"Το κεντρικό πρόβλημα ως προς την απόκλιση απόψεων είναι το ζήτημα των εγγυήσεων και των παρεμβατικών δικαιωμάτων" δήλωσε ο Ν. Κοτζιάς
Έληξαν λίγο πριν τα μεσάνυχτα της Παράσκευης οι εργασίες της Διάσκεψης για το Κυπριακό στη Γενεύη,με θέμα την ασφάλεια και τις εγγυήσεις και με εγγυήτριες δυνάμεις την Ελλάδα, την Τουρκία και τη Βρετανία.
Η Διάσκεψη για την Κύπρο θα συνεχιστεί στις 18 Ιανουαρίου σε επίπεδο τεχνοκρατών, που θα συζητήσουν πιο συγκεκριμένα και διεξοδικά το θέμα της ασφάλειας και των εγγυήσεων, τις ανησυχίες και τις προσεγγίσεις που υπάρχουν και όταν ετοιμάσουν ένα σχετικό πόρισμα που αφορά όλα αυτά τα θέματα, θα υπάρξει συνέχιση της Διάσκεψης με την ίδια σύνθεση όπως ξεκίνησε.
Αισιοδοξία για την προσπάθεια επίλυσης από τον ΟΗΕ
Ο γενικός γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών Αντόνιο Γκουτιέρες είπε σε δηλώσεις του στο πρακτορείο Reuters ότι νιώθει αισιοδοξία πως οι συμμετέχοντες είναι αποφασισμένοι να κάνουν «μια τελευταία προσπάθεια» για την εξεύρεση λύσης στο Κυπριακό.
Σε ανακοίνωσή του ο ΟΗΕ αναφέρει:
Την ιστορική ευκαιρία που δεν πρέπει να χαθεί και τη δέσμευση των συμμετεχόντων να υποστηρίξουν τη διαδικασία προς μια συνολική διευθέτηση του Κυπριακού, τονίζουν σε ανακοίνωσή τους τα Ηνωμένα Έθνη. Οι συζητήσεις, αναφέρει η ανακοίνωση, υπογράμμισαν σήμερα την πρόθεση των συμμετεχόντων για την εξεύρεση αμοιβαία αποδεκτών λύσεων σχετικά με την ασφάλεια και τις εγγυήσεις που να αντιμετωπίζουν τις ανησυχίες και των δύο κοινοτήτων, καθώς αναγνώρισαν ότι η ασφάλεια μιας κοινότητας δεν μπορεί να είναι σε βάρος της ασφάλειας του άλλου. Όπως επίσης και την ανάγκη να αντιμετωπιστούν οι παραδοσιακές ανησυχίες για την ασφάλεια των δύο κοινοτήτων, ενώ ταυτόχρονα αναπτύσσεται ένα όραμα ασφαλείας για μια μελλοντική ενωμένη ομόσπονδη Κύπρο».
Οι κοινοί στόχοι, προσθέτει η ανακοίνωση, θα απαιτήσουν συντονισμένες προσπάθειες από όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη κατά τη διάρκεια των επόμενων ημερών.Ως εκ τούτου, για το σκοπό αυτό, αποφάσισαν να συνεχίσουν τη Διάσκεψη, με τα ακόλουθα βήματα:
- Τη δημιουργία μιας ομάδας εργασίας σε επίπεδο αντιπροσώπευσης. Η ομάδα αυτή θα αρχίσει τις εργασίες της στις 18 Ιανουαρίου και καθήκον της θα είναι να προσδιοριστούν συγκεκριμένα θέματα και εργαλεία που απαιτούνται για την αντιμετώπισή τους.
- Παράλληλα, οι διαπραγματεύσεις για τα εκκρεμή ζητήματα στα υπόλοιπα κεφάλαια θα συνεχιστεί μεταξύ των δύο πλευρών στην Κύπρο.
