Το ΔΝΤ να μην προβάλει νέους όρους και το Eurogroup να αναλάβει μέτρα για την ελάφρυνση του χρέους ζήτησε ο Γάλλος πρόεδρος
Σημαντικά μηνύματα για το παρόν της θετικής πορείας της ελληνικής οικονομία και τις προοπτικές της -μέσα και από την ελληνογαλλική συνεργασία στις επενδύσεις- στον δρόμο προς την έξοδο από το Μνημόνιο τον Αύγουστο του 2018, αλλά και για το μέλλον της ευρωπαϊκής αρχιτεκτονικής, έστειλαν Αλέξης Τσίπρας και Εμανουέλ Μακρόν κατά τις κοινές δηλώσεις τους μετά τη συνάντηση που είχαν στο Μέγαρο Μαξίμου.
Οι δύο άνδρες συμφώνησαν στην πρόοδο που έχει επιτευχθεί για την ελληνική οικονομία και τόνισαν σχετικά με τον ρόλο του ΔΝΤ, με αφορμή τη συζήτηση για τις αλλαγές που πρέπει να υιοθετήσει η Ευρώπη, ότι θα πρέπει να είναι αυτοδύναμη για να επιλύει τα προβλήματα της και ότι διαθέτει τα εργαλεία για να το κάνει αυτό. Μάλιστα ο Γάλλος Πρόεδρος σχολίασε ότι αυτή τη στιγμή στην ΕΕ πάσχει η εθνική κυριαρχία, ότι «δεν είναι σωστή μέθοδος το ΔΝΤ να επιτηρεί ευρωπαϊκά προγράμματα και να παρεμβαίνει» και έστειλε ηχηρό μήνυμα ενόψει της έναρξης των συζητήσεων για την γ΄αξιολογηση ότι «η θέση του ΔΝΤ σε αυτή τη διαπραγμάτευση θα πρέπει να γίνει καλή τη πίστει και χωρίς νέους όρους και προϋποθέσεις». Και οι δύο άνδρες εξέφρασαν την πεποίθηση -εν είδει μηνύματος τους προς όσους συνήθως εμφανίζουν εμπόδια και προκαλούν καθυστερήσεις- ότι δεν θα παρουσιαστούν προσκόμματα. «Από την πλευρά μας είμαστε απόλυτα έτοιμοι και αποφασισμένοι να κινηθούμε προς αυτή την κατεύθυνση (σ.σ. της επιτυχούς ολοκλήρωσης του προγράμματος τον Αύγουστο του 2018) και είμαι βέβαιος πως την ίδια προσέγγιση έχουν και οι υπόλοιποι θεσμοί προκειμένου να αποφευχθούν καθυστερήσεις και αβεβαιότητες που στο παρελθόν δημιούργησαν εμπόδια στην επιτυχή ολοκλήρωση αξιολογήσεων», υπογράμμισε ο Έλληνας πρωθυπουργός.
Ο κ. Μακρόν είπε ότι η Γαλλία έδωσε πολύ μεγάλη μάχη στο πλάι της Ελλάδας που έχει βιώσει πολύ μεγάλη λιτότητα και σημείωσε ότι ένα μέρος της ευρωπαϊκής παρτίδας εν μέρει παίζεται εδώ και πως το μέλλον της ΕΕ κρίνεται εν μέρει εδώ. «Επιθυμούμε όπως δείξαμε αλληλεγγύη σήμερα να στηρίξουμε την ανάπτυξη που επανέρχεται στην Ελλάδα», τόνισε. Ο Αλέξης Τσίπρας τον ευχαρίστησε για την «ανοιχτόκαρδη στήριξη» της Γαλλίας στις προσπάθειες της ελληνικής κυβέρνησης και ευχήθηκε οι προσπάθειες τους να βρουν ανταπόκριση, να ξανακάνουν την ευρωπαϊκή ιδέα ελκυστική στους νέους πολίτες, να επιστρέψει η Ευρώπη στις ιδρυτικές της αξίες, τη δημοκρατία, την αλληλεγγύη.
