Τη Δευτέρα 20 Απριλίου ξεκινάει η δίκη της Χρυσής Αυγής, η οποία αποτελεί μια ιστορική διαδικασία, που αντίστοιχή της δεν έχει υπάρξει στην Ελλάδα και σε παγκόσμιο επίπεδο. Για πρώτη φορά μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο καλείται να λογοδοτήσει για δράση εγκληματικής οργάνωσης ένα κόμμα που εκπροσωπείται στη Βουλή.
Η επιλογή του χώρου διεξαγωγής της δίκης στη δικαστική αίθουσα των φυλακών Κορυδαλλού, ήδη, έχει πυροδοτήσει αντιδράσεις, τόσο από τις τοπικές Αρχές, όσο και από δικηγόρους και δημοσιογράφους, καθώς η αίθουσα που επελέγη δεν μπορεί να καλύψει τις πρακτικές ανάγκες, σε χώρο και υποδομές, για την ομαλή και απρόσκοπτη άσκηση των καθηκόντων τους και την ανάγκη δημοσιότητας της διαδικασίας.
Ο προβληματισμός δικηγόρων αλλά και των Ελλήνων και ξένων δημοσιογράφων που θα βρεθούν στον Κορυδαλλό για την ιστορική δίκη, σχετίζεται με τον μεγάλο αριθμό των παραγόντων της υπόθεσης. Οι κατηγορούμενοι είναι 69, οι συνήγοροι υπεράσπισης ενδέχεται να υπερβαίνουν τους 100, πολυάριθμοι θα είναι και οι εκπρόσωποι της Πολιτικής Αγωγής, ενώ μόνο οι μάρτυρες κατηγορίες είναι περίπου 130.
Οι 69 κατηγορούμενοι για τη δράση της εγκληματικής οργάνωσης, μεταξύ των οποίων η προηγούμενη Κοινοβουλευτική Ομάδα του κόμματος, θα βρεθούν την ερχόμενη Δευτέρα ενώπιον του Τριμελούς Εφετείου Κακουργημάτων, το οποίο θα κρίνει εάν τελικά το κόμμα της Χρυσής Αυγής αποτελεί ένα ναζιστικό μόρφωμα με συντονισμένη παράνομη δραστηριότητα, απόφαση που ενδέχεται να δρομολογήσει εξελίξεις και σε πολιτικό επίπεδο αν το κόμμα κηρυχθεί παράνομο, ή εάν οι εγκληματικές ενέργειες μελών του «Λαϊκού Συνδέσμου» αποτελούν «μεμονωμένα περιστατικά» άσχετα με τις κομματικές επιλογές.
Η έδρα του δικαστηρίου που κληρώθηκε να δικάσει τα στελέχη και τα μέλη της Χρυσής Αυγής έχει ως εξής: Πρόεδρος του δικαστηρίου θα είναι η κ. Μαρία Λεπενιώτη, με αναπληρώτρια πρόεδρο την κ. Μαρία Βάρκα. Μέλη του δικαστηρίου, οι εφέτες Ανδρέας Ντόκος και Γεσθημανή Τσουλφόγλου, με αναπληρωματικό μέλος τον κ. Δημήτρη Ανέστη. Εισαγγελέας κληρώθηκε η κ. Αδαμαντία Οικονόμου, με αναπληρωτή εισαγγελέα τον κ. Στέλιο Κωσταρέλλο.