- Η Διάσκεψη θα συνεχιστεί σε πολιτικό επίπεδο αμέσως μετά αφού θα επανεξεταστούν τα αποτελέσματα της ομάδας εργασίας.
Η Διάσκεψη επιβεβαίωσε την πλήρη δέσμευση των τριών εγγυητριών δυνάμεων να υποστηρίξουν την επίτευξη μιας συνολικής διευθέτησης, καταλήγει η ανακοίνωση του ΟΗΕ.
Γκουτιέρες και Κοτζιάς
Η πρώτη ημέρα τελείωσε με… συγκρατημένη αισιοδοξία από τον ΟΗΕ και με ανακοινώσεις του Έλληνα ΥΠΕΞ, Ν. Κοτζιά για τις απαιτήσεις της ελληνικής πλευράς .
Ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ, Α. Γκουτέρες δεν άφησε περιθώριο για υψηλές προσδοκίες από τη σύνοδο λέγοντας ότι "δεν μπορούμε να αναμένουμε θαύματα άμεσων λύσεων στο Κυπριακό". Όπως είπε, "αυτό είναι αδύνατον καθώς δεν θέλουμε λύσεις που να μπαλώνουν τα πράγματα, θέλουμε βιώσιμες λύσεις".
Από την πλευρά του, ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Κοτζιάς τόνισε την ανάγκη αποχώρησης του τουρκικού στρατού κατοχής με συνεχή ροή, μία μεγάλη αποχώρηση την πρώτη εβδομάδα και συγκεκριμένη καταληκτική ημερομηνία. "Πιστεύουμε ότι ο φόβος ή ο κίνδυνος χρήσης βίας από τρίτους πρέπει να εξαλειφθούν από τον χάρτη της Κύπρου…και αυτό σημαίνει αποχώρηση των στρατευμάτων, κάτω από την ομπρέλα του ΟΗΕ" είπε χαρακτηριστικά.
Ο κ. Κοτζιάς τόνισε ότι το κεντρικό πρόβλημα ως προς την απόκλιση απόψεων με την αντίθετη πλευρά είναι το ζήτημα των εγγυήσεων και των παρεμβατικών δικαιωμάτων, τονίζοντας την ανάγκη κατάργησης του καθεστώτος αυτού.
«Θα μπορούσαμε να συμφωνήσουμε να φτιαχτεί -μια πιθανότητα είναι αυτή- μια διεθνής ομάδα που να παρατηρεί και να κάνει υπό το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ εκθέσεις για το πώς θα πηγαίνει η υλοποίηση των αποφάσεων», τόνισε ο κ. Κοτζιάς και επισήμανε ότι «είναι φανερό ότι η δική μας πλευρά δεν θέλει παρεμβατικά δικαιώματα, και θέλει αποχώρηση του στρατού».
Τέλος, όπως είπε ο κ. Κοτζιάς, στις 23 Ιανουαρίου αναμένεται ότι θα συναντηθούν και πάλι στη Γενεύη οι υπουργοί Εξωτερικών των τριών εγγυητριών δυνάμεων προκειμένου να συζητήσουν το θέμα της ασφάλειας και των εγγυήσεων.
Σύμφωνα πάντως με το ΒΗΜΑ, είναι σαφές ότι - δεδομένων των διαφορών Αθήνας - Άγκυρας - πρόοδος στο θέμα των εγγυήσεων δύσκολα θα υπάρξει. Η Αθήνα επιθυμεί την πλήρη κατάργησή τους και η Άγκυρα την τροποποίηση του σημερινού καθεστώτος ώστε να διατηρηθεί και για μία μεταβατική περίοδο (ως και 15 ετών) με παραμονή ενός αριθμού στρατευμάτων.
Αντίθετα, η τουρκική ιδέα να παρέχονται εγγυήσεις στην τουρκοκυπριακή συνιστώσα πολιτεία και να είναι αυτή που θα τις ενεργοποιεί είναι σχεδόν αδύνατο να γίνει αποδεκτή από τη Λευκωσία και την Αθήνα.