Μία από τις πιο πλούσιες κινηματογραφικές εβδομάδες του 2015. Με ένα πολυεπίπεδο θρίλερ από τις ΗΠΑ. Με μία ποιητική καταγγελία από την Αφρική. Με ένα κοινωνικό δράμα που εκτυλίσσεται στη Νέα Υόρκη του 1981. Με ένα έπος για τη σφαγή των Αρμενίων, γυρισμένο από σκηνοθέτη τουρκικής καταγωγής. Με μία ταινία του Πάνου Καρκανεβάτου που ανακαλύπτει έναν σύγχρονο άγιο στην ελληνοτουρκική μεθόριο. Με μία κοσμοπολίτικη περιπέτεια που φέρνει τον έρωτα κόντρα στην απάτη. Σε πρεμιέρα και η γαλλική αστυνομική κομεντί «Έγκλημα ψάχνει άλλοθι».
Νυχτερινός ανταποκριτής ****
(Nightcrawler)
Θρίλερ – Διάρκεια 117’ – ΗΠΑ
Σκηνοθεσία: Νταν Γκίλροϊ
Παίζουν: Τζέικ Τζίλενχαλ, Ρενέ Ρούσο, Μπιλ Πάξτον, Ριζ Άχμεντ
‘Ενας ψυχοπαθής διεκδικεί μία θέση στην τηλεόραση της τρομολαγνείας, πατώντας κυριολεκτικά επί πτωμάτων. Φόνοι, ληστείες, δυστυχήματα, πυρκαγιές, όλα τα κακά που συμβαίνουν στους άλλους και που εμείς παρακολουθούμε από το σαλόνι μας, αυτά ανεβάζουν την τηλεθέαση στην Καλιφόρνια. Ο Λούις Μπλουμ, ένας συμπλεγματικός νεαρός που επιβιώνει δύσκολα με μικροκλοπές, εγκαινιάζει την καριέρα του ως ελεύθερος ρεπόρτερ, πουλώντας σε έναν τοπικό σταθμό την καταγραφή ενός αιματηρού ατυχήματος. Μία καλή αρχή για έναν αδίστακτο άνθρωπο. Τον ευνοούν η εξίσου αδίστακτη διευθύντρια ειδήσεων και ένα ολόκληρο κύκλωμα που μπουκώνει τον θεατή με «σκουπίδια» και αίμα, γράφοντας στα παλιά του παπούτσια τη σωστή ενημέρωση. Εύφορο το έδαφος για τον Μπλουμ που καλύπτει τα πιο αποτρόπαια συμβάντα, υποκλέπτοντας τα αστυνομικά σήματα και σπεύδοντας επί τόπου με την κάμερα στο χέρι. Η τύχη του χαμογελά, όταν κάποτε φτάνει στον τόπο του εγκλήματος πριν από την αστυνομία. Σαν αρπακτικό τρεφόμενο με πτώματα που είναι, αρπάζει τη χρυσή αυτή ευκαιρία, για να ανέλθει στον χώρο. Πιέζει, εκβιάζει και αποκρύπτει αποδεικτικά στοιχεία και –το κορυφαίο του κακούργημα- σκηνοθετεί ένα έγκλημα. Συνένοχοί του οι υπεύθυνοι του καναλιού. Ο ένας και μοναδικός σκοπός τους –η άνοδος της θεαματικότητας- αγιάζει τα μέσα. Η στοιχειώδης ανθρωπιά είναι ο μεγάλος νεκρός σε αυτό το ανατριχιαστικό κοινωνικό θρίλερ, καθώς το κυνήγι της είδησης μεταβάλλει τους πάντες σε killers. Ψυχωτικός ο Μπλουμ, ψυχωτική η κοινωνία που τον διαμόρφωσε, συνυπεύθυνη για αυτό το τρελοκομείο και η τηλεόραση. Ένας παράλογος, κανιβαλικός κόσμος περιστρέφεται αέναα μέσα σε έναν φαύλο κύκλο. Ο σκηνοθέτης δεν χαρίζεται σε κανέναν. Καμία συμπάθεια για τον διάβολο. Και η αστυνομία ανίσχυρη. Και οι αδύναμοι καταδικασμένοι. Και οι κακοί, νικητές. Μαύρη ταινία, κατάμαυρη σαν την κατάσταση που περιγράφει. Η πραγμάτωση του αμερικανικού ονείρου ως πραγματικός εφιάλτης. Συγκλονιστικό έργο.
