Χρηστικός οδηγός για τους εκλογείς
Του Γιώργου Λαμπίρη
Το news.gr, συνομίλησε με τον γενικό γραμματέα του υπουργείου Εσωτερικών, Γιάννη Ιωαννίδη, και σας δίνει όλες τις απαραίτητες πληροφορίες σχετικά με τη διαδικασία της ψηφοφορίας στις εκλογές της 25ης Ιανουαρίου.
Όλα όσα θέλετε να γνωρίζετε ακολουθούν συνοπτικά στον χρηστικό οδηγό που ακολουθεί με συγκεκριμένα ερωτήματα και απαντήσεις από τον γενικό γραμματέα του υπουργείου:
Κύριε γενικέ τι ώρα ανοίγουν και τι ώρα κλείνουν οι κάλπες;
Η ψηφοφορία ξεκινάει από τις 7.00 και ολοκληρώνεται στις 19.00.
Ποιοι χώροι ορίζονται ως εκλογικά τμήματα;
Στη συντριπτική πλειονότητα των περιπτώσεων πρόκειται για σχολεία. Ακόμα και σχολικά κτίρια σε χωριά, τα οποία μπορεί να μην λειτουργούν πια ως σχολεία αλλά χρησιμοποιούνται ως εκλογικά τμήματα γιατί είναι οι καταλληλότεροι χώροι για την προσέλευση του κόσμου.
Πώς φτάνουν τα αποτελέσματα στο υπουργείο Εσωτερικών;
Οι δικαστικοί αντιπρόσωποι, μόλις βγει το αποτέλεσμα για τα κόμματα – όχι για τους υποψηφίους – στέλνουν το αποτέλεσμα με υπάλληλο του δήμου στην περιφερειακή ενότητα. Εκείνη με τη σειρά της κοινοποιεί τα αποτελέσματα των εκλογικών τμημάτων στους υπαλλήλους του υπουργείου Εσωτερικών. Το προσωπικό του υπουργείου είναι κατανεμημένο με τέτοιο τρόπο, ώστε ο κάθε υπάλληλος να επικοινωνεί με συγκεκριμένο υπάλληλο της περιφερειακής ενότητας, ο οποίος είναι επιφορτισμένος με συγκεκριμένα εκλογικά τμήματα για τη μετάδοση του αποτελέσματος. Αντίστοιχα ο υπάλληλος του υπουργείου Εσωτερικών είναι επίσης επιφορτισμένος με συγκεκριμένα εκλογικά τμήματα.
Τα αποτελέσματα καταχωρούνται στη συνέχεια στο πληροφοριακό σύστημα της Singular Logic, η βάση του οποίου βρίσκεται στο υπουργείο Εσωτερικών προκειμένου στη διάρκεια της βραδιάς να έχουμε πρόβλεψη του εκλογικού αποτελέσματος.
Σε αυτές τις εκλογές για πρώτη φορά, μας ζήτησαν οι περιφέρειες Νοτίου Αιγαίου και Δυτικής Ελλάδας, να μην γίνεται η μετάδοση των αποτελεσμάτων μέσω τηλεφώνου, αλλά μέσω e-mail.
Βαθμιαία θα προχωρήσουμε σε ανάλογες αλλαγές του τρόπου μετάδοσης των αποτελεσμάτων.
Πώς μπορούμε να μάθουμε που ψηφίζουμε;
Υπάρχουν τρεις τρόποι. Μέσω τις ιστοσελίδας του υπουργείου Eσωτερικών, ypes.gr. Εκεί υπάρχει ειδικό εικονίδιο «Μάθε πού ψηφίζεις». Πατώντας πάνω σε αυτό εμφανίζεται μία φόρμα, όπου καταχωρώντας όνομα, επώνυμο, πατρώνυμο και έτος γέννησης μπορεί να δει ο εκλογέας που ψηφίζει.
Επίσης, μπορεί κάποιος να καλεί στο τηλεφωνικό κέντρο του υπουργείου 2131361500, το οποίο λειτουργεί από τις 7.00 έως τις 19.00.
