Μήπως τελικά αντί με καφέ να ξεκινούσαμε τη μέρα μας με μια μπύρα; Με ποιο από τα δύο άραγε γινόμαστε πιο δημιουργικοί; Από επιστημονική άποψη, η δημιουργικότητα είναι η ικανότητα ενός ατόμου να σκέφτεται κάτι πρωτότυπο από τις συσχετίσεις που κάνει ανάμεσα στις προϋπάρχουσες ιδέες μέσα στο μυαλό του.
Όλες οι συσχετίσεις ελέγχονται από τους νευροδιαβιβαστές, όπως η αδενοσίνη, η οποία προειδοποιεί τον εγκέφαλο όταν πέφτουν τα επίπεδα ενέργειας του οργανισμού και επιβραδύνει τις συνδέσεις μεταξύ των νευρώνων συνδέοντας τους υποδοχείς της αδενοσίνης.
Η αδενοσίνη ελέγχει, με άλλα λόγια, τα επίπεδα της «μπαταρίας» του εγκεφάλου σας. Όταν πέσουν τα επίπεδα ενέργειας αρχίζει να επιβραδύνει τη λειτουργία του εγκεφάλου.Γι’ αυτό μετά από μερικές ώρες έντονης εργασίας, αρχίζουμε να νιώθουμε κουρασμένοι και σαν κάποιος να έχει «ξεζουμίσει» τον εγκέφαλό μας.
Ο μόνος τρόπος για να τον «φορτίσουμε» και πάλι είναι κάνοντας ένα διάλειμμα. Ή μήπως υπάρχει και άλλος τρόπος;
Καφές
Όσοι τον αγαπούν, γνωρίζουν την αίσθηση που αφήνει στον οργανισμό μια γουλιά (ή ολόκληρη η κούπα για να είμαστε ακριβείς) φρέσκου καφέ. Μετά από μια κούπα latte ή έναν εσπρέσο, νιώθουμε πιο συγκεντρωμένοι. Αυτό συμβαίνει γιατί η καφεΐνη μπλοκάρει τους υποδοχείς της αδενοσίνης, και δεν της επιτρέπει να συνενωθεί με αυτούς, ξεγελώντας με αυτόν τον τρόπο τον εγκέφαλο, ο οποίος νομίζει ότι έχει περίσσεια ενέργειας. Η επίδραση του καφέ αρχίζει να φαίνεται μέσα στα πέντε πρώτα λεπτά από τη στιγμή που θα πιει κανείς το ρόφημά του.
Όταν μπλοκάρονται οι υποδοχείς της αδενοσίνης, οι χημικές ουσίες όπως η γλυκόζη και η ντοπαμίνη, που αυξάνουν την απόδοσή μας αρχίζουν να... «δουλεύουν υπερωρίες». Έτσι, ενώ νομίζουμε ότι ο καφές μας δίνει περισσότερη ενέργεια, αυτός απλά «λέει» στον οργανισμό μας ότι τα αποθέματα ενέργειάς μας είναι σε ικανοποιητικά επίπεδα, ακόμη κι αν δεν ισχύει κάτι τέτοιο.
Η μέγιστη επίδραση της καφεΐνης συμβαίνει ανάμεσα στα 15 πρώτα λεπτά και τις επόμενες δύο ώρες από τη στιγμή της κατανάλωσης. Όταν η καφεΐνη μπει στην κυκλοφορία του αίματος, γινόμαστε πιο ενεργητικοί εξαιτίας της παραγωγής αδρεναλίνης και κορτιζόλης.
Το πρόβλημα είναι ότι αν αυτή η υπερδιέγερση που προκαλείται από την αδρεναλίνη και την κορτιζόλη συμβαίνει συχνά, τα επινεφρίδια, τα οποία απορροφούν την αδρεναλίνη και σας κάνουν να νιώθετε πιο «ξύπνιοι», σταδιακά αρχίζουν να «ζητούν» όλο και περισσότερη αδρεναλίνη, προκειμένου να σας παρέχουν την ίδια αίσθηση.
Αλκοόλ
Ενώ λοιπόν ο καφές μας κάνει να αισθανόμαστε πιο ενεργητικοί και δραστήριοι, το αλκοόλ επηρεάζει το πόσο δημιουργικοί είμαστε.
Μετά από μερικές μπύρες, δεν είμαστε τόσο συγκεντρωμένοι και δε μας ενδιαφέρει τόσο πολύ τι συμβαίνει γύρω μας. Επιστήμονες από το πανεπιστήμιο του Σικάγο, ωστόσο, ανέφεραν ότι αυτό δεν είναι απαραίτητα κακό, καθώς ενισχύεται η δημιουργικότητά μας.
Μετά από πειράματα κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι περίπου δύο ποτά μας κάνουν πιο δημιουργικούς και ευφάνταστους στη λύση διαφόρων προβλημάτων, όχι όμως και σε ζητήματα που απαιτούν την προσοχή του ατόμου στο περιβάλλον του, όπως για παράδειγμα η οδήγηση αυτοκινήτου.
Μειώνοντας την ικανότητά μας να δίνουμε σημασία στο τι συμβαίνει γύρω μας, το αλκοόλ «απελευθερώνει» τον εγκέφαλό μας, επιτρέποντάς του να σκέφτεται πιο δημιουργικά. Ο Dave Birss απέδειξε με ένα μικρό πείραμα του λόγου του αληθές. Συγκέντρωσε 18 διαφημιστές και τους χώρισε σε δύο ομάδες, βάσει της επαγγελματικής τους εμπειρίας. Η μια ομάδα μπορούσε να πιει όσο αλκοόλ ήθελε, ενώ η άλλη καθόλου.Οι δύο ομάδες έπρεπε να σκεφτούν όσες περισσότερες ιδέες μπορούσαν μέσα σε τρεις ώρες. Αυτές στη συνέχεια παρουσιάστηκαν σε μια επιτροπή κορυφαίων διευθυντικών στελεχών του χώρου. Η ομάδα των «μεθυσμένων» όχι μόνο παρήγαγε τις περισσότερες ιδέες, αλλά και τις τέσσερις από τις πέντε καλύτερες!