Κελιά λαξευμένα μέσα στα βράχια
Από άκρη σε άκρη στην Ελλάδα υπάρχουν πολλές εκκλησίες και μονές. Μικρά και μεγαλύτερα μοναστήρια που το καθένα έχει τη δική του ιστορία. Ένα από αυτά που ξεχωρίζει είναι η Παναγία η Πελεκητή στα Άγραφα. Ένα ιδιαίτερο μοναστήρι πελεκημένο κυριολεκτικά μέσα στα βράχια, λόγος ο οποίος του έδωσε και αυτό το όνομα.
Το μοναστήρι είναι χτισμένο στα 1400 μέτρα, ακριβώς επάνω στο χείλος της απόκρημνης πλαγιάς των Αγράφων, κοντά στο χωριό της Λίμνης Πλαστήρα. Αποτελεί αυτό το μοναστήρι ένα εξαιρετικό δείγμα της αρχιτεκτονικής του 15ου αιώνα. Μόλις φτάσεις εκεί, εκτός από αυτή την αρχιτεκτονική, θα σε κερδίσει και η ομορφιά του τοπίου και το καταπράσινο τοπίο.
Παναγία η Πελεκητή: Το μοναστήρι που ξεχωρίζει στο «θρόνο» των Αγράφων
Πολύ σημαντική και ξεχωριστή είναι και η ιστορία της Ιεράς Μονής Παναγίας Πελεκητής. Έχει συνδεθεί άρρηκτα με την περιόδο της Ελληνικής Επανάστασης του 1821, περίοδο κατά την οποία η Καρίτσα καταστράφηκε από τους Τούρκους. Ήταν η πρώτη καταστροφή του χωριού μιας και η δεύτερη ήρθε το 1943 από τους Γερμανούς. Οι μοναχοί της μονής ήταν εκ των πρωταγωνιστών κατά την απελευθέρωση της Καρίτσας από τους Τούρκους, δημιουργώντας μια διαφορετική σχέση με τους κατοίκους. Το όνομα της εκκλησίας μπορεί εύκολα κανείς να το εξηγήσει βλέποντας το κτίσμα.
Σύμφωνα με όσα αναφέρει η παράδοση, η μονή πελεκίστηκε με ξύλινα εργαλεία, ύστερα από υπόδειξη της Θεοτόκου στους τεχνίτες της. Όπως λέει χαρακτηριστικά η παράδοση, η Παναγία υπέδειξε ακόμη και τον τρόπο οικοδόμησης όταν παρουσιάστηκε στο όνειρο του πρωτομάστορα λέγοντας: «Θα πελεκήσεις τον βράχο με το κοπίδι και θα φτιάξεις μια εκκλησία, την οποία θα ονομάσεις Παναγία Πελεκητή».
Τα κελιά της μονής έχουν κυριολεκτικά τοποθετηθεί και χτιστεί μέσα στους βράχους σε τέσσερα επίπεδα. Σε αυτούς τους χώρους ανέκαθεν οι μοναχοί ζούσαν και λειτουργούσαν το μοναστήρι, ενώ υπήρχε ακόμη και κρυφό σχολείο κατά την περίοδο της Ελληνικής Επανάστασης. Σήμερα μπορεί κάποιος να επισκεφθεί το μοναστήρι και να ταξιδέψει με αυτό τον τρόπο πίσω στο χρόνο.
Τα σπουδαία κειμήλια της μονής που διασώθηκαν
Παρά το γεγονός ότι η Παναγία η Πελεκητή, διένυσε πολύ δύσκολες περιόδους, τελικά κατάφερε να διασώσει μερικά από τα ανεκτίμητα κειμήλιά της. Μεταξύ αυτών που σώζονται σήμερα είναι το Άγιον Ποτήριον, ο Σταυρός Αγιασμού, και η μεγάλη σιδερένια σφραγίδα της Ιεράς Μονής. Επίσης, σώζονται ελάχιστα βιβλία, από τα οποία τα περισσότερα είναι του 19ου αιώνα από το τυπογραφείο της Βενετίας και αρκετά μισοκατεστραμμένα, όπως αναφέρει το exploringgreece.