«Υπάρχουν άνθρωποι που αναγνωρίζουν, και δικαιούνται να αναγνωρίσουν, στον εαυτό τους βιολογικά ή κοινωνικά φύλα πέρα απ' τα δύο»
Οι προκλήσεις, οι διακρίσεις κι οι ανισότητες που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες στα χρόνια της καπιταλιστικής κρίσης, βρέθηκαν στο επίκεντρο εκδήλωσης του ΣΥΡΙΖΑ που πραγματοποιήθηκε στην ΕΣΗΕΑ με τίτλο «Γυναίκα δεν γεννιέσαι, γυναίκα γίνεσαι: Φεμινιστικές προκλήσεις στα χρόνια της καπιταλιστικής κρίσης». Ομιλήτριες της συζήτησης ήταν η υπουργός Διοικητικής Ανασυγκρότησης, Όλγα Γεροβασίλη, η πρόεδρος του Κέντρου Ερευνών για Θέματα Ισότητας (ΚΕΘΙ), Ειρήνη Αγαθοπούλου καθώς και η Μαρίνα Γαλανού, πρόεδρος του Σωματείου Υποστήριξης Διεμφυλικών (ΣΥΔ). Το παρών στην εκδήλωση έδωσε η αναπληρώτρια υπουργός Κοινωνικής Αλληλεγγύης, Θεανώ Φωτίου, καθώς επίσης και βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ όπως η Αννέτα Καββαδία, η Σία Αναγνωστοπούλου κι ο Νίκος Φίλης.
Από την πλευρά της η κ. Γεροβασίλη επισήμανε ότι « τα νεοσυντηρητικά αντανακλαστικά και ο κοινωνικός αυτοματισμός που αναπτύχθηκαν στον καιρό των μνημονίων, δεν θα μπορούσαν να αφήσουν έξω τις γυναίκες, πόσο μάλλον τις γυναίκες της αριστεράς». Στη συνέχεια η υπουργός Διοικητικής Ανασυγκρότησης υπογράμμισε ότι «επιβάλλεται να συγχρονιστούμε, να υπερασπιστούμε το αρραγές προοδευτικό μέτωπο, που θα διατηρήσει τα κεκτημένα του παρελθόντος, αλλά και θα διεκδικεί περισσότερα στο μέλλον. Αν δεν το κάνουμε, οι «πίσω ολοταχώς» θα μας φέρουν στη χρονολογία που ονειρεύονται». Ακόμη η κ. Γεροβασίλη σημείωσε ότι «είμαστε, λοιπόν, εδώ για να διατυπώσουμε τις νέες προοδευτικές βεβαιότητες. Η επέτειος της παγκόσμιας ημέρας της γυναίκας, μας δίνει αυτοπεποίθηση και σθένος, προκειμένου να δούμε πιο καθαρά, να σκεφτούμε πιο συνετά, να οργανωθούμε καλύτερα, να δράσουμε πιο ενεργά για τα δικαιώματα των γυναικών και των έμφυλων ταυτοτήτων».
Αναφερόμενη στα έμφυλα ζητήματα και στο πρόσφατο νομοσχέδιο για την νομική αναγνώριση της ταυτότητας φύλου, η κ. Γεροβασίλη τόνισε ότι «υπάρχουν άνθρωποι που αναγνωρίζουν, και δικαιούνται να αναγνωρίσουν, στον εαυτό τους βιολογικά ή κοινωνικά φύλα πέρα απ' τα δύο. Η δική μας πολιτική είναι να καταστήσουμε σαφές, ότι η εξάλειψη των διακρίσεων βάσει φύλου και η θεσμική κατοχύρωση της ισότητας των φύλων είναι αδιαπραγμάτευτη. Για τον λόγο αυτό, στον νόμο που περάσαμε για την νομική αναγνώριση της ταυτότητας φύλου, τον 4491/2017, «το πρόσωπο έχει δικαίωμα στην αναγνώριση της ταυτότητας φύλου του ως στοιχείο της προσωπικότητάς του» και «το πρόσωπο έχει δικαίωμα στον σεβασμό της προσωπικότητάς του με βάση τα χαρακτηριστικά φύλου του». Επιδιώκουμε την ισότητα ανεξαρτήτως φύλου, σεξουαλικού προσανατολισμού και ταυτότητας φύλου».