Αναλυτικά, τί είπαν οι δύο αρχηγοί:
Τσίπρας: «Η Ελλάδα γυρίζει σελίδα»
Ο Αλέξης Τσίπρας αφού εξέφρασε τα συλλυπητήρια του για τα θύματα του φονικού τυφώνα και την αλληλεγγύη του προς τη Γαλλία και τις οικογένειες των θυμάτων, επισήμανε την ιστορική σχέση Ελλάδας-Γαλλίας και πώς αυτές σφυρηλατήθηκαν μέσα και από το έντονο ελληνικό στοιχείο στη Γαλλία, ενώ ευχαρίστησε τον Γάλλο Πρόεδρο για την πολυεπίπεδη στήριξη της χώρας του στην Ελλάδα και τις προσπάθειες της.
Σημείωσε ότι ο Γάλλος πρόεδρος επισκέπτεται την Ελλάδα σε μια εξαιρετικά κρίσιμη στιγμή για όλη την Ευρώπη και την Ελλάδα. «Σε πείσμα ορισμένων που επένδυσαν στη πολυδιάσπαση της Ευρώπης, η Ελλάδα -πραγματοποιώντας εξαιρετικά σημαντικές επιδόσεις στην οικονομία και τις μεταρρυθμίσεις-, μπορούμε να πούμε με σιγουριά ότι γυρίζει σελίδα». Τόνισε ότι τα στοιχεία δείχνουν ότι τα πρώτα τρίμηνα του 2017 ήταν ιδιαίτερα θετικά, παραπέμποντας στα στοιχεία της πραγματικής οικονομίας: αύξηση των εισαγωγών, ενίσχυση της μεταποιητικής δραστηριότητας και των λιανικών πωλήσεων, εκπληκτική επίδοση και άνοδος του τουριστικού κλάδου για τρίτη συνεχόμενη χρονιά σε επίπεδο αφίξεων και σε έσοδα.
Ο κ. Τσίπρας επισήμανε ότι ήταν εξαιρετικά θετική η απόφαση του Γιούρογκρουπ για τον αλγόριθμο που κλειδώνει τη βιωσιμότητα του χρέους, επισημαίνοντας ότι συνέτεινε σε αυτήν και η γαλλική πλευρά με την πρόταση της για τον μηχανισμό που συνδέει τη βιωσιμότητα του χρέους με την ανάπτυξη. Σημείωσε ότι «είμαστε σε θέση να δημιουργούμε ένα πλαίσιο εμπιστοσύνης στους επενδυτές που διαπιστώνουν ότι μετά τη μακρόχρονη ύφεση η ελληνική οικονομία επιστρέφει», παραπέμποντας στην επιτυχή προσπάθεια της Ελλάδας να βγει στις αγορές χρήματος το προηγούμενο διάστημα.
Τόνισε ότι όλα αυτά γεμίζουν με αυτοπεποίθηση ότι μπορούμε με σχέδιο και σκληρή δουλειά να αφήσουμε πίσω μας τα δύσκολα χρόνια και να έχουμε μεγαλύτερη αισιοδοξία για τις μέρες που έρχονται για τον λαό, κάτι που είναι σημαντικό όχι μόνο για την Ελλάδα αλλά και για την Ευρώπη. «Η ελληνική κρίση ήταν ευρωπαϊκή κρίση, έτσι το οριστικό τέλος της θα σημάνει και το πέρασμα της Ευρώπης σε μια νέα αποχή με περισσότερη αισιοδοξία για το μέλλον των λαών της Ευρώπης.
Τσίπρας: «Βρισκόμαστε στο τέλος μιας μεγάλης περιπέτειας» - «Να αποφευχθούν καθυστερήσεις και εμπόδια του παρελθόντος»
«Όλα αυτά» υπογράμμισε, μας κάνουν να αισθανόμαστε πολύ πιο αισιόδοξοι ότι βρισκόμαστε στο τέλος μιας μεγάλης περιπέτειας, ότι στο τέλος του 2017 θα καταφέρουμε να πετύχουμε ψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης κοντά στο 2%. Σημείωσε ωστόσο ότι ο στόχος είναι «η επιτυχής ολοκλήρωση του προγράμματος τον Αύγουστου 2018, για να υπογραμμίσει: «Από την πλευρά μας είμαστε απόλυτα έτοιμοι και αποφασισμένοι να κινηθούμε προς αυτή την κατεύθυνση και είμαι βέβαιος πως την ίδια προσέγγιση έχουν και οι υπόλοιποι θεσμοί προκειμένου να αποφευχθούν καθυστερήσεις και αβεβαιότητες που στο παρελθόν δημιούργησαν εμπόδια στην επιτυχή ολοκλήρωση αξιολογήσεων και πιστεύω ακράδαντα ότι ο χρόνος είναι μέρος της στρατηγικής μας για την επιτυχία του προγράμματος. Είναι κλειδί για την επιτυχία του προγράμματος τον Αύγουστο 2018».