Στο εδώλιο του Τριμελούς Εφετείου Κακουργημάτων θα καθήσουν (με αλαφαβητική σειρά) οι: Ιωάννης Άγγος, Διονύσης Αγιοβλασίτης, Δημήτρης Αγριογιάννης, Χρυσοβαλάντης Αλεξόπουλος, Αναστάσιος Μάριος Αναδιώτης, Κυριάκος Αντωνακόπουλος, Γεώργιος Αποστολόπουλος, Νικόλαος Αποστόλου, Μιχαήλ Αρβανίτης Αβράμης, Χρήστος Γαλανάκης, Σάββας Γαρουφαλλάκης, Γεώργιος Γερμενής, Αντώνιος Γρέγος, Αριστόδημος Δασκαλάκης, Γεώργιος Δήμου, Μάρκος Ευγενικός, Ελένη Ζαρούλια, Πολύβιος Ζησιμόπουλος, Παναγιώτης Ηλιόπουλος, Ιωάννης Καζατζόγλου, Ελπιδοφόρος Καλαρίτης, Γεώργιος Καλπιτζής, Ηλίας Κασιδιάρης, Ιωάννης Καστρινός, Ιωάννης Βασίλειος Κομιανός, Κωνσταντίνος Κορκοβίλης, Νικόλαος Κούζηλος, Δημήτρης Κουκούτσης, Ιωάννης Λαγός, Διονύσης Λιακόπουλος, Θωμάς Μαριάς, Αρτέμης Ματθαιόπουλος, Εμμανουήλ Μαυρικάκης, Μαργαρίτα Μικελλάτου, Αναστάσιος Μιχάλαρος, Νίκος Μιχαλολιάκος, Νικόλαος Μίχος, Θωμάς Μπαρέκας, Κωνσταντίνος Μπαρμπαρούσης, Νικολέτα Μπενέκη, Αντώνιος Μπολέτης, Ευστάθιος Μπούκουρας, Ηλίας Παναγιώταρος, Αναστάσιος Πανταζής, Νικόλαος Παπαβασιλείου, Κωνσταντίνος Παπαδόπουλος, Χρήστος Παπάς, Γεώργιος Πατέλης, Γεώργιος Περρής, Γεώργιος Πετράκης, Βενετία Πόπορη, Γεώργιος Ρουπακιάς, Σταύρος Σαντοριναίος, Βασίλης Σιατούνης, Γεώργιος Σκάλκος, Θεώνη Σκαρπέλη, Θέμις Ευαγγελλία Σκορδέλη, Γεώργιος Σταμπέλος, Χρήστος Στεργιόπουλος, Θεόδωρος Στέφας, Αθανάσιος Στρατός, Γεώργιος Χρήστος Τσακανίκας, Λέων Τσαλίκης, Αθανάσιος Τσόρβας, Νικόλαος Τσόρβας, Χρήστος Αντώνιος Χατζηδάκης, Αναστάσιος Χιλιός, Αριστοτέλης Χρυσαφίτης, Εμμανούηλ Ψυλλάκης.
Τρεις από τους κατηγορούμενους δεν είναι υπόλογοι για το βασικό αδίκημα που αφορά την εγκληματική οργάνωση. Πρόκειται για τη σύζυγο του δράστη της δολοφονίας του Π. Φύσσα, Γ. Ρουπακιά, Μαργαρίτα Μικελάτου, η οποία κατηγορείται μόνο για ψευδορκία, τον Θεόδωρο Στέφα, ο οποίος αντιμετωπίζει το αδίκημα της παράνομης οπλοκατοχής και τον Αν. Χιλιό, που θα λογοδοτήσει για απλή οπλοκατοχή, προμήθεια και κατοχή ναρκωτικών για ιδία χρήση.
Δύο από τα, κατά το κατηγορητήριο, ηγετικά στελέχη της οργάνωσης, oι Στάθης Μπούκουρας και Χρυσοβαλάντης Αλεξόπουλος, στην πορεία των ανακρίσεων διαφοροποιήθηκαν από το κόμμα και ανεξαρτητοποιήθηκαν από την Κοινοβουλευτική Ομάδα, αποκηρύσσοντας τις βίαιες πρακτικές των πρώην συντρόφων τους στη Χρυσή Αυγή. Ωστόσο, αυτές οι κινήσεις τους δεν επηρέασαν την κρίση των δικαστών, οι οποίοι στο παραπεμπτικό βούλευμα θεωρούν τον μεν Στ. Μπούκουρα «επικεφαλής των ταγμάτων εφόδου της Κορίνθου» με ρόλο εντολέα ρατσιστικών επιθέσεων, τον δε Χρ. Αλεξόπουλο «εκφραστή των θέσεων» της Χρυσής Αυγής με «δημόσια ρητορική μίσους» κατά του δημοκρατικού πολιτεύματος αλλά κατά των ομάδων ή των ατόμων που έχει στοχοποιήσει η οργάνωση ως «φυλετικούς ή πολιτικούς της εχθρούς».
Η δράση της Χρυσής Αυγής τέθηκε στο μικροσκόπιο των δικαστικών Αρχών μετά την εν ψυχρώ δολοφονία του Παύλου Φύσσα, τα ξημερώματα της 18ης Σεπτεμβρίου 2013, από το μέλος της Χρυσής Αυγής, Γιώργο Ρουπακιά. Οι έρευνες που ξεκίνησαν μετά το έγκλημα στο Κερατσίνι, άρχισαν να αποκαλύπτουν συντονισμό στελεχών και μελών της οργάνωσης το επίμαχο βράδυ, όταν ο δολοφόνος του μουσικού ειδοποιήθηκε να μεταβεί στο σημείο που βρισκόταν ο Π. Φύσσας με φίλους του.
Μετά από επιστολή του τότε υπουργού Δημόσιας Τάξης, Νίκου Δένδια, προς την εισαγγελέα του Αρείου Πάγου, Ευτέρπη Κουτζαμάνη, η Εισαγγελία του Ανώτατου Δικαστηρίου ξεκίνησε προκαταρκτική εξέταση για σωρεία ρατσιστικών επιθέσεων που είχαν καταγραφεί και λίμναζαν ως μεμονωμένες δικογραφίες σε όλη την Ελλάδα.