Timbuktu ****
Δραματική – Διάρκεια 97’ – Γαλλία, Μαυριτανία
Σκηνοθεσία: Αμπντεραχμάν Σισάκο
Παίζουν: Ιμπραχίμ Αχμέντ, Τούλου Κίκι, Αμπέλ Τζάφρι
Ένας λαός στο έλεος των τζιχαντιστών. Όταν το Κράτος του Ισλάμ καταλαμβάνει μέρος του βόρειου Μάλι, το 2012, το πρώτο θύμα είναι η ανέμελη ζωή των κατοίκων. Απαγορεύονται δια ροπάλου το κάπνισμα, η μουσική και το ποδόσφαιρο. Στις γυναίκες επιβάλλεται να φορούν μπούρκα, κάλτσες και γάντια. Κάθε μικροπαράβαση τιμωρείται με μαστίγωση. Οι θεωρούμενοι ως μοιχοί θανατώνονται με λιθοβολισμό. Παρά την αυστηρή επιβολή του νόμου της σαρία, οι παλιές συνήθειες συνεχίζονται πίσω από κλειστές πόρτες. Ο έρωτας, η διασκέδαση, η χαρά και η τοπική κουλτούρα βγαίνουν στην παρανομία. Σε αυτή την πρωτόγνωρη για τους ντόπιους κατάσταση μπλέκεται άθελά του και ο Κιντάνε, ένας Τουαρέγκ γελαδάρης που ζει σε μία σκηνή στα βοσκοτόπια, μαζί με τη γυναίκα του, τη 12χρονη κόρη του και ένα ορφανό αγόρι. Τον βουκολικό, ειδυλλιακό βίο, μακριά από το Τιμπουκτού και την καταπίεση διακόπτει απότομα ένας φόνος που γίνεται επάνω σε καυγά. Ο Κιντάνε κρίνεται από ισλαμικό δικαστήριο και δέχεται στωικά την απόφαση. Μοναδική του επιθυμία να δει την κορούλα του. Πονεμένες και ανήσυχες ματιές διαδέχονται τα πλατιά χαμόγελα ανθρώπων μαθημένων στην ελευθερία και τη ζεστή επικοινωνία. Η μετάβαση από την ευθυμία στην οδύνη καταγράφεται με κοντινά πλάνα στα πρόσωπα, που «λένε» περισσότερα από ό,τι οι διάλογοι. Το συλλογικό δράμα κορυφώνεται μέσα σε ένα σκηνικό, που παραμένει φωτεινό και απόλυτα φιλικό, απάντηση στον σκοταδισμό που προσπαθούν να επιβάλουν οι εισβολείς. Ο Αμπντεραχμάν Σισάκο, πολυβραβευμένος σκηνοθέτης από τη Μαυριτανία, συνδυάζει τον λυρισμό με την καταγγελία, σε εικόνες μαγικές. Η τρελή του χωριού διασχίζει τους δρόμους σαν ρακένδυτη βασίλισσα. Ξύλινα ειδώλια θρυμματίζονται από σφαίρες οπλοπολυβόλων. Μία τρομαγμένη αντιλόπη που τρέχει στη σαβάνα μεταμορφώνεται σε πανικόβλητο κοριτσάκι που κυνηγούν οι άντρες με τα όπλα. Η ομορφιά των φυσικών ντεκόρ και των νωχελικών ρυθμών μεγεθύνουν την ξαφνική βία, πληγώνοντας τον αμφιβληστροειδή μας. Ο πιο αποτελεσματικός τρόπος για να μεταδοθεί στον θεατή το σοκ που υφίστανται οι χαρακτήρες. Ατόφιο ποιητικό σινεμά με δύναμη δέκα ντοκιμαντέρ.