Τέλος μπορεί κάποιος να απευθυνθεί στο δήμο που ψηφίζει, και να λάβει τις πληροφορίες για το πού ψηφίζει.
Να σας επισημάνω ότι υπάρχουν κάποιες ιδιωτικές υπηρεσίες, οι οποίες προσφέρονται να πληροφορήσουν τον πολίτη. Ωστόσο, το μόνο που κάνουν είναι να μπαίνουν στο site του υπουργείου και απλά να χρεώνουν τις πληροφορίες που προσφέρουν.
Πότε θεωρείται ένα ψηφοδέλτιο άκυρο;
Εάν κάποιο ψηφοδέλτιο φέρει τέτοιου τύπου διακριτικά γνωρίσματα που να μπορούν να καταστήσουν διαβλητή τη διαδικασία και να αποκαλύψουν την ταυτότητα του εκλογέα είναι στην κρίση της εφορευτικής επιτροπής και συνήθως είναι άκυρο.
Για παράδειγμα, δεν είναι άκυρο μόνο το ψηφοδέλτιο που έχει παραπάνω σταυρούς από αυτούς που προβλέπονται, ούτε άκυρο εκ προοιμίου ένα ψηφοδέλτιο με ‘τρεμουλιαστό’ σταυρό, καθότι μπορεί να έχει ψηφίσει ένας γέρος άνθρωπος, όμως ψηφοδέλτια με διαφόρων ειδών διακριτικά γνωρίσματα που μπορούν να καταστήσουν διαβλητή τη διαδικασία είναι άκυρα.
Τα λευκά ψηφοδέλτια προσμετρώνται υπέρ κάποιου κόμματος;
Τα λευκά ψηφοδέλτια δεν προσμετρώνται υπέρ κανενός.
Πού και πώς ψηφίζουν οι ετεροδημότες;
Θα έπρεπε έως 31 Οκτωβρίου εάν ήθελαν να ψηφίσουν στον τόπο κατοικίας και όχι στον τόπο όπου είναι εγγεγραμμένοι, θα έπρεπε να το έχουν δηλώσει ήδη.
Όσοι το είχαν δηλώσει κατά το παρελθόν δεν θα χρειαστεί να το ξαναδηλώσουν. Ο κατάλογος που έχουμε στα χέρια μας είναι διαρκής και απλά ανανεώνεται.
Αν κάποιος ήθελε να διαγραφεί από τους καταλόγους ετεροδημοτών και να ψηφίσει εκεί που είναι εγγεγραμμένος θα έπρεπε να το κάνει επίσης έως τις 31 Οκτωβρίου.
Το ίδιο ισχύει και για τις μεταδημοτεύσεις. Λαμβάνονται υπόψη μόνο όσες έγιναν έως 31 Οκτωβρίου.
Τι χρειάζεται να έχουμε μαζί μας;
Το μόνο που χρειάζεται να έχει μαζί του ο εκλογέας, είναι την αστυνομική του ταυτότητα ή το διαβατήριο. Υπάρχουν και εξαιρέσεις, σε περίπτωση που δεν έχει μαζί του κάποιο από τα παραπάνω έγγραφα, να ψηφίσει επιδεικνύοντας το δίπλωμα οδήγησης ή το βιβλιάριο υγείας.
Εάν υπάρχει πρόβλημα ταυτοπροσωπίας του εκλογέα, πρέπει να πάρει βεβαίωση ταυτοπροσωπίας από το δήμο.
Τι πρέπει να κάνουμε εάν δεν βρίσκουμε το όνομά μας στον εκλογικό κατάλογο;
Σε αυτή την περίπτωση πρέπει ο ψηφοφόρος να απευθυνθεί στο δήμο, στον οποίο ανήκει. Εάν έχει παραληφθεί από λάθος το όνομά του – και όχι επειδή έχει στερηθεί τα πολιτικά του δικαιώματα – πρέπει να λάβει βεβαίωση ότι είναι εγγεγραμμένος και στη συνέχεια μπορεί να ψηφίσει σε οποιοδήποτε εκλογικό τμήμα του συγκεκριμένου δήμου με τη διαδικασία των παραληφθέντων.