Μακρόν: «Η ελληνική κρίση σιγά-σιγά ξεπερνιέται, η Ελλάδα επιστρέφει στην ανάκαμψη, την ανάπτυξη, τις επενδύσεις»
Ο Εμανουέλ Μακρόν τόνισε ότι «η ελληνική κρίση σιγά- σιγά ξεπερνιέται, συμφώνησε με τον κ. Τσίπρα ότι από την αρχή επρόκειτο για ευρωπαϊκή κρίση, και χαιρέτισε όλες τις προσπάθειες της Ελλάδας τα τελευταία χρόνια «και ιδιαίτερα τη δικά σας δράση, για την ολοκλήρωση των δύο αξιολογήσεων και για το σύνολο των μεταρρυθμίσεων που έχουν θεσπιστεί και υλοποιούνται». Είπε ότι βλέπουμε για πρώτη φορά θετικά στοιχεία να διαφαίνονται, «είναι ακόμα αδύναμα, αλλά η Ελλάδα επανέρχεται στην ανάκαμψη, την ανάπτυξη και τις επενδύσεις».
Μακρόν: Το ΔΝΤ να μην προβάλει νέους όρους. Το Eurogroup να αναλάβει μέτρα για την ελάφρυνση του χρέους
Σημείωσε ότι θέλει να στηρίξει την Ελλάδα που ανακάμπτει και να στηρίξει την εμπιστοσύνη προς την Ελλάδα και μέχρι το επόμενο καλοκαίρι να μπορέσει η Ελλάδα να στηρίξει τις προσπάθειες της και να υλοποιήσει τις δεσμεύσεις της. Χαρακτήρισε θετικό δείγμα την επιστροφή στις αγορές προ μερικών εβδομάδων και πως πρέπει να ενισχυθούν οι μεταρρυθμίσεις. Από την πλευρά του, σημείωσε, «το ΔΝΤ θα πρέπει καλή τη πίστει να μην προβάλει νέους όρους και προϋποθέσεις για να παραμείνει στο πρόγραμμα». «Και το Eurogroup», συνέχισε, «θα πρέπει να συνοδεύει την έξοδο από το πρόγραμμα προσαρμογής και να αναλάβει μέτρα για την ελάφρυνση του χρέους». «Ελπίζω οι συζητήσεις αυτές θα ξεκινήσουν το 2018 και θα ανακτηθεί η εμπιστοσύνη. Την ίδια ώρα θα πρέπει να στηρίξουμε επενδύσεις και την πραγματική επάνοδο της Ελλάδας στην ανάπτυξη», πρόσθεσε.
Αλέξης Τσίπρας και Εμανουέλ Μακρόν για τον ρόλο του ΔΝΤ
Οι δύο άνδρες ερωτήθηκαν για το πώς οραματίζονται τον ρόλο του ΔΝΤ στην νέα αρχιτεκτονική της ΕΕ, τονίζοντας και οι δύο ότι η Ευρώπη θα είναι το καλύτερο να μπορεί η ίδια να επιλύει τα προβλήματα της.
Ο Αλέξης Τσίπρας επισήμανε ότι το ΔΝΤ συμμετέχει στα ελληνικά προγράμματα εδώ και 7 χρόνια με τη μορφή του stand by arrangement «και αναμένουμε να δούμε τις τελικές αποφάσεις που θα πάρουν για το αν θα συμμετέχουν χρηματοδοτικά ή όχι».
«Στο θέμα του χρέους βρισκόμαστε στην ίδια πλευρά», σχολίασε, για να σημειώσει ότι βεβαίως υπάρχουν γνωστές διαφωνίες όχι μόνο ανάμεσα στην Ελλάδα και τις εκτιμήσεις του ΔΝΤ αλλά και ανάμεσα στις εκτιμήσεις των ευρωπαϊκών θεσμών και τις εκτιμήσεις του Ταμείου. Είπε πως η Συμβολή του Ταμείου συνολικά σε ευρωπαϊκά προγράμματα θα πρέπει να αποτιμηθεί με βάση την ελληνική εμπειρία και με βάση αυτή την αποτίμηση να εξαχθούν οριστικά συμπεράσματα.
