Πρόκειται για ένα διαφωτιστικό μελέτημα που διαβάζεται και ως αφήγημα, κατάλληλο για όσους θέλουν να δουν τα Βαλκάνια χωρίς ψυχώσεις...
Προσοχή: Ο εθνικισμός βλάφτει σοβαρά την υγεία των εθνών!
Αυτό είναι ο νόημα του βιβλίου «Βαλκάνια: Ιστορία και κοινωνία, ένα πολύχρωμο υπόδειγμα εθνικισμού», του ομότιμου καθηγητή πολιτικής ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών Θάνου Βερέμη, που κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Αλεξάνδρεια.
Σε 211 σελίδες του, ο συγγραφέας πραγματοποιεί μια σφαιρική περιδιάβαση στη βαλκανική χερσόνησο από τον 19ο αιώνα έως σήμερα, φωτίζοντας τις εθνογενέσεις που προέκυψαν από τη διάλυση των αυτοκρατοριών, αναλύοντας τους φεουδαρχικούς θεσμούς σε σύγκριση με τον ευρωπαϊκό εκσυγχρονισμό, καταλήγοντας στη μετακομμουνιστικές κρατικές οντότητες που, αντί να οδηγήσουν την περιοχή σε μια επικράτηση του κράτους δικαίου, αναζωπύρωσαν τις εθνικιστικο- θρησκευτικά μίση.
Αποτέλεσμα;
Το αιματοκύλισμα της... «αείμνηστης» Γιουγκοσλαβίας με την αιματηρή πολιτική Μιλόσεβιτς κατά των μη σερβικών μειονοτήτων, η οποία συνοδεύτηκε από την εξίσου αιματηρή επέμβαση του ΝΑΤΟ, που βομβάρδισε επί 78 ημέρες τη Γιουγκοσλαβία (1999 ) στο όνομα του... ανθρωπισμού.
Ο καθηγητής, έχοντας διδάξει Βαλκανική Ιστορία στα αμερικανικά πανεπιστήμια Πρίνστον και Φλέτσερ, αποφεύγει - όπως δηλώνει στον πρόλογο- να επαναλάβει την παραδοσιακή «σοφία» για τα Βαλκάνια, επιχειρώντας να ερμηνεύσει τα γεγονότα, ειδικά του γιουγκοσλαβικού εμφυλίου, πέρα από τα στερεότυπα που επιβλήθηκαν από τα μεγάλα μέσα ενημέρωσης της Δύσης. Και- πράγματι- όποιος διαβάσει μέχρι τέλους το ερμηνευτικό αυτό πόνημα, θα διαπιστώσει πως κρατάει τις αποστάσεις.
Σημειώνει το εθνικοαπελευθερωτικό πνεύμα του νεωτερικού εθνικισμού που ξεκίνησε από την Ευρώπη, καταδεικνύει τις απάνθρωπες εκδηλώσεις του αρρωστημένου εθνικισμού παρουσιάζοντάς τον σαν αγαπημένο παιδί του λαϊκισμού, αλλά αναφέρεται και στις ευθύνες τη Δύσης .
«Οι δυτικές δυνάμεις έφεραν στα Βαλκάνια όχι μόνο τις ιδεολογικές τους, αλλά και τις μεταξύ τους διαφορές» υπογραμμίζει, παραθέτοντας τη θέση του Τζόναθαν Εγιάλ ότι: «Η άποψη πως τα Βαλκάνια εκπροσωπούν μάλλον ασθένειες παρά γεωγραφικές μονάδες, οφείλεται σε παρεξηγημένη ανάγνωση της ιστορίας. Αν και η περιοχή γνώρισε περιόδους μεγάλης βίας, η εκκόλαψη βίας πρέπει να αναζητηθεί μάλλον στις μεγάλες αντιπαλότητες της Δύσης, παρά σε τοπικές εχθρότητες».
Η μελέτη ξεκινά ως Ιστορία πριν 100 χρόνια, για να φθάσει στο ιστορικό του σήμερα , με το τελευταίο κεφάλαιο («Βαλκανικές εκκρεμότητες» ) να προσεγγίζει τα καυτά- ακόμη- θέματα όπως το όνομα της Πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας, τον ένοπλο αγώνα για τη δημιουργία του ανεξάρτητου Κοσσόβου, την αναποτελεσματική διακυβέρνηση της Βοσνίας -Ερζεγοβίνης μέσω του Ευρωπαίου εκπροσώπου που έχει την έγκριση των ΗΠΑ. Και την μετάβαση από τον υπαρκτό σοσιαλισμό των τροφίμων με δελτία, στην πολυθεσμική δημοκρατία που αφορά κυρίως την Πολωνία, την Τσεχία, τη Σλοβακία και την Σλοβενία, όχι όμως και την Ουγγαρία του εθνικιστή Ορμπάν.
Ο καθηγητής προβλέπει νέες εθνικιστικές εκρήξεις καθώς οι ηγεσίες στην Αλβανία και στη ΠΓΔΜ, όχι μόνο δεν κρύβουν τις αλυτρωτικές τους βλέψεις, αλλά τις κυκλοφορούν και σε χάρτες που φθάνουν μέχρι τη Θεσσαλονίκη, την Πρέβεζα και τη Λάρισα.
Πρόκειται για ένα διαφωτιστικό μελέτημα που διαβάζεται και ως αφήγημα, κατάλληλο για όσους θέλουν να δουν τα Βαλκάνια χωρίς ψυχώσεις...
Όσον αφορά τον ρόλο της Ουάσινγκτον, θα χρειασθεί ένα αυτοτελές κεφάλαιο για τους απώτερους σκοπούς που κρύβουν οι εκτός ΟΗΕ στρατιωτικές επεμβάσεις με τις «παράπλευρες απώλειες» αμάχων, αν αναλογισθούμε ότι στο ...αποκαθαρμένο Κόσσοβο ιδρύθηκε η μεγαλύτερη αμερικανική βάση Camp Bondsteel. Τελείως... συμπτωματικά, στο σταυροδρόμι των νέων ενεργειακών κόμβων. Και στην καρδιά της «πυριτιδαποθήκης των Βαλκανίων»...
Προσοχή: Εκτός από τον εθνικισμό, που βλάπτει σοβαρά την υγεία , υπάρχει και ο ιμπεριαλισμός...
