Λίγες ώρες έμειναν για το άνοιγμα της κάλπης και το κρίσιμο δημοψήφισμα της Κυριακής. Την ίδια στιγμή η χώρα φαντάζει μετέωρη την επόμενη ημέρα της κρίσιμης ψηφοροίας, απομονωμένη και χωρίς συμμάχους. Το επίδικο της εκλογικής διαδικασίας έχει μεταβληθεί και το δίλημμα εντός ή εκτός Ευρώπης καθίσταται το πρώτο θέμα για όλες τις πλευρές, αλλά κυρίως για τους Έλληνες που καλούνται να πάρουν την τύχη της χώρας στα χέρια τους.
Επί ένα χρόνο, αν όχι περισσότερο, ο ΣΥΡΙΖΑ προετοιμαζόταν για την εξουσία. Από τα πλέον επίσημα χείλη διαμηνύεται πια ότι δεν υπήρχε, ούτε υπάρχει κάποιο Plan B και μοναδικό σχέδιο του Αλέξη Τσίπρα ήταν μία σκληρή διαπραγμάτευση εντός του ευρώ μεν, αλλά χωρίς ένα πλάνο που θα θωράκιζε τη χώρα από απρόβλεπτες συνέπειες.
Οι δεσμεύσεις που παρέμειναν δεσμεύσεις
Η κυβέρνηση φάνηκε να μην καταφέρνει να φανεί συνεπής στις εξαγγελίες που την οδήγησαν στην εξουσία, όπως, για παράδειγμα, ο ΕΝΦΙΑ, ο κατώτατος μισθός, η 13η σύνταξη. Και αν δεν είναι η πρώτη φορά που μια κυβέρνηση δεν υλοποιεί στο ακέραιο τις προεκλογικές της δεσμεύσεις (ούτε ο Γιώργος Παπανδρέου και ο Αντώνης Σαμαράς έκαναν αυτά που είχαν υποσχεθεί), σίγουρα είναι η πρώτη φορά που μια κυβέρνηση βλέπει τους οικονομικούς δολοφόνους να οδηγούν την ελληνική οικονομία σε έναν «γρήγορο θάνατο».
Οι προσδοκίες των μεσαίων στρωμάτων που είδαν φως ελπίδας σε μια αριστερή κυβέρνηση διαψεύστηκαν. Η κυβέρνηση απέτυχε, ως όφειλε, να προστατεύσει πρώτα την Ελλάδα από τις αήττητες μέχρι σήμερα χρηματοπιστωτικές δυνάμεις φέρνοντας τα γνωστά αποτελέσματα, τα οποία βρήκαν τους περισσότερους απροετοίμαστους.
Δηλώσεις τύπου «Εμείς θα βαράμε το νταούλι και αυτοί θα χορεύουν» και «δεν υπάρχει ούτε μια στο εκατομμύριο να πει όχι η Μέρκελ» έπεισαν τον λαό ότι ο νέος πρωθυπουργός είχε έναν άσο κρυμμένο στο μανίκι που θα εμφάνιζε τη δύσκολη στιγμή και θα έδινε λύση, αιφνιδιάζοντας τους αντιπάλους του. Έγινε όμως το ακριβώς αντίθετο: Ο Αλέξης Τσίπρας όντως έπαιξε τα ρέστα του στο πόκερ των διαπραγματεύσεων, αλλά οι δανειστές «τα είδαν» και απέφυγαν τη μπλόφα ρίχνοντας «μαύρο» σε κάθε επιλογή του.
Το τέλος του μνημονίου και η παράταση της συμφωνίας
Το αίτημα στον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας για την πλήρη κάλυψη των χρηματοδοτικών αναγκών της Ελλάδας και με ταυτόχρονη αναδιάρθρωση του χρέους ήρθε μετά την ανακοίνωση για τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος. Η ελληνική κυβέρνηση ζήτησε δάνειο 29,145 δισ. ευρώ μέχρι το 2017 προκειμένου να καλύψει χρέη προς το εξωτερικό ή και το εσωτερικό και παράταση του ισχύοντος προγράμματος για να αποφύγει μια τεχνική χρεοκοπία. Μία ακόμη πρόταση έπεσε στο κενό και έβαλε ένα ερωτηματικό στις προθέσεις της κυβέρνησης να απαλλαχθεί μια για πάντα από τα μνημόνια.