Ο πρωθυπουργός τόνισε ότι η Ευρώπη έχει να διαδραματίσει έναν κρίσιμο ρόλο στην παγκόσμια σφαίρα ιδίως σε μια εποχή διευρυνόμενων ανταγωνισμών και αντιθέσεων και αποσταθεροποίησης. «Έχει να παίξει κρίσιμο ρόλο σταθεροποιητικό ως εγγυητής της ειρήνης, της ασφάλειας, της ευημερίας σε παγκόσμιο επίπεδο: Αν καλείται να προσπαθήσει να επιλύσει παγκόσμια προβλήματα είναι αυτονόητο ότι θα πρέπει να έχει την ικανότητα πρωτίστως να μπορεί να επιλύει τα δικά της με τις δικές της δυνάμεις», σημείωσε. Εξήγησε ότι υπ' αυτή την έννοια θεωρεί ότι η ΕΕ «πρέπει να φτιάξει και τους κατάλληλους θεσμούς σε όλα τα επίπεδα και έχει αυτή την ικανότητα, για να μπορεί να αντιμετωπίζει τα προβλήματα που την αφορούν με τους δικούς της θεσμούς, τα δικά της χρηματοδοτικά εργαλεία, τις δικές της δυνάμεις». «Τώρα είναι το μομέντουμ», τόνισε, «για να ανοίξουμε αυτόν τον διάλογο και να πάρουμε κρίσιμες αποφάσεις, να κινηθούμε προς την κατεύθυνση που θα δίνει τη δυνατότητα στην Ευρώπη να έχει τη δύναμη και το θεσμικό πλαίσιο να επιλύει μόνη της τα προβλήματα της χωρίς κατ΄ανάγκη να προστρέχει στη βοήθεια τρίτων παρότι αυτή η βοήθεια μπορεί πολλές φορές να είναι χρήσιμη, αλλά είναι πιο χρήσιμο να καταστεί η Ευρώπη αυτοδύναμη να επιλύει τα προβλήματα της».
Ο Εμανουέλ Μακρόν τόνισε ότι «δεν είναι σωστή μέθοδος το ΔΝΤ να επιτηρεί ευρωπαϊκά προγράμματα και να παρεμβαίνει όπως έγινε τότε, εγώ δεν ήμουν υπεύθυνος για τις αποφάσεις αυτές, αλλά πιστεύω ότι η αξιοπιστία και η εθνική κυριαρχία της Ευρώπης είναι κάτι που πάσχει».
Είπε ότι το ΔΝΤ είναι ένας πολύ σημαντικός οργανισμός, ότι ο ίδιος υποστηρίζει τον ρόλο του και τις αρμοδιότητες που έχει, για να υπογραμμίσει ότι «όμως δεν είναι ρόλος του ΔΝΤ το να παρεμβαίνει σε ευρωπαϊκά θέματα». «Ελπίζω λοιπόν από τον Ιανουάριο του 2018 όταν ξεκινήσουν οι συζητήσεις θα βρεθεί τρόπος να ενδυναμωθούν και να ενισχυθούν οι μεταρρυθμίσεις στην Ελλάδα, αλλά και η αλληλεγγύη να συνεχίσει να επικρατεί, κάτι που θα οδηγήσει μοιραία στην ελάφρυνση του ελληνικού χρέους».
