“Η οικονομική κρίση ήταν τελικά το αποτέλεσμα της ήττας της μεταπολίτευσης", υποστηρίζει ο πρωθυπουργός
Τις προτάσεις της κυβέρνησης για τη Συνταγματική Αναθεώρηση παρουσίασε σε ομιλία του στο Προαύλιο της Νότιας Πτέρυγας της Βουλής ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας.
Ο πρωθυπουργός έκανε αρχικά μία αναδρομή στην πορεία της μεταπολίτευσης, την οποία χαρακτήρισε “αντιφατική”, καθώς δεν χαρακτηρίστηκε μόνο από την έξαρτση της λαϊκής συμμετοχής και τις παρεμβάσεις του λαϊκού παράγοντα, αλλά και από τη διαμόρφωση νέων πολιτικών συσχετισμών που έφεραν την επικράτηση του δικομματισμού στην Ελλάδα για τριάντα περίπου χρόνια.
Όπως σημείωσε ο πρωθυπουργός, “η μεταπολίτευση άρχισε να εξαντλεί τη δυναμική της, η Δημοκρατία από διεκδίκηση έγινε κάτι το δεδομένο, σαν ένα παλιό έπιπλο που το έχουμε στο σπίτι μας και δεν του δίνουμε πια σημασία”.
“Ο κύκλος της μεταπολίτευσης κλείνει”, τόνισε ο Αλέξης Τσίπρας, σχολιάζοντας πως αφήνει πίσω του ένα κράτος με μεγάλες παθογένειες, που η κρίση και η συνακόλουθη επιτροπεία των μνημονίων όχι μόνο δεν άμβλυναν, αλλά τις μεγεθύνουν απελπιστικά, και ανέφερε χαρακτηριστικά τη γραφειοκρατία, τη διαφθορά, τον πελατειασμό και τη φοροδιαφυγή.
"Η οικονομική κρίση ήταν τελικά το αποτέλεσμα της ήττας της μεταπολίτευσης, όχι της καθίσχυσής της, όπως ισχυρίζεται σήμερα το παλιό πολιτικό σύστημα, σε αγαστή συνεργασία και συμμαχία με την τεχνοκρατική ελίτ", υποστήριξε και σημείωσε ότι προβάλλει τώρα αμείλικτο το ερώτημα: "Τι να κάνουμε", για να υπογραμμίσει ότι η απάντηση δεν μπορεί να είναι η εθνική αναδίπλωση, ούτε η αναπόληση ενός μακρινού και ανεπίστρεπτου παρελθόντος, ούτε και η κενή περιεχομένου επίκληση της καινοτομίας για να συγκαλυφθεί η επιθυμία να συνεχίσουμε σαν να μην συνέβη τίποτα. "Η απάντηση στα σημερινά προβλήματα, στις νέες προκλήσεις και την νέα πολιτική πραγματικότητα που διαμορφώθηκε ιδιαίτερα την τελευταία εξαετία", σημείωσε, "δεν μπορεί παρά να είναι το πέρασμα σε μια Νέα Μεταπολίτευση".
Κατόπιν, ο Αλέξης Τσίπρας κάλεσε όλους και όλες, τις πολιτικές και κοινωνικές δυνάμεις του τόπου και πρώτα απ' όλα τους ίδιους τους πολίτες, τον ίδιο τον λαό, σε έναν ευρύ, ανοικτό και γόνιμο διάλογο για ένα νέο Σύνταγμα, που θα σηματοδοτήσει τη νέα μεταπολίτευση, “το Σύνταγμα που θα οδηγήσει σε μια νέα Ελλάδα. Την Ελλάδα του 2021”.
Ο πρωθυπουργός τόνισε πως το ζητούμενο για παραγωγική ανασυγκρότηση προϋποθέτει την πολιτική ανασυγκρότηση της χώρας. Είπε ότι οι ευθύνες του πολιτικού συστήματος για την οικονομική και ηθική χρεοκοπία είναι τεράστιες και πως ο μόνος τρόπος για να βγούμε από την κρίση, μια και καλή, είναι να τελειώνουμε με το παλιό.
“Αυτήν την πάνδημη απαίτηση του λαού μας και ταυτόχρονα την ξεκάθαρη εντολή του”, τόνισε, “καμιά κυβέρνηση δεν μπορεί να την υπηρετήσει, αν δεν έχει σύμμαχό της τους ίδιους τους πολίτες, τον ίδιο το λαό”.