«Το ζήτημα είναι να πάρουμε θέση για τις κοινωνικές διακρίσεις - οι οποίες επιβάλλονται, δεν γεννιούνται. Αυτό που θα κατοχυρώσει την ισότητα, δεν είναι η καταγγελία της αρρενωπότητας ή της θηλυκότητας, που διαρκώς αναπροσδιορίζεται μέσα στους αιώνες. Είναι η κατανόηση ότι με την αυθαιρεσία των κοινωνικών διακρίσεων, χάνουμε ως άντρες, ως γυναίκες, ή ως ό,τι νιώθει ο καθένας», συμπλήρωσε η κ. Γεροβασίλη και καταλήγοντας τόνισε ότι «οι κοινωνικές διακρίσεις δεν διακρίνουν την αρετή από την κακία. Οι κοινωνικές διακρίσεις απλώς συντηρούν το κακό στον κόσμο. Κι αυτό παλεύουμε να ανατρέψουμε».
Η κ. Αγαθοπούλου, παίρνοντας το λόγο στη συνέχεια, επισήμανε ότι «οι κοινωνικές νόρμες είναι έμφυλες. Ακόμη και σήμερα, οι γυναίκες συνεχίζουν να υπεραντιπροσωπεύονται στους τέσσερις παραδοσιακούς γυναικείους κλάδους όπως η καθαριότητα, η τροφοδοσία, φροντίδα και γραμματειακή υποστήριξη. Στην Ελλάδα, ενώ πριν την κρίση οι γυναίκες είχαν αυξήσει αισθητά την παρουσία τους στην αγορά εργασίας, κατά τη διάρκεια της κρίσης το γυναικείο ποσοστό απασχόλησης κατέρρευσε, κι έχει φτάσει στο χαμηλότερο ποσοστό της ΕΕ. Το γεγονός αυτό είχε σοβαρές κι άμεσες κι έμμεσες συνέπειες». Αλλάζοντας θέμα, η κ. Αγαθοπούλου ανέδειξε τον σεξισμό που επικρατεί στο δημόσιο λόγο από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης «διαμορφώνοντας στάσεις και συμπεριφορές καθημερινά. Είναι γεγονός, ότι όταν οι γυναίκες προβάλλονται από τα μέσα ενημέρωσης, συνήθως εμφανίζονται, είτε ως σεξουαλικά αντικείμενα, είτε ως αντικείμενα ομορφιάς, είτε ως νοικοκυρές». Ακόμη, σε έρευνα 1500 άρθρων, μόνο το «8,5% των άρθρων αφορούν σε θέματα ισότητας φύλου. Όλα τα υπόλοιπα αφορούν προσωπικές πληροφορίες των γυναικών αυτών, εμφάνιση, ψυχολογικά ή συμπεριφορικά χαρακτηριστικά - και τις περισσότερες φορές είναι παντελώς άσχετα με το θέμα που πραγματεύεται το άρθρο».
Από την πλευρά της η Μαρίνα Γαλανού, σημείωσε ότι μετά από μία καθυστέρηση πολλών ετών, έγινε μία απόπειρα να μιλήσουμε για έμφυλες ταυτότητες στο εκπαιδευτικό μας σύστημα στα σχολεία. Με την νομική αναγνώριση της ταυτότητας των φύλων έγινε το πρώτο βήμα, αλλά θα πρέπει να ακολουθήσουν κι άλλα. Η νομοθεσία αυτή παραμένει ένα σημαντικό κεκτημένο για την κοινότητά μας, που δεν ήρθε «αναίμακτα», αλλά μετά από πολλή δουλειά κι αγώνα, και πολεμήθηκε από πολλούς».
Με τη σειρά της, το μέλος της γραμματείας του τμήματος Φεμινιστικής Πολιτικής/Φύλου του ΣΥΡΙΖΑ, 'Αννα Βουγιούκα υπογράμμισε ότι «η σημασία του 'γυναίκα γίνεσαι', σήμερα είναι μία ανοιχτή διαδικασία διαρκώς διαπραγματεύσιμη, σε διαρκή αλληλεπίδραση με τις υφιστάμενες οικονομικές κοινωνικές πολιτικές, πολιτισμικές, περιβαλλοντικές συνθήκες. Το φύλο εκφράζεται με έναν επαναλαμβανόμενο τρόπο, επαναδημιουργείται και ενσωματώνεται στην κοινωνική συνείδηση. Διότι το φύλο είναι πράττειν, το φύλο μας δηλαδή δεν εκφράζει ποιες είμαστε, αλλά τι κάνουμε στο δημόσιο και τον ιδιωτικό χώρο».
Οι κοινωνίες αναλαμβάνουν το χρέος με το οποίο άνδρες και γυναίκες επικαθορίζονται κοινωνικά. Έχουν γίνει σημαντικά βήματα μέχρι τώρα, αλλά τίποτα δεν μπορεί να θεωρείται κεκτημένο, παρά τους αγώνες που έχουν πραγματοποιηθεί», επισήμανε και η Μαρία Λιάπη, εμπειρογνώμων σε θέματα έμφυλης ισότητας.