Σημείωσε ότι «η θέση του ΔΝΤ σε αυτή τη διαπραγμάτευση θα πρέπει να γίνει καλή τη πίστει και χωρίς νέους όρους και προϋποθέσεις. Αν υπάρξουν διαφωνίες βεβαίως θα πρέπει να δούμε πώς θα ξεπεραστούν τα προβλήματα, είμαι όμως αισιόδοξος και πιστεύω ότι θα μπορέσουμε να βρούμε λύσεις με το ΔΝΤ και να βρούμε έναν αξιόπιστο και ισχυρό τρόπο να βγούμε από αυτή την κρίση». Ανέφερε χαρακτηριστικά ότι «δεν πρέπει να κουράζουμε τους υπουργούς και τους συνεργάτες μας σε ολονύκτιες συζητήσεις για να βρούμε ποιο είναι τα ακριβές ποσοστό της ανάπτυξης για την Ελλάδα για τα επόμενα 3 χρόνια» και πως ακόμα και αν ρωτούσαν τον ίδιο ποια θα είναι η μελλοντική ανάπτυξη για τη Γαλλία δεν θα μπορούσε να το απαντήσει. «Μη χάνουμε την ενέργεια μας γι' αυτά», συνέχισε, ζητώντας «να επανέλθουμε σε αυτά που ήδη υπάρχουν και λειτουργούν, έχουμε έναν ευρωπαϊκό μηχανισμό σταθερότητας που έχει δημιουργηθεί για να λειτουργήσει και να είναι αποτελεσματικός, ας λειτουργήσουμε ευρωπαϊκά χωρίς να πρέπει να προστρέξουμε σε άλλους διεθνείς οργανισμούς».
Στενή συνεργασία στις επενδύσεις
Ιδιαίτερη αναφορά έκαναν οι δύο αρχηγοί και στο θέμα των επενδύσεων που αποτελεί κομβικό σκέλος της επίσκεψης Μακρόν στην Αθήνα και θα εξειδικευτεί στις αυριανές συναντήσεις μεταξύ εκπροσώπων ελληνικών και γαλλικών εταιρειών στο Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος, όπου θα βρίσκονται οι κ.κ. Τσίπρας και Μακρόν.
Οι δύο άνδρες συμφώνησαν να συνεργαστούν στενά στον τομέα των επενδύσεων. Η Ελλάδα, είπε ο κ. Τσίπρας, έχει τομείς προτεραιότητας στους οποίους οι γαλλικές εταιρείες έχουν μεγάλες δυνατότητες και ενδιαφέρον για επενδύσεις. Καλωσόρισε το γεγονός ότι στην επίσκεψη του κ. Μακρόν τον συνοδεύουν μεγάλος αριθμός διευθυντικών στελεχών 40 σημαντικών εταιρειών, καθώς επίσης και τη συμφωνία για το λιμάνι της Θεσσαλονίκης με κονσόρτσιουμ στο οποίο συμμετέχει γαλλική εταιρεία, όπως και την πρόσφατη συμφωνία μεταξύ ελληνικών και γαλλικών clusters στον τομέα της αεροδιαστημικής.
Συμφωνήθηκε να ενταθεί η συνεργασία στις νέες τεχνολογίες, στη στήριξη νεοφυών επιχειρήσεων, στον τουρισμό, στην αγορά ακινήτων, στον αγροτικό τομέα, στην ενέργεια, στις μεταφορές, στις υποδομές, στην αμυντική βιομηχανία, ενώ ευχαρίστησε τη γαλλική κυβέρνηση για την πολύ ουσιαστική τεχνική βοήθεια που παρέχει στην προσπάθεια της χώρας να μεταρρυθμίσει τη δημόσια διοίκηση.
Ο κ. Μακρόν εξέφρασε τη βούληση της Γαλλίας να συνοδεύσει την Ελλάδα στις μεταρρυθμίσεις και να πλαισιώσει την επιστροφή της στην ανάπτυξη και να στηρίξει τις επενδύσεις. Είπε ότι θα υπογραφούν συμφωνίες-πλαίσια γύρω από την αναπτυξιακή τράπεζα, για τα επενδυτικά σχέδια για τον λιμένα της Θεσσαλονίκης μεταξύ άλλων, για θέματα ψηφιακής τεχνολογίας και ενέργειας, και πως οι αυριανές συναντήσεις θα δώσουν σάρκα και οστά σε αυτό. «Αύριο», είπε, θα ενισχύσουμε και την ελληνική αναπτυξιακή τράπεζα με τη συνεργασία της γαλλικής αναπτυξιακής δημόσιας τράπεζας, επισημαίνοντας ότι ήρθε στην Αθήνα συνοδευόμενος από πολυάριθμη αντιπροσωπεία εκπροσώπων γαλλικών επιχειρήσεων, στον τομέα του τουρισμού, τον αγροδιατροφικό τομέα, την ενέργεια, των νέων τεχνολογιών και της καινοτομίας, «που θα βοηθήσουν την Ελλάδα να επανέλθει στην ανάπτυξη, τις μεταρρυθμίσεις και να αυξηθούν τα ποσοστά απασχόλησης».
