Antigonick: Μια διαφορετική… Αντιγόνη του Σοφοκλή

Μια διασκευή της "Αντιγόνης" του Σοφοκλή παρουσίασε χθες το απόγευμα στην κατάμεστη αίθουσα της βιβλιοθήκης του Αμερικανικού Κολλεγίου Ελλάδος, η Καναδέζα ποιήτρια Αν Κάρσον. Το κολλέγιο προσκάλεσε την ποιήτρια να δώσει την ετήσια διάλεξη στη μνήμη του Κίμωνα Φράιερ, αλλά εκείνη αντιπρότεινε μια παράσταση του έργου της "Antigonick", που κυκλοφόρησε ως μετάφραση του αρχαίου κειμένου το 2012 στα αγγλικά. Το "Antigonick" δεν αποτελεί παρόλα αυτά ακριβώς μετάφραση, αφού περιλαμβάνει έναν χαρακτήρα ο οποίος δεν υπάρχει στο πρωτότυπο. Ο χαρακτήρας ονομάζεται Nick και είναι ένα βουβό πρόσωπο που μετράει όσο διαρκεί η παράσταση τα πάντα: τους πρωταγωνιστές ενόσω ανταλλάσσουν τα λόγια τους, το δάπεδο πάνω στο οποίο κινούνται όταν μιλούν, αλλά και τις αποστάσεις που χωρίζουν τις θέσεις τους επί σκηνής. Εκείνο το οποίο δοκιμάζει να μετρήσει στην πραγματικότητα ο χαρακτήρας της Κάρσον είναι ο χρόνος: ό,τι διαφεύγει μονίμως από την καθημερινή μας εμπειρία, ό,τι θα παραμείνει στον νου και την αντίληψή μας, για πάντα ρευστό και ασαφές.

Στη χθεσινή παράσταση έλαβαν μέρος έντεκα πρόσωπα, που τοποθετημένα σε ημικύκλιο ενσάρκωσαν τους ρόλους του έργου της Κάρσον, απαγγέλλοντας το καθένα τους στίχους, οι οποίοι του αναλογούσαν. Προλογίζοντας η ίδια τη δουλειά της, αναφέρθηκε στον τιτάνιο αγώνα που χρειάστηκε για να μεταφερθεί ο Σοφοκλής στα σύγχρονα αγγλικά. Για τον τρόπο με τον οποίο εργάστηκε, η Κάρσον επικαλέστηκε μια φράση του Τζον Κιτς, λέγοντας πως έχτισε τον λόγο της μέσα από πολλαπλές σιωπές.

Γεννημένη το 1950 στο Τορόντο του Καναδά, η Κάρσον έχει διδάξει αρχαίους κλασικούς σε πολλά αμερικανικά πανεπιστήμια ενώ έχει γράψει ποίηση, δοκίμιο, πρόζα και θέατρο. Έχει δημοσιεύσει μέχρι στιγμής δεκαοκτώ βιβλία κι έχει μεταφράσει, εκτός από Σοφοκλή, Αισχύλο και Ευριπίδη. Στα ελληνικά μόλις βγήκε το πρώτο της βιβλίο: ένα σύνολο κομματιών ποιητικής πρόζας, που έχει τίτλο "Λίγα λόγια" και κυκλοφορεί σε εισαγωγή και μετάφραση Χάρη Βλαβιανού από τις Εκδόσεις Πατάκη.

Μιλώντας χθες το βράδυ στο ΑΠΕ-ΜΠΕ για το "Antigonick", ο Χ. Βλαβιανός είπε πως η Κάρσον ανακατεύει ήρωες του αρχαίου παρελθόντος με νεώτερα πρόσωπα, πετυχαίνοντας τολμηρές πυκνώσεις: "Πρόκειται για μια τόλμη που δεν συναντάμε συχνά στη σημερινή ελληνική ποίηση". Παρουσιάζοντας την Κάρσον στο αθηναϊκό κοινό, ο Χ. Βλαβιανός, που κράτησε τον ρόλο της Αντιγόνης στην παράσταση, παρατήρησε πως το κύριο χαρακτηριστικό του έργου της είναι ο συνδυασμός του αισθητικώς υψηλού με μορφές της σύγχρονης καλλιτεχνικής και κοινωνικής σκηνής στην προσπάθεια για τη δημιουργία μιας καινούργιας σύνθεσης: μια σύνθεση η οποία επιτρέπει σε διαφορετικά τμήματα της παράδοσης να εκβάλουν σ’ ένα αναπάντεχο, ριζικά ανακαινισμένο τοπίο.

Η Κάρσον διδάσκει σήμερα Κλασική Φιλολογία και Συγκριτική Λογοτεχνία στο Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης ενώ είναι η πρώτη που τιμήθηκε εν έτει 2001 με το βραβείο T. S. Eliot (ανώτατη διάκριση στη Μεγάλη Βρετανία για αγγλόφωνη ποιητική συλλογή).