Στην Ελληνική κυβέρνηση αρέσει. Στους παρατηρητές η μορφή του παραπέμπει στην πολυπόθητη τελική συμφωνία. Στο Σόιμπλε προκαλεί πονοκέφαλο αν πρέπει ή όχι να βάλει βέτο. Τι είναι; Μα, το διαβόητο "σχέδιο Γιουνκέρ", η πρωτοβουλία-γέφυρα για συμφωνία Ελλάδας και δανειστών.
Μπορεί τόσο από την Κομισιόν όσο και από την ελληνική κυβέρνηση να διαψεύδουν την ύπαρξή του, ωστόσο το προσχέδιο συμφωνίας που διέρρευσε το μεσημέρι της Δευτέρας η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και χαρακτηρίστηκε ως μία «σολομώντεια λύση» Γιούνκερ όπως όλα δείχνουν συνεχίζει να απασχολεί τόσο το κυβερνητικό στρατόπεδο όσο και τους θεσμούς αλλά και το Βερολίνο, το οποίο μέχρι στιγμής δεν έχει τοποθετηθεί.
Κύκλοι της κυβέρνησης παρά τη διάψευση για την ύπαρξή του χαρακτήριζαν θετική την πρωτοβουλία έτσι όπως έχει αποτυπωθεί στο προσχέδιο, την ώρα που τόσο ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας όσο και ο υπουργός Οικονομικών, Γιάννης Βαρουφάκης υπογράμμιζαν ότι η κυβέρνηση είναι προ των πυλών της συμφωνίας. Και αυτό διότι όπως σημείωναν χαρακτηριστικά μπορεί να ενταχθεί στο πλαίσιο του «έντιμου συμβιβασμού» που επιδιώκει η παρούσα κυβέρνηση, υιοθετώντας σημαντικό μέρος των ελληνικών θέσεων, ενώ παράλληλα δίνεται το χρονικό περιθώριο για να προωθηθεί η ατζέντα της για τις τομές και τις μεταρρυθμίσεις που επιδιώκει να κάνει, αφού τα μεγάλα πρωτογενή πλεονάσματα μετακυλίονται για το 20917 και το 2018.
Ωστόσο, αξίζει να σημειωθεί ότι για τη διαρροή του προσχεδίου Γιούνκερ, εκφράστηκαν και απόψεις για προσπάθεια να ακυρωθεί από τους «σκληρούς» έναντι της Ελλάδας εν τη γεννέσει της η πρωτοβουλία της Κομισιόν, η οποία θα παρουσιαζόταν στη Σύνοδο Κορυφής της Ρίγας. Σε αυτό το μήκος κύματος κινήθηκε ο ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ, Δημήτρης Παπαδημούλης, ο οποίος έγραψε στο twitter ότι «κάποιοι ίσως επιδιώκουν να κάψουν την προσπάθεια για διέξοδο».
Ενδεικτικό πάντως ήταν το σχόλιο του δημοσιογράφου του Chanel 4 Paul Mason για το σχέδιο Γιούνκερ, για το οποίο τόνισε ότι σε περίπτωση που ο Βόλγκανγκ Σόιμπλε δεν αποδεχθεί, ουσιαστικά σπρώχνει την Ελλάδα σε δημοψήφισμα.
Η οπισθοβαρής λύση που προκρίνεται σύμφωνα με το επίμαχο προσχέδιο, στόχο έχει να ξεπεραστούν οι διαφορές στη διαπραγμάτευση και να επιτευχθεί μια συμφωνία της Ελλάδας με τους δανειστές, που θα «ξεκλειδώνει» την παροχή ρευστότητας προς τη χώρα. Για αυτό το λόγο ουσιαστικά στο σχέδιο προβλέπεται η άμεση υιοθέτηση των μέτρων και των μεταρρυθμίσεων για τα οποία έχει βρεθεί κοινός τόπος με τους δανειστές σε επίπεδο Brussels Group, ενώ αναβάλλονται για το φθινόπωρο εκείνα που αποτελούν σημείο τριβής των δύο πλευρών στις διαπραγματεύσεις (ασφαλιστικό και εργασιακά) παράλληλα με τη λίστα μεταρρυθμίσεων του ΟΟΣΑ.
Παράλληλα, το προσχέδιο προβλέπει την απεμπλοκή του ΔΝΤ και την αντικατάστασή του από τον EFSF.
Το σχέδιο Γιούνκερ προβλέπει μέτρα που θα καλύψουν το δημοσιονομικό κενό μέχρι το τέλος του 2016 με την είσπραξη 5 δισ. ευρώ. Μεταξύ αυτών βρίσκεται η παραμονή του ΕΝΦΙΑ, η οποία κρίνεται ως το πλέον προσοδοφόρο για το δημόσιο από άποψη εισπραξιμότητας μέτρο, η διατήρηση της έκτακτης εισφοράς και μετά το καλοκαίρι καθιερώνεται συντελεστής 18% για τον ΦΠΑ.
