“Στην ηλικία μου ακόμα κρύβομαι για να καπνίσω” παρουσία του Κώστα Γαβρά

Μεγάλο μέρος της ταινίας γυρίστηκε στο Μπέη Χαμάμ της Θεσσαλονίκης

«Το Ισλάμ, το 'δικό μας' Ισλάμ, δεν είναι βίαιη θρησκεία. Το 'δικό τους' είναι βίαιο. Ούτε ο Χριστιανισμός είναι μια βίαιη θρησκεία. Στον βωμό του, όμως, έγιναν οι σταυροφορίες και σκοτώθηκαν χιλιάδες άνθρωποι».

Η Γαλλο-αλγερινή σκηνοθέτης Ραιάνα Ομπερμάγιερ (Raihana Obermeyer) έγραψε το σενάριο και σκηνοθέτησε την ταινία «Στην ηλικία μου ακόμα κρύβομαι για να καπνίσω», που έκανε στις 6/11 την πρεμιέρα της στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου της πόλης όπου γυρίστηκε.

«Μιλώ για τις γυναίκες, τη θρησκεία, τη βία. Η βία δεν υπάρχει μόνο στην Αλγερία. Σε όλο τον κόσμο ασκείται βία στις γυναίκες» συμπλήρωνε η σκηνοθέτης, απαντώντας στις ερωτήσεις του κοινού στον κινηματογράφο "Ολύμπιον".

Το «Στην ηλικία μου ακόμα κρύβομαι για να καπνίσω» είναι η πρώτη της ταινία, η οποία και βασίστηκε στο δικό της ομότιτλο θεατρικό. Μεγάλο μέρος της ταινίας γυρίστηκε στο Μπέη Χαμάμ της Θεσσαλονίκης.

Στην καρδιά ενός χαμάμ, μακριά από το επικριτικό βλέμμα των ανδρών, των μητέρων, των εραστών, των παρθένων και των φανατικών Ισλαμιστών, συνυπάρχουν νοοτροπίες, μπούργκες, γέλια, έρωτες, δάκρυα, η Βίβλος και το Κοράνι πριν τη λάμψη ενός στιλέτου και τη σιωπή του Θεού.

Οι ηθοποιοί που ερμηνεύουν τους ρόλους της ταινίας είναι αλγερινής καταγωγής αλλά ζουν στη Γαλλία.

«Είμαι Παλαιστίνια, τα χαμάμ δεν είναι στην κουλτούρα μου. Στην ταινία κάνω μια Αλγερινή με τρυφερή καρδιά και μια σκληρή μάσκα συμπεριφοράς. Δεν ξέρω αν το χαμάμ είναι καταφυγή. Εξασφαλίζει, όμως, έναν άλλο τρόπο επικοινωνίας. Η λύση για την εθνική συνύπαρξη -παντού στον κόσμο - βρίσκεται στη γνώση, ενώ η άγνοια οδηγεί στο μίσος. Αφορά όλους τους αντιμαχόμενους η γνώση. 'Ανδρες και γυναίκες, ισλαμιστές και χριστιανούς και καθολικούς και Ευρωπαίους και 'Αραβες» έλεγε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ τον «θερμό» Ιούλιο του 2015 (στη διάρκεια των γυρισμάτων της ταινίας στο Μπέη Χαμάμ της Θεσσαλονίκης) η 55χρονη Χιάμ Αμπάς («Παλαιστίνια Ειρήνη Παπά» τη χαρακτήρισαν από τον πρώτο της ρόλο, 30 χρόνια πριν) που ερμηνεύει την πρωταγωνίστρια της ταινίας, τη Φατιμά.

Υπήρξαν ηθοποιοί που τους προτάθηκε να παίξουν αλλά αρνήθηκαν, από φόβο λόγω της κατάστασης που επικρατεί στη χώρα. Άλλοι άλλαξαν επάγγελμα ή μετακόμισαν...

Την γαλλο-ελληνο-Αλγερινή παραγωγή μοιράζονται οι κινηματογραφικές εταιρείες KG Productions, ARTE France, Blonde SA, Battam Films με επικεφαλής παραγωγό την Μισέλ Ρε -Γαβρά - σύζυγο του σκηνοθέτη Κώστα Γαβρά που βρέθηκε κι εκείνος χθες το βράδυ στη Θεσσαλονίκη για την προβολή της ταινίας παραγωγής της συζύγου του.