Στα χρόνια της βίας *** ½
(A most violent year)
Δραματική περιπέτεια – Διάρκεια 125’ – ΗΠΑ
Σκηνοθεσία: Τζέι Σι Τσάντορ
Παίζουν: Όσκαρ Άιζακ, Τζέσικα Τσαστέιν, Ντέιβιντ Ογιελόβο, Αλεσάντρο Νίβολα, Καταλίνα Σαντίνο Μορένο, Άλμπερτ Μπρουκς
Το 1981 ήταν μία ιδιαίτερα βίαιη χρονιά για τη Νέα Υόρκη, με την εγκληματικότητα και τη διαφθορά να σημειώνουν ρεκόρ. Ο Άμπελ Μοράλες, Μεξικανός μετανάστης, προσπαθεί να επεκτείνει την επιχείρησή του μεταφοράς πετρελαίου θέρμανσης κάτω από αντίξοες συνθήκες, ρισκάροντας πολλά. Δίνει γενναία προκαταβολή για την αγορά ενός τεράστιου αποθηκευτικού χώρου και αγοράζει ένα πανάκριβο σπίτι στα προάστια. Ταυτόχρονα, μηνύεται από τον εισαγγελέα για απάτη και φοροδιαφυγή, ενώ την ίδια ημέρα άγνωστοι ληστεύουν ένα από τα φορτηγά του. Ο Άμπελ υποψιάζεται κάποιον ανταγωνιστή για το «χτύπημα» και το ερευνά, ενώ η γυναίκα του «διορθώνει» τα ψεύτικα λογιστικά βιβλία, εν όψει εισαγγελικής εφόδου. Ένας οπλοφόρος επιχειρεί να διαρρήξει το σπίτι τους και προκαλείται ένταση στη σχέση του ζεύγους. Τα περιθώρια για να βγει ο Άμπελ από τα αδιέξοδά του στενεύουν επικίνδυνα. Τον τελευταίο λόγο έχει η τράπεζα που απορρίπτει την αίτησή του για δάνειο. Μπροστά στην απειλή να χάσει τα πάντα, ο Άμπελ αναγκάζεται να καταφύγει στη βία για να βρει μία άκρη και στον εκβιασμό για να εξασφαλίσει κάποιο κεφάλαιο. Η προσήλωση στην ελάχιστη έστω νομιμότητα αποτελούσε χίμαιρα, στη Νέα Υόρκη, τον παγωμένο χειμώνα του 1981. Προκειμένου να διασώσει τα κεκτημένα και να αποκαταστήσει το επαγγελματικό του κύρος, ο ήρωας πέφτει στα γρανάζια ενός αδυσώπητου μηχανισμού. Κάτι που πάλευε να αποφύγει. Μία ακόμα διάψευση του αμερικανικού ονείρου, σε μία οργισμένη ταινία. Πολλά συμπυκνώνονται, μέσα σε ένα δίωρο: η πόλη που «βρομίζει» τους κατοίκους της, τα παρασκηνιακά πολιτικά παιχνίδια και οι διαπλοκές, ο μαφιόζικος ανταγωνισμός των επιχειρηματιών, οι σχέσεις που μολύνονται, οι ζωές που καταστρέφονται. Ένας σκοτεινός κόσμος σε μουντά, χειμωνιάτικα χρώματα. Χαρακτήρες πνιγμένοι στο άγχος σε απεγνωσμένη αναζήτηση λύσεων. Σε μία κούρσα ενάντια στον χρόνο, με φόντο τα θλιβερά βιομηχανικά τοπία, τις αποβάθρες και το μετρό. Θέματα, αισθητική και ατμόσφαιρα που θυμίζουν Σίντνεϊ Λιούμετ. Καθαρόαιμο νεοϋορκέζικο κοινωνικό σινεμά. Με γερά δομημένο σενάριο, στιβαρή σκηνοθεσία, εξαιρετικές ερμηνείες και ένα πολύ πικρό επιμύθιο.