Από τις αναμενόμενες, αφόρητες πιέσεις από το εξωτερικό και τις τάξεις των δανειστών, ο λαός καλείται να πει τελικά «ναι» ή «όχι» στο μνημόνιο. Πώς, λοιπόν, ο Αλέξης Τσίπρας ισχυρίζεται ότι το «όχι» αποτελεί ένα ισχυρό διαπραγματευτικό χαρτί, όταν λίγα 24ωρα πριν ζήτησε ένα «αριστερό» μνημόνιο;
Το λάθος της 20ης Φεβρουαρίου
Αυτό ίσως να ήταν τελικά το κομβικό σημείο που πιθανότατα θα είχε αλλάξει την πορεία των διαπραγματεύσεων. Το λάθος της κυβέρνησης να μην λάβει γραπτές εγγυήσεις, να μην ζητήσει και να μην πάρει χρήματα με την επίτευξη της συμφωνίας στις 20 Φεβρουαρίου είχε παραδεχθεί ο ίδιος ο Αλέξης Τσίπρας σε συνέντευξή του.
Για λάθος της κυβέρνησης που δεν εξασφάλισε χρήματα είχε μιλήσει και ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών, Ευκλείδης Τσακαλώτος. «Δεν το σιγουρέψαμε αυτό, αυτό ήταν λάθος. Τακτικό, στρατηγικό λάθος», είχε πει.
Η δυσφορία της Ε.Ε. για τη στροφή στη Ρωσία
Οι προσπάθειες της ελληνικής κυβέρνησης να αναζητήσει βοήθεια στη Ρωσία για να αντιμετωπίσει την κρίση χρέους προκάλεσε την αγανάκτηση των Ευρωπαίων. Η «ρώσικη ρουλέτα» που έπαιξε ο Αλέξης Τσίπρας δεν κατέληξε σε τίποτα άλλο από καλή διάθεση και καμιά απόφαση, καθώς δεν πέτυχε να «ξεκλειδώσει» το ρωσικό εμπάργκο. Πόσω μάλλον να υπάρξει οικονομική στήριξη σε άλλα επίπεδα.
Οι επαφές που είχε ο Έλληνας πρωθυπουργός με τον Ρώσο Πρόεδρο, Βλαντιμίρ Πούτιν, δεν έφερε ουσιαστικά αποτελέσματα καθώς τα περιθώρια είναι περιορισμένα, από τη στιγμή που η Ελλάδα είναι μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Ένα δύσκολο σήμερα και ένα πιο απρόβλεπτο αύριο
Μείναμε λοιπόν με κλειστές τράπεζες, έλλειψη μετρητών και ένα ασαφές και ετεροχρονισμένο δημοψήφισμα, αφού ούτε η πρόταση που τίθεται ισχύει, ούτε η παράταση έγινε δεκτή. Πώς είναι δυνατόν ότι δεν έγινε σε πέντε μήνες να γίνει άμεσα, σε λίγα 24ωρα και να ανοίξουν την Τρίτη οι τράπεζες (που είναι πια για όλους τους Έλληνες το πρώτο μελλούμενο); Σκληροί και αδυσώπητοι οι δανειστές, όμως η κυβέρνηση έπρεπε να σταθεί απέναντί τους οχυρωμένη και προφυλαγμένη.
Και όλα αυτά τη στιγμή που η επίσημη ενημέρωση αναφέρει πως οι τράπεζες, τα ΑΤΜ δηλαδή, θα έχουν λεφτά μέχρι τη Δευτέρα. Τελικά, μήπως ο κρυμμένος άσος στο μανίκι του Αλέξη Τσίπρα ήταν το δημοψήφισμα; Ενα δημοψήφισμα που ο καθένας το ερμηνεύει κατά το δοκούν, ένα δημοψήφισμα που, δυστυχώς και κακώς, απέκτησε διχαστικό και πολωτικό χαρακτήρα. Με όποιες προεκτάσεις μπορεί αυτό να φέρει από την Κυριακή το βράδυ και μετά...