Με τον προβολέα στραμμένο στην προσφυγική κρίση και στην μετανάστευση άνοιξε την αυλαία του χθες το βράδυ ίσως το πλέον πολιτικοποιημένο διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου στον κόσμο, η 66η Berlinale. Ο σταρ της πρεμιέρας, Τζορτζ Κλούνι, πρωταγωνιστής της εκτός συναγωνισμού ταινίας των Αδελφών Κοέν «'Αβε, Καίσαρ!» που άνοιξε το Φεστιβάλ, έδωσε ήδη το στίγμα, ανακοινώνοντας ότι θα συναντηθεί με την Καγκελάριο 'Αγγελα Μέρκελ, προκειμένου, όπως είπε, να συζητήσουν «τι μπορούμε να κάνουμε» για τους πρόσφυγες.
Η τελετή έναρξης τα είχε όλα: ένα μεγάλο κόκκινο χαλί, ενθουσιώδες κοινό που αψήφησε το κρύο για να δει από κοντά τους σταρ, ονόματα οσκαρικής κλάσης και ανέκδοτα - άλλα περισσότερο και άλλα λιγότερο επιτυχημένα. Πρόεδρος της Διεθνούς Κριτικής Επιτροπής είναι φέτος η Μέριλ Στριπ, η οποία αποθεώνεται από διοργανωτές και κοινό σε κάθε της εμφάνιση. Η ίδια, ενθουσιώδης και «ανυπόμονη», όπως είπε, να δει όλες τις ταινίες, βρέθηκε σε μάλλον αμήχανη θέση όταν κλήθηκε, κατά την διάρκεια της εναρκτήριας συνέντευξης Τύπου, να εξηγήσει την ... «λευκή» σύνθεση της κριτικής επιτροπής. «Υπάρχει μια ουσία ανθρωπιάς που διατρέχει κάθε κουλτούρα. Στο κάτω κάτω είμαστε όλοι από την Αφρική. Στην πραγματικότητα είμαστε όλοι Αφρικανοί», δήλωσε, για να δεχτεί κατόπιν καταιγισμό ειρωνικών σχολίων στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Οι διοργανωτές του Κινηματογραφικού Φεστιβάλ του Βερολίνου έκαναν ωστόσο το παν προκειμένου να δείξουν στην Μέριλ Στριπ πόσο υπερήφανοι είναι που την έχουν κοντά τους. Πλημμύρισαν την διάρκειας 60 λεπτών τελετή με σκηνές από την καριέρα της, ενώ η παρουσιάστρια, η δημοφιλής γερμανίδα κωμικός 'Ανκε Έγκελκε, αναφερόμενη στα πολλά βραβεία - μεταξύ των οποίων τρία Όσκαρ - που έχει κερδίσει, επιχείρησε να αστειευτεί, εξηγώντας με την συνοδεία παντομίμας στην ηθοποιό ότι αυτή τη φορά δεν θα πάρει, αλλά θα δώσει, βραβείο. Το αστείο χάθηκε στην μετάφραση, με αποτέλεσμα η Μέριλ Στριπ να περάσει κάποια ατελείωτα δευτερόλεπτα αμηχανίας και να εκστομίσει μια όχι και τόσο κομψή έκφραση απορίας.
Από τα σχόλια της παρουσιάστριας δεν έλειψαν όμως και τα πολιτικά υπονοούμενα. Καλωσορίζοντας τους παρευρισκόμενους, η 'Ανκε Έγκελκε χαιρέτισε το γεγονός ότι στην αίθουσα βρίσκονται δημιουργοί από όλον τον κόσμο, «την ώρα που κάποιοι σκέφτονται να κλείσουν σύνορα», ενώ με το βλέμμα στις προκριματικές εκλογές των ΗΠΑ, πρότεινε στους Αμερικανούς που έχουν έρθει στο Βερολίνο να αγοράσουν οικόπεδα ή διαμερίσματα, για την περίπτωση που εκλεγεί τελικά Πρόεδρος ο Ντόναλντ Τραμπ.
Τις επόμενες δέκα ημέρες στους κινηματογράφους της Berlinale θα προβληθούν 434 ταινίες σε 32 αίθουσες, οι 18 από τις οποίες θα διαγωνιστούν για την «Χρυσή 'Αρκτο» που θα απονεμηθεί στις 20 Φεβρουαρίου. Μεταξύ των ταινιών που έχουν ξεχωρίσει ήδη πριν από την πρεμιέρα τους, είναι η μεταφορά του διεθνούς ευπώλητου «Μόνος στο Βερολίνο» του Χανς Φαλάντα, με την Έμα Τόμπσον και τον Μπρένταν Γκλίζον να ενσαρκώνουν ένα ζευγάρι Γερμανών που συμμετέχει στην αντίσταση κατά του Χίτλερ, ενώ πολλά εισιτήρια έχουν ήδη πωληθεί για το «Genius», του Μάικλ Γκράντατζ, με τον Κόλιν Φερθ στον ρόλο του εκδότη Μαξ Πέρκινς που εξέδωσε τα έργα μερικών από τους μεγαλύτερους Αμερικανούς συγγραφείς του 20ού αιώνα. Ο Τζουντ Λο παίζει τον Τόμας Γουλφ, η Νικόλ Κίντμαν την ερωμένη και μούσα του Αλίν Μπερνστάιν, ενώ ο Ντομινίκ Γουέστ ενσαρκώνει τον Έρνεστ Χέμινγουέι και τον Γκάι Πιρς τον Φ.Σ.Φιτστζέραλντ.