Η μαχαιριά ***
(The cut)
Δραματική περιπέτεια – Διάρκεια 138’ – Γερμανία, Γαλλία, Πολωνία, Τουρκία, Καναδάς, Ρωσία, Ιταλία
Σκηνοθεσία: Φατίχ Ακίν
Παίζουν: Ταχάρ Ραχίμ, Σιμόν Αμπκρανιάν, Μακράμ Κουρί, Χίντι Ζαχρά, Κεβόρκ Μαλικιάν
Η γενοκτονία των Αρμενίων είναι η αφετηρία για μία μακρόχρονη περιπλάνηση σε δύο ηπείρους. Ο Φατίχ Ακίν (Γερμανός τουρκικής καταγωγής) κλείνει την τριλογία του «Αγάπη, θάνατος και ο Διάβολος» με μία επική παραγωγή στην οποία συμμετέχουν εφτά χώρες. Το 1915, ένας νεαρός σιδεράς αποχωρίζεται την οικογένειά του, όταν συλλαμβάνεται από Τούρκους στρατιώτες και οδηγείται σε τόπο καταναγκαστικής εργασίας, μαζί με όλους τους άντρες του χωριού του. Η εντολή της μαζικής εκτέλεσης δεν αργεί να έρθει, όμως ο Ναζαρέτ καταφέρνει να επιζήσει, με κομμένες τις φωνητικές του χορδές από μία μαχαιριά. Κρύβεται στη Συρία ως την πτώση της οθωμανικής αυτοκρατορίας και αμέσως μετά αρχίζει να αναζητά τις δίδυμες κόρες του, που επέζησαν από τη σφαγή. Τα ίχνη τον οδηγούν πρώτα στην Κούβα, έπειτα στη Φλόριντα και τελικά στη Βόρεια Ντακότα. Επικοινωνώντας μόνο με νοήματα και εκμεταλλευόμενος κάθε πιθανή επαφή, ο Ναζαρέτ ζει μία κυριολεκτική οδύσσεια. Από τη φρίκη των τουρκικών στρατοπέδων θανάτου ως τον παγωμένο αμερικανικό βορά, περνάει μέσα από μύρια κύματα, αντλώντας δύναμη από την ελπίδα ότι θα ξαναβρεί τις αγαπημένες του. Ο Φατίχ Ακίν, κάνοντας σκηνοθετική στροφή 180 μοιρών, περνάει από τις σύγχρονες κοινωνικές ταινίες με περιθωριακούς αντιήρωες σε μία μεγαλειώδη περιπέτεια εποχής με ήρωα μία συμβολική πατρική φιγούρα. Συγκινητική η μορφή του περιπλανώμενου πατέρα και πειστικός ο Ταχίρ Ραχίμ, σε ένα κυρίως βουβό ρόλο. Άψογη απόδοση της περιόδου και εμπνευσμένη χρήση των πολλών και διαφορετικών μεταξύ τους φυσικών χώρων. Σενάριο «κεντημένο» με ποικίλα εμπόδια και ενδιαφέροντες δευτερεύοντες χαρακτήρες. Το έγραψε ο Ακίν σε συνεργασία με τον Μάρντικ Μάρτιν, σεναριογράφο του Μάρτιν Σκορσέζε. Αποτέλεσμα: ένα επιβλητικό ιστορικό μωσαϊκό που πάλλεται από συναίσθημα.
