Αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος
δεν θα πάψεις ούτε στιγμή ν' αγωνίζεσαι
για την ειρήνη και για το δίκιο.
Θα βγεις στους δρόμους, θα φωνάξεις
τα χείλη σου θα ματώσουν απ' τις φωνές.
Το πρόσωπό σου θα ματώσει από τις σφαίρες
μα δε θα κάνεις ούτε βήμα πίσω.
Τάσος Λειβαδίτης, Αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος
Photo: Γιάννης Κέμμος
Φοβάμαι τους ανθρώπους που εφτά χρόνια έκαναν πως δεν είχαν πάρει χαμπάρι... έγραφε ο Μανώλης Αναγνωστάκης σε ένα ποίημα που δημοσιεύτηκε το Νοέμβριο του 1983 στην εφημερίδα Αυγή. Ήταν τότε μόλις δέκα χρόνια μετά.
Σήμερα είναι 40!
Φοβάμαι
τους ανθρώπους που εφτά χρόνια
έκαναν πως δεν είχαν πάρει χαμπάρι
και μια ωραία πρωία –μεσούντος κάποιου Ιουλίου–
βγήκαν στις πλατείες με σημαιάκια κραυγάζοντας
«Δώστε τη χούντα στο λαό».
Φοβάμαι τους ανθρώπους
που με καταλερωμένη τη φωλιά
πασχίζουν τώρα να βρουν λεκέδες στη δική σου.
Φοβάμαι τους ανθρώπους
που σου 'κλειναν την πόρτα
μην τυχόν και τους δώσεις κουπόνια
και τώρα τους βλέπεις στο Πολυτεχνείο
να καταθέτουν γαρίφαλα και να δακρύζουν.
Μανώλης Αναγνωστάκης, Φοβάμαι, 1983 (όλο το ποίημα εδώ)
Δυστυχώς με τα όσα βλέπουμε (ακόμη πιο δυστυχώς) σε όλους τους πολιτικούς χώρους, όχι 7, ούτε 10 αλλά 40 χρόνια μετά πολλοί είναι αυτοί που κάνουν πως δεν πήραν χαμπάρι. Και κάποιοι ίσως όντως να μην πήραν.
Δυστυχώς ο φασισμός κέρδισε μέσα από την κερκόπορτα της απογοήτευσης και πάλι έδαφος στην ελληνική κοινωνία.
Δυστυχώς πολλοί που τότε αγωνίστηκαν σήμερα "ξεπληρώνουν" τον αγώνα τους απολαμβάνοντας τα... προϊόντα πολυτελείας του συστημισμού. Προσοχή! Όχι όλοι όμως!
Εδώ Πολυτεχνείο! Εδώ
Πολυτεχνείο! Εδώ καλώ
βοήθεια, πρόφτασε,λαέ,
βοήθεια, πρόφτασε,λαέ,
σκοτώνουν τα παιδιά σου, οϊμέ!
Βασίλης Ρώτας, Εδώ Πολυτεχνείο…, 1984
Πάνω ίσως από ιδεολογίες και πάνω από τα στενά όρια μιας χρονικής περιόδου είναι η τέχνη. Η τέχνη που κατέγραψε. Η τέχνη που θυμάται. Που θυμάται τη φοιτητική εξέγερση της 17ης Νοεμβρίου του 1973.
Με την αναγκαία αισθητική απόσταση. Και με τη ζωτική διεισδυτικότητα της ποιητικής και καλλιτεχνικής ματιάς στα γεγονότα.
Επιχειρήσαμε να ανθολογήσουμε κάποια ποιήματα και κείμενα που αναφέρονται σε εκείνη την περίοδο. Και να θυμηθούμε (ή να μάθουμε, αναλόγως ηλικίας) μέσα από βίντεο - ντοκουμέντα της εποχής, τι έγινε τότε.
Πολυτεχνείο το λεν, δεν είν' αστεία,
αν βρίσκονταν παράδες κι αν... και αν...
για φροντιστήρια, δίδακτρα, βιβλία...
(κι ας λεν πως είναι η παιδεία "Δωρεάν")
Άχθος Αρούρη, ΤΟΥ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟΥ, 1973 (όλο το ποίημα εδώ)
Και... τη μουσική...
Επιμέλεια: Λήδα Δεληγιάννη
Διαβάστε επίσης:
