Αποτελεί το κρίσιμο διακύβευμα αυτής της προεκλογικής περιόδου. Ο λόγος αφορά το χρέος, στο αν και κατά πόσο είναι βιώσιμο και πώς μπορεί να εξυπηρετηθεί, που προκαλεί έντονες αντιπαραθέσεις, οι οποίες ξεκινούν από την άρνηση του πρωθυπουργού, Αντ. Σαμαρά, να αποδεχθεί ακόμα και την εκδοχή της «μη βιωσιμότητας», περνούν από τη μείωση της ονομαστικής αξίας του προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ, Αλ. Τσίπρα και φτάνουν στην άποψη του γενικού γραμματέα του ΚΚΕ, Δ. Κουτσούμπα, ότι η όλη αντιπαράθεση για το πώς μπορεί να λυθεί το πρόβλημα είναι απλώς «κάλπικη».
Η «Καθημερινή της Κυριακής», ενόψει της εκλογικής διαδικασίας της ερχόμενης Κυριακής, ζήτησε από έξι πολιτικούς αρχηγούς να καταθέσουν την άποψή τους αναφορικά με το θέμα. Συγκεκριμένα, τους ζήτησε να παραθέσουν, σε γενικές γραμμές, τη βασική πολιτική που θεωρούν ικανή να αντιμετωπίσει το μείζον πρόβλημα της ελληνικής οικονομίας.
Πιο αναλυτικά:
Αντώνης Σαμαράς:
Τι θα πει το χρέος είναι ΜΗ βιώσιμο; Οτι δεν μπορείς να το εξυπηρετήσεις, δηλαδή δεν μπορείς να πληρώνεις τόκους κάθε χρόνο. Και δεν μπορείς να το ξεπληρώσεις όταν έλθει η ώρα του... Πότε συμβαίνει αυτό; Οταν χρωστάς πολλά ή έχει υψηλούς τόκους.
Και τι σημαίνει «κούρεμα»; Να κόψεις και το πόσα χρωστάς και τους τόκους που πληρώνεις. Και να πας όσο γίνεται πιο πέρα, στο μέλλον, την αποπληρωμή.
Τα έχουμε κάνει και τα τρία! Κόψαμε συνολικά 125 δισεκατομμύρια, δηλαδή το 40% του χρέους μας. Κόψαμε και τα επιτόκια: ήταν πάνω από 5% ώς το 2012 και σήμερα πληρώνουμε κάτω από 2%!
Και πήγαμε πίσω την αποπληρωμή του. Εμείς ξεχρεώνουμε σε 16,5 χρόνια, όταν κατά μέσον όρο οι ευρωπαϊκές χώρες ξεχρεώνουν σε 6,5 χρόνια! Αυτά όλα τα κάναμε ήδη! Γι' αυτό οι αγορές θεωρούν «βιώσιμο» το χρέος μας.
Το μόνο που μένει είναι να επεκτείνουμε τα χαμηλά επιτόκια κι άλλα χρόνια στο μέλλον. Και την αποπληρωμή του ακόμα πιο πέρα. Αυτό θα κάνουμε μετά τη νέα Συμφωνία. Και θα το πετύχουμε βάσει της Συμφωνίας του Νοεμβρίου του 2012. Χωρίς να συγκρουστούμε με κανένα.
Αλέξης Τσίπρας
Οποιαδήποτε λύση στο πρόβλημα του χρέους προϋποθέτει τον άμεσο τερματισμό της υφεσιακής λιτότητας και της χρεοκοπημένης μνημονιακής πολιτικής. Γιατί η λιτότητα τροφοδοτεί την υπερχρέωση.
Το δημόσιο χρέος της χώρας πρέπει να αναδιαρθρωθεί για να γίνει βιώσιμο. Η νέα διάρθρωσή του να βασιστεί σε ρεαλιστικούς στόχους για τα δημοσιονομικά μεγέθη και την ανάπτυξη, βιώσιμους για την αναπαραγωγή της κοινωνίας, επαναπροσδιορίζοντας το ύψος και τη χρονική κατανομή των υποχρεώσεων της χώρας. Η ονομαστική αξία του χρέους πρέπει να μειωθεί. Η αποπληρωμή του να συνδεθεί με την ανάπτυξη («ρήτρα ανάπτυξης»). Και να προβλεφθεί σημαντική περίοδος χάριτος («moratorium») στην εξυπηρέτησή του για να εξοικονομηθούν πόροι για την ανάπτυξη.