Οι στόχοι του προγράμματος
Στο κείμενο προσδιορίζονται οι δημοσιονομικοί στόχοι για την τετραετία 2015 - 2018 που είναι οι εξής:
- 2015 πρωτογενές πλεόνασμα 0,75% του ΑΕΠ
- 2016 πρωτογενές πλεόνασμα 2% του ΑΕΠ
- 2017 πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ
- 2018 πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ.
Μέτρα 5 δισ. ευρώ
Στην πρώτη λίστα περιγράφονται τα μέτρα για τη κάλυψη του δημοσιονομικού κενού και την επίτευξη πρωτογενών πλεονασμάτων μέχρι το τέλος του 2016. Τα μέτρα είναι:
-η μεταρρύθμιση του ΦΠΑ που θα εφαρμοστεί μετά το καλοκαίρι (το πιθανότερο από 1η Οκτωβρίου) και προβλέπει την καθιέρωση ενιαίου συντελεστή 18% για συναλλαγές μετρητά και 15% για συναλλαγές με κάρτα και τη διατήρηση του χαμηλού συντελεστή 6,5%.
- Αύξηση της έκτακτης εισφοράς στα ετήσια εισοδήματα πάνω από 30.000 ευρώ, στα προ της μείωσης επίπεδα
- Διατηρείται ο ΕΝΦΙΑ ως ο πλέον αποδοτικός (από άποψη εισπραξιμότητας) φόρος
- Δεν θα εφαρμοστεί η ρήτρα μηδενικού ελλείματος στα επικουρικά, αλλά θα επανεξεταστεί, στα πλαίσια του διαλόγου που θα ξεκινήσει το φθινόπωρο για τη βιωσιμότητα του ασφαλιστικού συστήματος
- Θα επανεξεταστεί το θέμα των συλλογικών συμβάσεων εργασίας υπό το πρίσμα της έκθεσης του ILO για τις «καλύτερες πρακτικές» στις εργασιακές σχέσεις της Ευρωπαϊκής Ενωσης, της ανάγκης αύξησης της ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας και της αντιμετώπισης του τεράστιου προβλήματος της ανεργίας.
-Ανεξαρτητοποιείται η γενική γραμματεία δημοσίων εσόδων και κατοχυρώνεται θεσμικά ο ανεξάρτητος ρόλος της
- Δημιουργείται το δημοσιονομικό συμβούλιο, επίσης ως ανεξάρτητη αρχή.
- Λαμβάνονται μέτρα για την αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής κρίσης - και στο πλαίσιο του πακέτου Γιούνκερ - δημιουργείται δίχτυ ασφαλείας για τους «μη προνομιούχους».
Επίσης στο κείμενο - κατ' ουσίαν έκθεση αξιολόγησης και πρόπλασμα της νέας συμφωνίας - η Ευρωπαϊκή Επιτροπή σημειώνει ότι υπάρχει ταύτιση απόψεων για τις τράπεζες και τα κόκκινα δάνεια
Οι επιφυλάξεις του ΔΝΤ
Στο κείμενο αποτυπώνονται σε ειδικό κεφάλαιο οι ενστάσεις του ΔΝΤ που περιληπτικά περιγράφονται ως εξής:
-η πρόταση που γίνεται από την ΕΕ είναι πολύ διαφορετική από το τρέχον πρόγραμμα (μνημόνιο). Πρόκειται για ένα καινούριο οδικό χάρτη, με πολύ λίγες λεπτομέρειες για μέτρα και πολιτικές που χρειάζονται καινούριες μελέτες. Η δημοσιονομική προσαρμογή είναι «οπισθοβαρής» δηλαδή μεταφέρεται στο μέλλον.
Κατόπιν τούτων οι ευρωπαίοι θεωρούν ότι το ΔΝΤ δεν θα χρηματοδοτήσει την Ελλάδα, αλλά ταυτόχρονα δεν θα διατυπώνει δημόσια τις ενστάσεις της και εισηγούνται την ανάληψη της στήριξης της χώρας μας από το EFSF.
Οι πόροι
Συγκεκριμένα η Κομισιόν προτείνει να καταβληθούν εντός του Ιουνίου:
- η εκκρεμούσα δόση του 1,8 δισ. ευρώ.
- το ποσό 1,9 δισ. ευρώ από τα κέρδη των ομολόγων (πρόγραμμα SMP) των κεντρικών τραπεζών για το 2014, και
- μετά τον Ιούλιο το ποσό που αναλογεί από τα κέρδη των ομολόγων (πρόγραμμα SMP) για το 2015.
Η πρόταση της Κομισιόν έχει παραληφθεί από την ελληνική κυβέρνηση, βρίσκεται ήδη στα χέρια των θεσμών ΕΚΤ και ΔΝΤ, και τις επόμενες ημέρες αναμένεται να ανακοινωθεί το πρόγραμμα συναντήσεων που απαιτούνται (σύγκλιση EwG, Eurogroup) που θα λάβουν τις τελικές αποφάσεις.
