ΑΠΟ ΤΟ ΓΙΩΡΓΟ ΛΑΜΠΙΡΗ
Τη στιγμή, που η συζήτηση για την κατάργηση του μπόνους των 50 εδρών - με ταυτόχρονη αλλαγή του εκλογικού νόμου στη χώρα μας - έχει ανάψει για τα καλά, η σύγκριση με άλλες χώρες της Ευρώπης δείχνει ότι πρακτικά η Ελλάδα είναι η μόνη, στην οποία η συγκεκριμένη πριμοδότηση βρίσκεται ακόμα σε ισχύ.
Το μπόνους εδρών ισχύει και στην Ιταλία, αλλά κατόπιν προσφυγών για την αλλαγή του εκλογικού νόμου, βρίσκεται σε εξέλιξη η συζήτηση για τροποποίηση και αναμένεται να γίνει πράξη το συντομότερο.
Πάντως, στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες, εφαρμόζεται το σύστημα της ενισχυμένης αναλογικής. Το σύστημα αυτό ενισχύει το πρώτο κόμμα ή τα δύο πρώτα.
Το ελληνικό εκλογικό σύστημα ανήκει στην κατηγορία της ενισχυμένης αναλογικής, κατά την οποία κατανέμονται οι βουλευτικές έδρες στα κόμματα, τους συνασπισμούς κομμάτων, τους συνασπισμούς μεμονωμένων υποψηφίων και τους μεμονωμένους υποψηφίους, με βάση τις ψήφους, που έλαβαν στις βουλευτικές εκλογές.
Στην πραγματικότητα, όμως, το ελληνικό είναι το μοναδικό εκλογικό σύστημα, το οποίο παρέχει το πλεονέκτημα των 50 εδρών στο πρώτο κόμμα.
Σε χώρες, όπως η Μεγάλη Βρετανία, εφαρμόζονται πλειοψηφικά εκλογικά συστήματα με σχετική πλειοψηφία, ενώ στη Γαλλία εφαρμόζεται το σύστημα της απόλυτης πλειοψηφίας με δύο γύρους εθνικών εκλογών, οι οποίοι δίνουν το λεγόμενο 50+1 στους υποψηφίους, όπως ακριβώς γίνεται στην Ελλάδα κατά τη διαδικασία των αυτοδιοικητικών εκλογών.
Όπως λέει στο news.gr, o καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου του Πανεπιστημίου Αθηνών, Ανδρέας Δημητρόπουλος, η κατάργηση του μπόνους στην Ελλάδα είναι εφικτή από τις αμέσως επόμενες εκλογές, όποτε και όταν αυτές γίνουν. Αυτό, όμως, υπό μία και μοναδική προϋπόθεση: Ότι θα συναινέσει και ο ΣΥΡΙΖΑ ή όλα τα υπόλοιπα κόμματα εκτός του ΣΥΡΙΖΑ. “Με εισαγωγή νέας διάταξης στη Συνταγματική Αναθεώρηση του 2002, ορίζεται ότι - για να περάσει η αναθεώρηση του εκλογικού νόμου από τις επόμενες εκλογές - θα πρέπει να ψηφίσουν υπέρ, πάνω από 180 βουλευτές. Διαφορετικά, απαιτούνται 151 ψήφοι και η αναθεώρηση ισχύει από τις μεθεπόμενες εκλογές”, σημειώνει ο καθηγητής.
Όπως λέει ο συνταγματολόγος, η εφαρμογή της απλής αναλογικής, έναντι της ενισχυμένης που ισχύει τώρα, μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα στην εφαρμογή της ως προς την δυνατότητα σχηματισμού κυβέρνησης, το οποίο αντιμετωπίζεται με τη ρήτρα της ελάχιστης δύναμης.
Παρά το γεγονός ότι θεωρεί το καλύτερο σύστημα την απλή αναλογική, υποστηρίζει ότι “μπορεί να παρουσιάσει προβλήματα στην εφαρμογή ως προς τη δυνατότητα σχηματισμού κυβέρνησης, το οποίο αντιμετωπίζεται με διάφορα μέσα, όπως η ρήτρα μίας ελάχιστης δύναμης, που ορίζει το γερμανικό σύστημα, με ποσοστό 5%, για εισαγωγή στο εθνικό κοινοβούλιο" (σημ: στην Ελλάδα ισχύει το όριο του 3%).
Τέλος ο κύριος Δημητρόπουλος, προτείνει, το εκλογικό σύστημα να περάσει στο Σύνταγμα και να είναι πάγιο.