Οι δήμοι είναι ανοιχτοί και την ημέρα των εκλογών ακριβώς γι’ αυτό το λόγο.
Ισχύει κάποιο ειδικό καθεστώς για τους ένστολους;
Όσοι ανήκουν στις ένοπλες δυνάμεις ψηφίζουν με ειδικές εκλογικές καταστάσεις που συντάσσονται από τις μονάδες τους, στα εκλογικά τμήματα της περιφέρειας στην οποία υπηρετούν. Για να μην ψηφίσουν εκεί θα πρέπει να ζητήσουν και να λάβουν εκλογική άδεια, σε περίπτωση που επιθυμούν να ψηφίσουν στον τόπο καταγωγής τους.
Σε ό,τι αφορά στους κρατούμενους, ψηφίζουν στις φυλακές.
Πού ψηφίζουν οι δικαστικοί αντιπρόσωποι;
Οι δικαστικοί αντιπρόσωποι που ασκούν τα καθήκοντά τους σε αμιγές εκλογικό τμήμα ετεροδημοτών, ψηφίζουν τους συνδυασμούς και τους υποψηφίους της βασικής εκλογικής περιφέρειας των ετεροδημοτών του τμήματος αυτού.
Οι δικαστικοί αντιπρόσωποι που ασκούν τα καθήκοντά τους σε μεικτό εκλογικό τμήμα ετεροδημοτών, ψηφίζουν τους συνδυασμούς και τους υποψηφίους όποιας βασικής εκλογικής περιφέρειας των ετεροδημοτών του τμήματος αυτού προτιμούν.
Ποιος είναι ο μέγιστος αριθμός σταυρών που δικαιούμαι;
Εξαρτάται από την εκλογική περιφέρεια. Υπάρχουν εκλογικές περιφέρειες με έναν, δύο, τρεις ή τέσσερις σταυρούς το ανώτερο, σε περιφέρειες όπως η Β’ Αθηνών.
Σε κάθε περίπτωση εάν έχουμε οποιαδήποτε απορία, απευθυνόμαστε στον δικαστικό αντιπρόσωπο την ώρα που πάμε να ψηφίσουμε.
ΠΙΝΑΚΑΣ ΕΔΡΩΝ ΚΑΙ ΑΡΙΘΜΟΥ ΥΠΟΨΗΦΙΩΝ
Kύριε γενικέ θα θέλαμε να μας περιγράψετε τη διαδικασία. Πώς γίνεται η διανομή των ψηφοδελτίων και πώς φτάνουν στα εκλογικά τμήματα όλης της χώρας;
Τα λευκά ψηφοδέλτια κόβονται από το εθνικό τυπογραφείο. Στη συνέχεια το υπουργείο Εσωτερικών τα διοχετεύει στις περιφερειακές ενότητας – πρώην νομούς – και αμέσως μετά καταλήγουν στους δήμους, οι οποίοι τα τοποθετούν στους εκλογικούς σάκους για να τα παραλάβουν οι δικαστικοί αντιπρόσωποι.
Σε ό,τι αφορά στα ψηφοδέλτια των κομμάτων , τυπώνονται από τα ίδια τα κόμματα, τα οποία αναλαμβάνουν να τα διαθέσουν με τη σειρά τους στις περιφερειακές ενότητες για να φτάσουν στα χέρια των δικαστικών αντιπροσώπων.
Η εκτύπωση των ψηφοδελτίων χρηματοδοτείται από το ελληνικό δημόσιο;
Όχι. Παραχωρείται το χαρτί στα κόμματα και εκείνα στη συνέχεια αναλαμβάνουν τα έξοδα εκτύπωσης των ψηφοδελτίων.
Κάθε κόμμα με συνδυασμούς σε όλη τη χώρα, παίρνει τον ίδιο αριθμό δεσμίδων χαρτιού. Προσπαθούμε μάλιστα σε ελάχιστο χρονικό διάστημα να προμηθευτούμε εγκαίρως το χαρτί ως υπουργείο Εσωτερικών. Είναι μία από τις βασικές αγωνίες μας η διανομή του, καθότι τα κόμματα έχουν ελάχιστο χρόνο στη διάθεσή τους – δύο εικοσιτετράωρα – μεταξύ της ανακήρυξης των συνδυασμών από τον Άρειο Πάγο , της εκτύπωσης και της διανομής των ψηφοδελτίων σε όλες τις εκλογικές περιφέρειες της χώρας.