Οι προτάσεις της κυβέρνησης
Ο πρώτος άξονας των προτεινόμενων αλλαγών που παρουσίασε ο πρωθυπουργός αφορά στην αρχιτεκτονική του ίδιου του πολιτεύματος, και περιλαμβάνει:
1. Συνταγματική καθιέρωση της απλής αναλογικής
2. Εποικοδομητική ψήφος δυσπιστίας, ήτοι υποχρέωση η πρόταση δυσπιστίας κατά της κυβέρνησης να συνοδεύεται και από μία νέα, βιώσιμη πρόταση για νέα κυβέρνηση με νέο πρωθυπουργό
3. Αλλαγή στη διαδικασία εκλογής του Προέδρου της Δημοκρατίας: Αν οι δύο πρώτες ψηφοφορίες στη Βουλή αποβούν άκαρπες, η τρίτη ψηφοφορία θα ανήκει στο εκλογικό σώμα που θα αποφασίζει ανάμεσα στους δύο πλειοψηφίσαντες της τελευταίας ψηφοφορίας στο κοινοβούλιο
4. Λελογισμένη αύξηση των αρμοδιοτήτων του Προέδρου της Δημοκρατίας, όπως το δικαίωμα να απευθύνεται στη Βουλή και το δικαίωμα να παραπέμπει ψηφισμένο νόμο σε ειδικό γνωμοδοτικό όργανο,αποτελούμενο από δικαστές
5. Κανένας βουλευτής να μην μπορεί να εκλέγεται για πάνω από δύο συνεχόμενες κοινοβουλευτικές περιόδους ή για οκτώ συνεχόμενα έτη
6. Πρωθυπουργός, εκτός των υπηρεσιακών, να ορίζεται αποκλειστικά αιρετός από το λαό, δηλαδή μόνο εν ενεργεία βουλευτής
Ο δεύτερος άξονας αφορά στην ενίσχυση των θεσμών άμεσης δημοκρατίας, στο πλαίσιο της οποίας περιλαμβάνονται:
- Υποχρέωση κύρωσης μόνο με δημοψήφισμα οποιασδήποτε συνθήκης μεταβιβάζει κυριαρχικές αρμοδιότητες του Κράτους
- Δυνατότητα διενέργειας δημοψηφίσματος με λαϊκή πρωτοβουλία και συλλογή άνω των 500.000 υπογραφών για εθνικά θέματα.
- Δυνατότητα διενέργειας δημοψηφίσματος, έπειτα από 1.000.000 υπογραφές πολιτών, για ψηφισμένο νόμο, με εξαίρεση νόμους που αφορούν τα δημοσιονομικά ζητήματα
- Δυνατότητα διενέργειας δημοψηφίσματος με λαϊκή πρωτοβουλία και συλλογή άνω του 1.000.000 υπογραφών για νομοθετική πρωτοβουλία από τους ίδιους τους πολίτες.
Ο τρίτος άξονας αφορά στην ενίσχυση του κράτους δικαίου και περιλαμβάνει:
- Θεσμοθέτηση ενός ειδικού γνωμοδοτικού οργάνου, αποτελούμενου αποκλειστικά από δικαστές, για τον συνταγματικό έλεγχο
- Κατάργηση του προνομίου της ασυλίας των βουλευτών, με εξαίρεση ίσως τον πυρήνα των καθηκόντων τους
- Ριζική αναδιάρθρωση της διάταξης περί ευθύνης υπουργών
- Δυνατότητα συγκρότησης των ανεξάρτητων αρχών με μικρότερες πλειοψηφίες σε περίπτωση που τα 4/5 δεν συγκεντρωθούν σε συγκεκριμένη προθεσμία
Ο τέταρτος άξονας αφορά στις σχέσεις μεταξύ Εκκλησίας και Κράτους, και περιλαμβάνει:
- Ρητή κατοχύρωση της θρησκευτικής ουδετερότητας του Κράτους, με διατήρηση της αναγνώρισης της Ορθοδοξίας ως κρατούσας θρησκείας
- Κατοχύρωση της υποχρεωτικότητας του πολιτικού όρκου στις ορκωμοσίες των αιρετών του πολιτεύματος, των δικαστών και όπου αλλού απαιτείται
Ο πέμπτος άξονας αφορά στα κοινωνικά δικαιώματα και περιλαμβάνει:
- Ρητή απαγόρευση άρσης του δημόσιου ελέγχου των αγαθών του νερού και της ηλεκτρικής ενέργειας
- Κατοχύρωση των συλλογικών διαπραγματεύσεων ως του μοναδικού μέσου για τον προσδιορισμό του μισθού
- Κατοχύρωση της υποχρεωτικότητας της διαιτησίας.
“Ανάλογα από τη δυναμική που θα λάβει ο διάλογος και τα διλήμματα που θα προκύψουν από την ίδια τη κοινωνία, από τους ίδιους τους πολίτες, δεν αποκλείουμε να απευθυνθούμε στους ίδιους τους πολίτες, για κρίσιμα διλήμματα, ώστε να εκφράσουν γνήσια τη θέλησή τους με το πιο αυθεντικό τρόπο. Δεν αποκλείουμε δηλαδή, αν κριθεί σκόπιμο, ακόμη και διεξαγωγή δημοψηφίσματος, όπως δίνει τη δυνατότητα το ίδιο το Σύνταγμα”, υπογράμμισε ο πρωθυπουργός. “Προφανώς σε αυτό το πιθανό δημοψήφισμα - για να προλάβω ενδεχόμενες αντιρρήσεις συνταγματολόγων - δεν θα ζητείται η έγκριση συγκεκριμένης συνταγματικής διάταξης, αλλά η απόφαση για μεγάλα πολιτικού και κοινωνικού χαρακτήρα ζητήματα που ενδέχεται να περιληφθούν στην αναθεώρηση”, διευκρίνισε.
