Μια ιστορική και επιβλητική μονή
Κατά την Ελληνική Επανάσταση του 1821 οι εκκλησίες και μονές της Ελλάδας έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στην εξέγερση των αγωνιστών αλλά και στον τρόπο με τον οποίο συμμετείχαν στις μάχες. Λειτούργησαν ως καταφύγια, κέντρα οργάνωσης επιχειρήσεων και κρυφά σχολειά και αποτέλεσαν το σημείο που εμψυχώνονταν οι αγωνιστές της Ελληνικής Επανάστασης πριν και μετά τις μάχες. Ξεχωριστή θέση σε αυτές τις μονές κατέχει αυτή που θεωρείται η αρχαιότερη στην Ελλάδα. Βρίσκεται στα Καλάβρυτα και είναι φυσικά η Μονή Μεγάλου Σπηλαίου. Μια σπουδαία μονή με πολύ σημαντική ιστορία αλλά και ένας ναός που σου προκαλεί δέος από την πρώτη στιγμή που θα βρεθείς εκεί. Ο χώρος είναι κατανυκτικός και αν γνωρίζεις την ιστορία της, κάνεις ένα νοητό ταξίδι πίσω στο χρόνο.
Πρέπει να μπει σίγουρα στη λίστα σου με τις μονές της Ελλάδας που πρέπει να επισκεφθείς.
Μονή Μεγάλου Σπηλαίου: Η αρχαιότερη μονή στην Ελλάδα
Το Μέγα Σπήλαιο όπως θα ακούσεις να αποκαλούν το μοναστήρι είναι με σιγουριά ένα από τα σπουδαιότερα προσκυνήματα της Ορθοδοξίας στην Ελλάδα. Το επιβλητικό μοναστήρι με τις εξαιρετικές τοιχογραφίες του 1653 χτίστηκε το 362 μ.Χ. από τους Θεσσαλονικείς αδερφούς μοναχούς, Συμεών και Θεόδωρο. Λέγεται, λοιπόν, ότι ενώ οι δύο αδελφοί βρίσκονταν στα Ιεροσόλυμα, είδαν ο καθένας ξεχωριστά μια οπτασία με την εντολή να μεταβούν στην Αχαΐα και να βρουν την Ιερή Εικόνα της Παναγίας από μαστίχα και κερί, φιλοτεχνημένη από τον Ευαγγελιστή Λουκά.
Η μονή βρίσκεται περίπου 10 χιλιόμετρα μακριά από τα Καλάβρυτα και συγκεκριμένα στο δρόμο που ενώνει την εθνική οδό Πατρών – Αθηνών με τα Καλάβρυτα. Μπορείς να δεις στο Google Maps πού ακριβώς βρίσκεται και να παρατηρήσεις ότι είναι κτισμένη στο άνοιγμα ενός μεγάλου φυσικού σπηλαίου της οροσειράς του Χελμού. Έτσι πήρε και το όνομά της μιας και η σπηλιά είναι πάνω από την πολύ απότομη χαράδρα του Βουραϊκού ποταμού, σε υψόμετρο που σχεδόν αγγίζει τα 900 μέτρα. Ο ναός είναι σταυροειδής, εγγεγραμμένος με δύο νάρθηκες. Ο κυρίως ναός εκτός απο τις σπουδαίες τοιχογραφίες, έχει επίσης αξιόλογα μαρμαροθετήματα στο δάπεδο, ξυλόγλυπτο τέμπλο κ.λ.π. ενώ στο νάρθηκα οι τοιχογραφίες ανάγονται στις αρχές του 19ου αιώνα.
ο μοναστήρι μοιάζει σαν να είναι ένα με το βράχο και θαρρείς ότι το δημιούργησε και αυτό η φύση σε αυτό το άγριο σκηνικό. Στην πραγματικότητα μοιάζει με ένα οκταώροφο συγκρότημα που κάποιες στιγμές θαρρείς και έχει λαξευθεί στα βράχια. Εξάλλου το καθολικό της Μονής είναι επίσης σκαμμένο στο βράχο.
Η αρχαιότερη μονή στην Ελλάδα και η ιστορική απόκρουση της επέλασης του Ιμπραήμ
Η Μονή Μεγάλου Σπηλαίου έπαιξε πάρα πολύ σημαντικό ρόλο στις εξεγέρσεις κατά των Τούρκων. Το 1770 ο μητροπολίτης Πατρών Παρθένιος επικεφαλής ενόπλων πολιόρκησε τα Καλάβρυτα. Κατά την Ελληνική Επανάσταση του 1821 η Μονή αποτέλεσε φάρο της Ορθοδοξίας και του Ελληνισμού αλλά και κέντρο αντίστασης κατά των κατακτητών. Παρά το γεγονός ότι δέχτηκε πολλές επιθέσεις, ποτέ δεν κατακτήθηκε.
Το γεγονός που ξεχώρισε ήταν η απόκρουση της επέλασης του Ιμπραήμ τον Ιούνιο του 1827. Συγκεκριμένα την 21 Ιουνίου οι Οθωμανοί Σαμή Εφέντης και Σεχνετζίπ Εφέντης, υπό τις διαταγές του Ιμπραήμ, κάλεσαν τους μοναχούς και τους ζήτησε να παραδώσουν το Μοναστήρι γράφοντας μεταξύ άλλων:
«Ηγούμενε θέλει στοχασθής τούτο το κίνημα των Ρωμαίων δεν θέλει έυγη σε κεφάλι, λοιπόν σαν φρόνιμος όπου είσαι στοχάσου βαθιά πως δεν ευρίσκεις καλό τέλος και θα είσαι νικημένος», όπως αναφέρει το exploringgreece.
Την 22 Ιουνίου δόθηκε η ιστορική απάντηση του τότε ηγούμενου Δαμασκηνού στους Τούρκους: «… δια να προσκυνήσωμεν είναι αδύνατον διότι είμεθα ωρκισμένοι εις την πίστιν μας, ή να ελευθερωθούμεν ή να αποθάνωμεν πολεμούντες, και κατά το αϊνί μας δεν γίνεται να χαλάση ο ιερός όρκος της Πατρίδος μας. … αν έλθεις εδώ να μας πολεμήσης και μας νικήσης, δεν είναι μεγάλο κακόν, διότι θα νικήσης παπάδες, αν όμως νικηθής… θα είναι εντροπή σου και τότε οι Έλληνες θα εγκαρδιωθούν και θα σε κυνηγούν πανταχού. …». Και πραγματικά ο στρατός του Ιμπραήμ αναγκάσθηκε να αποσυρθεί μετά από μάχη της 24 Ιουνίου, χάρη στη γενναία άμυνα από τους Πετμεζαίους και τον Φωτάκο.