Ευάγγελος Βενιζέλος
Τον Φεβρουάριο του 2012 η Ελλάδα πέτυχε το μεγαλύτερο «κούρεμα» χρέους στην ιστορία. Αφαίρεσε από τους ώμους της, σε όρους καθαρής παρούσας αξίας,180 δισεκατομμύρια ευρώ, δηλαδή περίπου το 80% του ΑΕΠ, μαζί με την επαναγορά ομολόγων που ακολούθησε. Το κυριότερο όμως είναι ότι πέτυχε τη ριζική αναδιάρθρωση του χρέους. Το χρέος μεταφέρθηκε κατά το 90% εκτός αγορών, στα χέρια των κρατών-μελών της Ευρωζώνης και των θεσμικών εταίρων μας. Η μέση διάρκειά του επεκτάθηκε στα 16,5 χρόνια και το μέσο επιτόκιο μειώθηκε στο 2,1%. Δόθηκε σημαντική περίοδος χάριτος. Το ετήσιο κόστος εξυπηρέτησης (τόκοι και χρεολύσια) μειώθηκε κατά περίπου 60% σε σχέση με το 2010. Είναι σα να «κουρεύτηκε» το συνολικό χρέος κατά 60%.
Εγινε, όμως, κάτι ακόμη σημαντικότερο. Το Eurogroup αποφάσισε επισήμως και δεσμεύθηκε ότι θα προβεί σε περαιτέρω ελάφρυνση του χρέους μόλις η Ελλάδα πετύχει πρωτογενές πλεόνασμα και άρα ολοκληρώσει το πρόγραμμα προσαρμογής. Εδώ είμαστε τώρα. Η ειλημμένη αυτή απόφαση πρέπει να εξειδικευθεί και να εφαρμοστεί μέσω των αναγκαίων επεμβάσεων στους κρίσιμους συντελεστές: περαιτέρω μείωση επιτοκίων, σταθεροποίηση κυμαινόμενων επιτοκίων, επέκταση περιόδου χάριτος, μετακύλιση λήξεων κ.ο.κ.
Ολα αυτά επηρεάζουν προς τα κάτω την καθαρή παρούσα αξία του χρέους, δηλαδή συνιστούν «κούρεμα».
Σταύρος Θεοδωράκης
Στο «Ποτάμι» πιστεύουμε ότι η διαπραγμάτευση για το χρέος θα πρέπει να οδηγήσει σε δραστική απομείωσή του σε παρούσες αξίες, μέσω της δραστικής παράτασης των λήξεων και της υιοθέτησης χαμηλών σταθερών επιτοκίων. Στο πλαίσιο της ίδιας διαπραγμάτευσης θα πρέπει να συμφωνήσουμε τη δραστική μείωση των εξωφρενικών πρωτογενών πλεονασμάτων από 4,5% σε κάτω από 2%. Είναι ίσως το πιο κρίσιμο ζήτημα διότι, όπως γνωρίζετε, το ύψος του συσχετίζεται άμεσα με την ανάγκη αναδιάρθρωσης του χρέους, αφού προορίζονται κυρίως για την εξυπηρέτησή του. Η απαλλαγή από αυτή την υποχρέωση θα απελευθερώσει κρίσιμους πόρους στην παραγωγική χρηματοδότηση της οικονομίας. Προϋπόθεση για τη λύση στο θέμα του χρέους, αλλά και την αλλαγή πορείας της χώρας, θα είναι να διαμορφωθούν, μέσα από τις επερχόμενες εκλογές, συσχετισμοί που θα διασφαλίζουν την ασφαλή ευρωπαϊκή πορεία της χώρας. Το πόσο δυνατό θα αναδειχθεί το «Ποτάμι» σε αυτές θα παίξει καθοριστικό ρόλο, γεγονός που συνειδητοποιεί ημέρα με την ημέρα όλο και μεγαλύτερο τμήμα της κοινωνίας. Το ζητούμενο λοιπόν είναι να είμαστε μέσα και αξιόπιστα μέλη της Ευρωζώνης η οποία –γρήγορα πιστεύουμε– θα προχωρήσει σε μεγάλες αλλαγές που θα αφορούν και τη συλλογική διαχείριση των κρατικών χρεών. Αλλαγές οι οποίες θα ευνοήσουν και την Ελλάδα.