Θα υπάρξει χώρα του Ισλάμ που θα μπορέσει να προβάλει τη συγκεκριμένη ταινία; Σχεδιάζετε να την "κόψετε"; ρωτήθηκε η σκηνοθέτης αλλά την απάντηση ανέλαβε να δώσει η μαχητική παραγωγός της.

«Η ταινία είναι αυτή. Δεν θα μπορούσε να κοπεί. Θα προβληθεί ή ολόκληρη ή καθόλου. Υπάρχουν κι άλλοι τρόποι πλέον να προβληθεί (το διαδίκτυο κ.α) νόμιμα ή παράνομα» δήλωσε η Μισέλ Γαβρά. Ίσως και από πείρα.

Η ιστορία της Ομπερμάγιερ διαδραματίζεται στο Αλγέρι. Το σκηνικό στήθηκε στη Θεσσαλονίκη. Σαν ένας αντίστροφος δρόμος, ένα «παιχνίδι μοίρας-τύχης», ένα πολιτικο-καλλιτεχνικό «Deja-vu» που διαδραματίζεται με διαφορά σχεδόν 50 χρόνων.

Ήταν καλοκαίρι του 1968, μεσούσης της Χούντας στην Ελλάδα, όταν ο Κώστας Γαβράς αποφάσισε να κινηματογραφήσει την ιστορία του «Ζ» και της προ πενταετίας δολοφονίας του Γρηγόρη Λαμπράκη στον χώρο, όπου έγινε, στη Θεσσαλονίκη «πόλη των φαντασμάτων». Η ιδέα αποδείχτηκε μάλλον ανεφάρμοστη (λόγω της Χούντας) και ο Γαβράς κατέφυγε με το συνεργείο και τους ηθοποιούς του στο Αλγέρι και τα δικά του σκοτεινά στενά για σκηνικό της θρυλικής πλέον κινηματογραφημένης Ιστορίας που ...κι αυτή δεν προβλήθηκε στην Ελλάδα παρά μόνο έξι χρόνια αργότερα, με την πτώση της Χούντας .

«Ψάχναμε καιρό για τον ιδανικό χώρο. Η ιστορία διαδραματίζεται σε ένα χαμάμ γυναικών, σε μια λαϊκή συνοικία, τη δεκαετία του 1990 - στη διάρκεια του πολύνεκρου εμφυλίου πολέμου που σπάραξε την Αλγερία. Θα ήταν αδύνατο -λόγω και της σημερινής πολιτικής έντασης και της δράσης των ισλαμιστών στη χώρα- να κάνουμε εκεί τα γυρίσματα. Το χαμάμ είναι εξάλλου -κι έτσι αντιμετωπίζεται και στην ταινία- ως ο μόνος χώρος ελευθερίας των γυναικών και του λόγου. Η Ελλάδα ήταν η "ιδανική λύση". Μάθαμε για το "Μπέη Χαμάμ" και επισκεφθήκαμε για πρώτη φορά τον χώρο τον περασμένο Δεκέμβρη. Έκανε πολύ κρύο. Εδώ μέσα ήταν ιδιαίτερα ζεστά. Υπήρχε μια ακόμη πρόταση για ένα χαμάμ στη Λέσβο. Επιλέξαμε τη Θεσσαλονίκη για λόγους ευκολότερης προσβασιμότητας, αλλά και ως οφειλή του Κώστα (Γαβρά) στην πόλη από την εποχή του "Ζ"» έλεγε τον Ιούλιο του 2015 στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η κ. Γαβρά, στη διάρκεια των γυρισμάτων της ταινίας.

Η διάρκειας 90 λεπτών ταινία «Στην ηλικία μου ακόμα κρύβομαι για να καπνίσω» (Α mon age je me cache encore pour fumer) προβάλλεται -σε δεύτερη προβολή σήμερα -Δευτέρα - στην αίθουσα Φίντα Λιάππα του Λιμανιού).