινθους καθώς στην ουσία είναι οχυρωμένα σε κάστρα αποτελώντας σπουδή στην οχυρωματική αρχιτεκτονική που δημιούργησαν με την επανακατάληψη της Χίου οι Γενουάτες, τον 14ο αιώνα.
Αποτελεί το ελληνικό νησί που έχει χωριά τα οποία μοιάζουν με λαβύρινθους. Είναι τα περίφημα μαστιχοχώρια που πήραν το όνομά τους από τα μαστιχόδεντρα. Τα μαστιχόδεντρα και η υπερπολύτιμη ρητίνη τους, το μαστίχι, ορίζουν εδώ και αιώνες τη Νότια Χίο όπως αναφέρει το exploringgreece.tv.
Πουθενά αλλού στον κόσμο δεν ευδοκιμούν αυτά τα δέντρα κι όσοι έτυχε ή επέλεξαν να ζουν μαζί τους, δεν μπορούσαν παρά να εκτιμήσουν τη γενναιοδωρία της φύσης και να την εκμεταλλευτούν. Έργα όλα ενός θαυμαστού αμυντικού σχεδιασμού και δικτύου επικοινωνίας, από την εποχή που οι Giustiniani ανέλαβαν την εκμετάλλευση του νησιού και φρόντισαν πρώτα απ΄ όλα να προστατεύσουν καλλιέργεια και καλλιεργητές.
Έφτιαξαν χωριά – κάστρα, αθέατα από τη θάλασσα, περιτειχισμένα από τους εξωτερικούς τοίχους των ίδιων των σπιτιών. Στην πραγματικότητα μιλάμε για χωριά-λαβυρίνθους, με σπίτια που επικοινωνούσαν από τις ταράτσες, κτισμένα σε συμπαγή παράταξη γύρω από έναν πανύψηλο πύργο και γειτονιές – ζώνες αναχαίτισης κυρίως των πειρατών.
Ένα από αυτά τα χωριά είναι το χωριό «Βέσσα». Το συγκεκριμένο χωριό αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα ενός από τα μεσαιωνικά καστροχώρια της Χίου και δημιουργήθηκε με την συνένωση τριών μικρότερων οικισμών. Είναι ένα ημιορεινό χωριό που εκτείνεται σε μια μεγάλη κοιλάδα περιστοιχισμένη από βουνά. Η πύλη του καστροχωριού είναι καλά διατηρημένη, ενώ η σφιχτή ρυμοτομία και τα ψηλά στενομέτωπα κτίριά του θυμίζουν πύργους.
Κάτι τέτοιο συμβαίνει και με το ερειπωμένο χωριό της Κυδιάντας το οποίο περικλείεται στο τρίγωνο των χωριών «Λαγκάδα» – «Συκιάδα» – «Πιτυός». Η Κυδιάντα είναι κτισμένη ανάμεσα σε πλαγιές βουνών, αόρατη από τη θάλασσα και τα μάτια των θαλασσινών ληστών. Τα μεσαιωνικά χρόνια, πιθανότατα αποτέλεσε το μεγαλύτερο οικισμό της ευρύτερης περιοχής.