Σε κάποιες περιπτώσεις ζητάμε εγγράφως από τις περιφερειακές ενότητες να επιδεικνύουν μία ανοχή – παρά το γεγονός ότι ο νόμος ορίζει ως χρονικό περιθώριο τα δύο εικοσιτετράωρα – ώστε να φτάνουν κυρίως σε ακριτικές περιοχές ή νησιά όλα τα απαραίτητα ψηφοδέλτια.
Οι κάλπες πώς φθάνουν στα εκλογικά τμήματα;
Οι κάλπες αυτές είναι οι ίδιες με αυτές που χρησιμοποιήθηκαν και στις προηγούμενες εκλογές από τους δήμους. Διατίθενται στους δήμους, κι εκείνοι είναι υποχρεωμένοι να τις αποθηκεύουν και να τις διατηρούν σε καλή κατάσταση. Πρόσφατα προμηθευτήκαμε αρκετές ακόμα, για να μπορέσουμε να καλύψουμε τις ανάγκες των εκλογών – δημοτικές, περιφερειακές, ευρωεκλογές – του περασμένου Μαΐου, καθότι χρειαστήκαμε τρεις διαφορετικές κάλπες.
Είναι ευθύνη του δικαστικού αντιπροσώπου να τις ασφαλίσει με λουκέτο στη διάρκεια της εκλογικής διαδικασίας.
Είναι υποχρεωτική η ψήφος, δεδομένου ότι βλέπουμε να εμφανίζονται μεγάλα ποσοστά αποχής σε κάθε εκλογική διαδικασία;
Η ψήφος είναι υποχρεωτική. Υπάρχουν εξαιρέσεις για όσους είναι άνω των 70 ετών. Εξαιρούνται επίσης όσοι βρίσκονται στο εξωτερικό την ημέρα της ψηφοφορίας, καθώς και όσοι για λόγους υπηρεσιακών αναγκών – κυρίως δημόσιοι υπάλληλοι - χρειάζεται να βρίσκονται μακριά από τον τόπο της ψηφοφορίας τους εκείνη την ημέρα.
Κατά περίπτωση, εάν υπάρχει σοβαρός λόγος, μπορεί να εξεταστεί σε περίπτωση που κινηθεί κάποια διαδικασία κυρώσεων σε βάρος κάποιου εκλογέα, ο οποίος δεν ψήφισε.
Έχω δικαίωμα εάν επικαλεστώ τη χιλιομετρική απόσταση του τόπου καταγωγής μου, να μην ψηφίσω;
Παλαιότερα ίσχυε κάτι τέτοιο. Προβλεπόταν η απαλλαγή για όποιον βρισκόταν σε απόσταση μεγαλύτερη των 200 χιλιομέτρων από την εκλογική του περιφέρεια. Με τη θέση σε ισχύ της δυνατότητας να ψηφίσει κάποιος ως ετεροδημότης, καταργήθηκε αυτή η δυνατότητα. Σας τονίζω πάντως ότι και αυτό το ενδεχόμενο εξετάζεται σε περίπτωση που κινηθεί διαδικασία κύρωσης σε βάρος του ψηφοφόρου για αναίτια αποχή από την ψηφοφορία.
Εμείς θέλουμε να πάει ο κόσμος να ψηφίσει. Δεν είναι στη φιλοσοφία της ελληνικής πολιτείας να ψηφίσει κάποιος υπό την απειλή κυρώσεων.
Κατά πόσο είναι πιθανό να έχουμε επαναληπτικές εκλογές από τη μία Κυριακή στην άλλη;
Όχι μόνο δεν υπάρχει δυνατότητα λόγω των συνταγματικών επιταγών για τις διερευνητικές εντολές, αλλά και γιατί οι προθεσμίες μίας νέας προεκλογικής περιόδου δεν συμπιέζονται σε λιγότερες από 25 ημέρες.