Το πέρας της έρευνας, που διενεργήθηκε από τον αντεισαγγελέα του Αρείου Πάγου, Χαρ. Βουρλιώτη, άνοιξε ουσιαστικά τον φάκελο «Χρυσή Αυγή» και αποτέλεσε το έναυσμα των δικαστικών εξελίξεων που ακολούθησαν. Ο κ. Βουρλιώτης, στο πόρισμά του, χαρακτήρισε τη Χρυσή Αυγή «ενεργή ναζιστικού τύπου εγκληματική οργάνωση που δρα από το 1987 μέχρι σήμερα με στρατιωτική δομή, ιεραρχία και διακλαδώσεις σε όλη τη χώρα» και απέδωσε στον γραμματέα του κόμματος, Νίκο Μιχαλολιάκο, ρόλο αρχηγού στα πρότυπα του «Führerprinzip» και στον Χρήστο Παππά ρόλο υπαρχηγού. «Η βία για τη Χρυσή Αυγή είναι το μήνυμα και όχι το μέσον επίτευξης των επιδιώξεών τους» ανέφερε ο εισαγγελικός λειτουργός.
Η άσκηση ποινικής δίωξης για εγκληματική οργάνωση, στα τέλη Σεπτεμβρίου 2013, οδήγησε στις συλλήψεις του Νίκου Μιχαλολιάκου και στελεχών του κόμματος και στις πρώτες προφυλακίσεις. Η πολύμηνη ανάκριση για την υπόθεση ολοκληρώνεται το περασμένο καλοκαίρι και λίγους μήνες μετά έρχεται η πρόταση του εισαγγελέα Εφετών, Ισ. Ντογιάκου. Ο εισαγγελικός λειτουργός, που ήταν δίπλα στις ανακρίτριες, οι οποίες επί ένα χρόνο χειρίστηκαν την υπόθεση της παράνομης δράσης της Χρυσής Αυγής, μέσα στις 700 σελίδες της πρότασής του, περιγράφει μία «εγκληματική οργάνωση», η οποία, υπό τον «μανδύα κόμματος», λειτουργεί ως μία καλά οργανωμένη στρατιωτική ομάδα για τη διάπραξη παράνομων ενεργειών.
Η υπόθεση της Χρυσής Αυγής εισάγεται σε δίκη με ένα βούλευμα του Συμβουλίου Εφετών που περιέχει τη μειοψηφία του εισηγητή της υπόθεσης, εφέτη Νίκου Σαλάτα, ως προς το εάν στοιχειοθετείται ή όχι το αδίκημα της εγκληματικής οργάνωσης, μειοψηφία που αναμένεται να οπλίσει τη φαρέτρα των συνηγόρων υπεράσπισης των κατηγορουμένων, οι οποίοι από την αρχή αμφισβήτησαν την κατηγορία που αποδόθηκε στο κόμμα.
Στο παραπεμπτικό βούλευμα καταγράφεται η δράση της εγκληματικής οργάνωσης, με κορυφαία ενέργεια τη δολοφονία του Παύλου Φύσσα, η οποία έδωσε το έναυσμα για την πολύμηνη έρευνα της Δικαιοσύνης για τη Χρυσή Αυγή. Το δικαστήριο που θα δικάσει την υπόθεση θα κληθεί να κρίνει και άλλες ενέργειες της εγκληματικής οργάνωσης, όπως η δολοφονία του εργάτη από το Πακιστάν, Λουκμάν Σαχζάτ, για την οποία δύο κατηγορούμενοι έχουν, ήδη, καταδικαστεί για ανθρωποκτονία, η επίθεση σε μέλη του ΚΚΕ στο Πέραμα, η επίθεση σε Αιγύπτιους ψαράδες, οι επιθέσεις στους κοινωνικούς χώρους σε Αντίπνοια και Συνεργείο στην Ηλιούπολη, οι επιθέσεις σε αλλοδαπούς εργάτες στην Κρήτη κ.α.
Τέλος, σημειώνεται ότι στο βούλευμα και στην εισαγγελική πρόταση τονίζεται η ναζιστικού τύπου δομή της οργάνωσης και ο ρόλος του γραμματέα της Χρυσής Αυγής, Νίκου Μιχαλολιάκου, ως «απόλυτο και κυρίαρχο» πρόσωπο. Σύμφωνα με τους εφέτες, η Χρυσή Αυγή «από το 2008 παίρνει μορφή εγκληματικής οργάνωσης, ενώ από το 2012, όταν δηλαδή η Χρυσή Αυγή μπήκε στη Βουλή, κορυφώνεται η δράση της».