Δημήτρης Κουτσούμπας
Ν.Δ. και ΣΥΡΙΖΑ ουσιαστικά συμφωνούν στα στρατηγικά σημεία για το χρέος. Αποδέχονται μια πιθανή επιμήκυνση και ότι ο λαός θα πρέπει να πληρώσει ένα τμήμα του χρέους, χρέος που δεν δημιούργησε και δεν ωφελήθηκε απ' αυτό. Συσκοτίζουν πως κάθε διαπραγμάτευση θα περιλαμβάνει δεσμεύσεις ώστε να εξασφαλίζονται οι πιστωτές. Πρόσφατο παράδειγμα το προηγούμενο «κούρεμα», το PSI, με καταστρεπτικά αποτελέσματα για τον λαό.
Ο λαός δεν πρέπει να παγιδευθεί σε μια κάλπικη αντιπαράθεση. Στις 26 Ιανουαρίου, όποιος κι αν είναι κυβέρνηση, ο λαός θα βρίσκεται στην αντιπολίτευση και ο πραγματικός του αντίπαλος θα προωθεί με αποφασιστικότητα την πολιτική φθηνής εργατικής δύναμης, με νέες μειώσεις σε μισθούς, νέα αντιλαϊκά μέτρα. Η ανάκτηση των απωλειών δεν θα χαριστεί από κανέναν, θα κερδηθεί από ένα αναγεννημένο εργατικό λαϊκό κίνημα με ένα δυνατό ΚΚΕ στη βουλή και στον λαό για να πάρει πίσω ο λαός όσα έχασε με την κρίση, να ανοίξει ο δρόμος για τον μονόδρομο ικανοποίησης των αναγκών του. Κι αυτό μπορεί να γίνει μόνο με πλήρη μονομερή και ολοσχερή διαγραφή του χρέους, κοινωνικοποίηση των μονοπωλίων, αποδέσμευση από την Ε.Ε., με τον λαό στην εξουσία.
Γιώργος Παπανδρέου
Τι προτείνουμε:
1. Αμέσως μετά τις εκλογές: Διεθνές συνέδριο με τη συμμετοχή όλων των κομμάτων και των καλύτερων εμπειρογνωμόνων από την Ελλάδα και το εξωτερικό για την επεξεργασία της καλύτερης δυνατής εθνικής διαπραγματευτικής θέσης για το χρέος.
2. Σε αυτόν τον διάλογο, το Κίνημά μας έχει συγκεκριμένη βάση συζήτησης: Επιμήκυνση για 70 χρόνια των ελληνικών ομολόγων που βρίσκονται στα χέρια των εταίρων μας. Μηδενισμός του περιθωρίου στο επιτόκιο των ομολόγων. Σταθεροποίηση των ετήσιων τόκων που πληρώνουμε σε ένα χαμηλό επίπεδο για τις επόμενες δεκαετίες. Παράταση της περιόδου χάριτος στις αποπληρωμές των «επίσημων δανείων». Ανταλλαγή μέρους των ομολόγων με άλλα που θα έχουν ρήτρα ανάπτυξης και θα αποπληρώνονται όσο πάει καλύτερα η οικονομία.
3. Με συγκεκριμένη εθνική διαπραγματευτική θέση για το χρέος αλλά και, το βασικότερο, ένα ελληνικό δικό μας σχέδιο - δέσμευση για βαθιές μεταρρυθμίσεις, να κάνουμε τη Μεγάλη Συμφωνία με τους εταίρους μας: Βαθιές αλλαγές στο πώς λειτουργούμε ως κράτος, με αντάλλαγμα την ολοκληρωτική αποτίναξη της ανασφάλειας με τη βοήθειά τους στην οριστική διευθέτηση του χρέους. Ενα Εθνικό Σχέδιο Μεταρρυθμίσεων το οποίο οι Ελληνες και οι Ελληνίδες έχουμε κάθε δικαίωμα να αποφασίσουμε με δημοψήφισμα. Γιατί μόνο αν ο πολίτης αισθανθεί πραγματικά συμμέτοχος, θα παλέψει για την επιτυχία της συμφωνίας με τους εταίρους.
Ταυτόχρονα, να επιμείνουμε ως χώρα για την πραγματοποίηση μεγάλης ευρωπαϊκής διάσκεψης για το χρέος -το ελληνικό αλλά και άλλων χωρών- που θα δρομολογήσει λύσεις για όλη την Ευρώπη. Το βασικό όμως είναι να πετύχουμε άμεσα μια σημαντική περαιτέρω ελάφρυνση του χρέους. Είναι έτοιμοι οι εταίροι μας για τη Μεγάλη Συμφωνία. Εμείς;