Το προσφυγικό θέμα έχει επηρεάσει περισσότερες από δέκα παραγωγές του Φεστιβάλ, μεταξύ των οποίων το ντοκιμαντέρ του βραβευμένου Ιταλού Τζιανφράνκο Ρόζι «Φωτιά στη Θάλασσα» («Fuocoammare»), που αφορά την Λαμπεντούζα, ενώ σε ανάλογο πλαίσιο, στην κατηγορία «Panorama» των πειραματικών ταινιών, θα προβληθεί «Ο δρόμος για την Κωνσταντινούπολη» του Γάλλου σκηνοθέτη Ρασίντ Μπουσαρέμπ, για μια Βελγίδα η οποία ανακαλύπτει ότι η κόρη της έχει ενταχθεί στις δυνάμεις του Ισλαμικού Κράτους στην Συρία. Στην κατηγορία «Generation 14Plus» για νέους, θα προβληθεί η ταινία «Η ζωή στα σύνορα», για την οποία ο κούρδος κινηματογραφιστής Μπαχμάν Γκομπαντί έδωσε κάμερες σε οκτώ παιδιά και τους ζήτησε να καταγράψουν την καθημερινή τους ζωή. Επιπλέον, όπως ανακοινώθηκε από τους διοργανωτές, εκατοντάδες εισιτήρια για προβολές ταινιών έχουν κρατηθεί για πρόσφυγες, ενώ σε πολλά από τα γκαλά που θα διοργανωθούν στο πλαίσιο της Berlinale θα συγκεντρωθούν χρήματα για οργανώσεις που ασχολούνται με το προσφυγικό.
Τις ...αντοχές του κοινού αναμένεται να δοκιμάσει η διάρκειας οκτώ ωρών ταινία από τις Φιλιππίνες «Ένα νανούρισμα στο θλιμμένο μυστήριο» του Λαβ Ντίαζ για τον ηγέτη της αντίστασης Αντρές Μπονιφάσιο, αλλά και η 12ωρη «Η σκιά του Σαμίσο», η οποία πραγματεύεται την ζωή του γερμανού εξερευνητή 'Αντελμπερτ φον Σαμίσο.
Η φετινή Berlinale, σηματοδοτώντας τα 30 χρόνια από το πρώτο βραβείο που απονεμήθηκε σε ταινία με θέμα την ομοφυλοφιλία, θα τιμήσει την Αμερικανίδα παραγωγό Κριστίν Βακόν για την ταινία «Κάρολ», η οποία είναι υποψήφια σε αρκετές κατηγορίες των φετινών Βραβείων Όσκαρ.
Η ελληνική παρουσία στο φετινό φεστιβάλ είναι μάλλον περιορισμένη. Στην κατηγορία «Lola at Berlinale», στην οποία προβάλλονται ταινίες που επιλέγονται για το Βραβείο Γερμανικής Ταινίας από την Γερμανική Ακαδημία Κινηματογράφου, έχει συμπεριληφθεί η γερμανοελληνική παραγωγή «Μια ανάσα» («Ein Atem») του Κρίστιαν Τσίμπερτ, με την Χαρά Μάτα Γιαννάτου και τον Αποστόλη Τότσικα. Στην ίδια κατηγορία προβάλλεται η γερμανική ταινία του ελληνικής καταγωγής Νικία Χρυσού «Der Bunker» («Το καταφύγιο»), ενώ στην κατηγορία «Generation KPlus» για παιδιά και εφήβους άνω των 10 ετών, θα προβληθεί η αμερικανοκυπριακή παραγωγή της Μυρσίνης Αριστείδου, «Σεμέλη». Ο κύπριος κινηματογραφιστής Κωνσταντίνος Ταλιώτης συμμετέχει στην πιο «πειραματική» κατηγορία του Φεστιβάλ, την «Forum Extended», με την ταινία «VHS Κύπρος: Μια χαμένη ιστορία».
Στα φετινά «Shooting Stars», διοργάνωση στην οποία διαγωνίζονται δέκα νέοι, πολλά υποσχόμενοι ηθοποιοί από όλη την Ευρώπη που επιλέγονται από το Δίκτυο Προώθησης του Ευρωπαϊκού Κινηματογράφου, συμμετέχει η Δάφνη Πατακιά, την οποία το ελληνικό κοινό γνώρισε από το «Ξύπνημα της 'Ανοιξης» του Κωνσταντίνου Γιάνναρη και το «Interruption» του Γιώργου Ζώη.