Όχθες ** ½
Δραματική – Διάρκεια 98’ – Ελλάδα, Τουρκία, Γερμανία, Γαλλία
Σκηνοθεσία: Πάνος Καρκανεβάτος
Παίζουν: Ανδρέας Κωνσταντίνου, Έλενα Μαυρίδου, Λεβέντ Ουζουμκού, Γιάννης Καλατζόπουλος
Ο προστάτης των λαθρομεταναστών φορά στολή του ελληνικού στρατού. Ο Γιάννης, οπλίτης του πεζικού στον Έβρο, υποφέρει όταν οι ξένοι που περνούν παράνομα τα σύνορα πέφτουν επάνω σε νάρκες. Βάζει σκοπό της ζωής του να καθαρίσει τα ναρκοπέδια της περιοχής και γίνεται άσος ναρκαλιευτής. Η γνωριμία του με μία Ελληνίδα που έχει κάνει παιδί με τον Τούρκο «νονό» της διακίνησης μεταναστών θα οδηγήσει σε τραγωδία. Ο αλτρουϊσμός στα όρια της αγιοσύνης και οι συνέπειές του σε έναν αμαρτωλό κόσμο απασχολούν τον Πάνο Καρκανεβάτο στην τέταρτη μεγάλου μήκους ταινία του. Ο σκηνοθέτης ελέγχει πλήρως τα εκφραστικά του μέσα και αξιοποιεί την εμπειρία του στο ντοκιμαντέρ, πετυχαίνοντας αληθοφανή ρεαλιστική αφήγηση. Οι λαμπρές ερμηνείες αποδεικνύουν την ικανότητά του ως δασκάλου ηθοποιών, ενώ το «πάντρεμα» συναισθήματος και σασπένς εντείνει τη φόρτιση. Βασική αδυναμία, κάποιες ασάφειες στο πρώτο μέρος που μας μπερδεύουν σχετικά με τα κίνητρα και τον χαρακτήρα του ήρωα. Όταν αυτά διευκρινίζονται, η ταινία αρχίζει να «τρέχει».
Focus ** ½
Περιπέτεια – Διάρκεια 104’ – ΗΠΑ, Αργεντινή
Σκηνοθεσία: Γκλεν Φικάρα και Τζον Ρέκουα
Παίζουν: Γουίλ Σμιθ, Μάργκοτ Ρόμπι, Ροντρίγκο Σαντόρο, Μπι Ντι Γουόνγκ
Ο έρωτας είναι ο μπαλαντέρ σε ένα ζόρικο παιχνίδι τζόγου και απάτης. Ο Νίκι, μεγαλοαπατεώνας επικεφαλής τριανταμελούς συμμορίας, εκπαιδεύει στα κόλπα τη νεοφώτιστη Τζες. Ύστερα από μία επιχείρηση στη Νέα Ορλεάνη, όπου βγάζουν εκατομμύρια, ξαφρίζοντας από ρολόγια και πορτοφόλια έως βαλίτσες και κερδίζοντας ένα χοντρό στοίχημα με έναν δισεκατομμυριούχο Κινέζο, ο Νίκι απολύει την συνεργάτιδα και περιστασιακή ερωμένη του. Συναντιούνται ξανά, έπειτα από τρία χρόνια, στο Μπουένος Άϊρες. Στόχος του Νίκι αυτή τη φορά ένας πάμπλουτος διοργανωτής αυτοκινητιστικών αγώνων. Διαβολικό το κόλπο και άψογα στημένο, όμως κανείς δεν υπολόγισε τον αστάθμητο παράγοντα που ονομάζεται «αγάπη». Κομψά σκηνοθετημένη κοσμοπολίτικη περιπέτεια που εξελίσσεται σε λαβ στόρι μετ’ εμποδίων, όταν ο σούπερ κουλ ήρωας θολώνει από τον έρωτα και χάνει τη μαγκιά του. Ανάλαφροι τόνοι, χιούμορ, έξυπνες ανατροπές, ένα υπέροχα κινηματογραφημένο Μπουένος Άϊρες και ένα ωραίο και σέξι πρωταγωνιστικό ζευγάρι. Συνδυασμός στοιχείων που ανεβάζουν την ψυχαγωγική αξία της ταινίας.