Οι περιφερειακές εξελίξεις
Ο Έλληνας πρωθυπουργός και ο Γάλλος Πρόεδρος συζήτησαν και τις περιφερειακές εξελίξεις, υπογραμμίζοντας την ανάγκη να αναβαθμιστεί ο παγκόσμιος και περιφερειακός ρόλος της ΕΕ στη βάση της προάσπισης του διεθνούς δικαίου. Συζήτηση για τη μεταναστευτική-προσφυγική κρίση.
Ως προς την Τουρκία, υπογράμμισαν «τη σημασία που έχει η Ευρώπη να παραμείνει σταθερή και αποφασιστική ως προς τα μηνύματα που εκπέμπει προς την Τουρκία, αναμένοντας από τη γείτονα μας σεβασμό στο διεθνές δίκαιο και την προάσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων που δοκιμάζονται σοβαρά». Τόνισαν την ίδια στιγμή τη σημασία που έχει η διατήρηση των βασικών στοιχείων της σχέσης της Ευρώπης με την Τουρκία και η προσπάθεια διαμόρφωσης μιας θετικής ατζέντας. Ο κ. Τσίπρας επισήμανε ότι η ενταξιακή πορεία της Τουρκίας και των δεσμεύσεων της ΕΕ προς την τουρκική πλευρά έχει ιδιαίτερη αξία και για τον τουρκικό λαό και για την Ευρώπη και για την προώθηση αναγκαίων δημοκρατικών μεταρρυθμίσεων στη γείτονα χώρα.
Επισήμανε επίσης στον κ. Μακρόν την σταθερή προσήλωση της Ελλάδας στην προσπάθεια για μια δίκαιη και βιώσιμη λύση του Κυπριακού προβλήματος.
Συζήτησαν για τα Βαλκάνια και την ενταξιακή τους προοπτική, για την περιφερειακή ανάπτυξη και ασφάλεια και τις πρωτοβουλίες που θα αναλάβει η Ελλάδα σε αυτό το πλαίσιο την επόμενη περίοδο.
Μίλησαν για το μέλλον της Ευρώπης
Οι δύο ηγέτες αντάλλαξαν ιδέες και απόψεις για τις γενναίες αποφάσεις που πρέπει να λάβει η Ευρώπη για το μέλλον της, τις οποίες θα ανέπτυσσαν αργότερα από την Πνύκα.
Ο κ. Μακρόν αναφέρθηκε στο ευρωπαϊκό πρόγραμμα και το χρονοδιάγραμμα στο οποίο Παρίσι και Αθήνα είναι συγκλίνουσες, και τόνισε ότι στις επόμενες εβδομάδες θα σημειωθούν πολύ σημαντικά βήματα όσον αφορά στη νέα ατζέντα για την Ευρώπη. Είπε μεταξύ άλλων ότι η Ευρώπη θα πρέπει να προστατεύσει και την ανάπτυξη και τις επενδύσεις και εξέφρασε την ελπίδα η Ευρώπη να παραμείνει ανοικτή σε ξένες επενδύσεις, προστατεύοντας όμως παντού στην Ευρώπη τις ευρωπαϊκές στρατηγικές επενδύσεις.
«Θα πρέπει η Ευρώπη να γυρίσει σελίδα και τις επόμενες εβδομάδες και μήνες θα πρέπει να κάνουμε καθοριστικά βήματα προς το μέλλον», είπε, ευελπιστώντας ότι το 2018 θα είναι έτος σημαντικής προόδου, έτος φιλόδοξο για την Ευρώπη. «Αυτή θα είναι η στάση της Γαλλίας», σημείωσε.
Και ο κ. Μακρόν αναφέρθηκε στους στενούς και ιστορικούς δεσμούς μεταξύ των δύο χωρών. Μίλησε μεταξύ άλλων για σχέσεις μεταξύ καλλιτεχνών, διανοούμενων, φιλοσόφων, συγγραφέων που καθόλη τη διάρκεια της ιστορίας είχαν παράλληλες πορεία. Ανέφερε χαρακτηριστικά ότι οι Γάλλοι έχουν μεγαλώσει με τις ταινίες του Κώστα Γαβρά και όσοι σπούδασαν φιλοσοφία μεγάλωσαν με τα βιβλία του Κορνήλιου Καστοριάδη.
