Ο εκλιπών θα μείνει στην ιστορία -μεταξύ άλλων- για τον ρόλο του στην κρίση των Ιμίων, στην υπόθεση του Κούρδου ηγέτη Αμπντουλάχ Οτζαλάν και την περιβόητη φράση του «Μαζί τα φάγαμε»
Πέθανε σήμερα σε ηλικία 85 ετών το ιστορικό στέλεχος και πρώην υπουργός των κυβερνήσεων του Ανδρέα Παπανδρέου και Κώστα Σημίτη, Θεόδωρος Πάγκαλος.
Ο Θεόδωρος Πάγκαλος γεννήθηκε στην Ελευσίνα στις 17 Αυγούστου 1938 και ήταν γιος του Αντιπτέραρχου της Πολεμικής Αεροπορίας, Γεωργίου Πάγκαλου και εγγονός του ομώνυμου στρατηγού και δικτάτορα, Θεόδωρου Δ. Πάγκαλου. Αποφοίτησε από το Βαρβάκειο Γυμνάσιο Αθηνών και στη συνέχεια σπούδασε Νομική και Οικονομικά στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Με υποτροφία της γαλλικής κυβέρνησης ανακηρύχθηκε το 1973 διδάκτορας των Οικονομικών Επιστημών του Πανεπιστημίου του Παρισιού 1 (Πάνθεον-Σορβόννη). Από το 1969 έως το 1978 εργάστηκε ως ερευνητής στο ίδιο Πανεπιστήμιο και κατόπιν ορίστηκε Διευθυντής του Ινστιτούτου Οικονομικής Ανάπτυξης του Πανεπιστημίου.
Σε νεαρή ηλικία ασχολήθηκε με τον φοιτητικό συνδικαλισμό, συμμετέχοντας σε διάφορες φοιτητικές ομάδες. Υπήρξε μέλος της ομάδας που προχώρησε στην αναγραφή του συνθήματος «1 1 4» σε τοίχους δημοσίων κτιρίων, που στη συνεχεία καθιερώθηκε ως κυρίαρχο στις φοιτητικές διαδηλώσεις της δεκαετίας του 1960 και στη διάρκεια της Χούντας. Υπήρξε επίσης ιδρυτικό μέλος της Νεολαίας «Γρηγόρης Λαμπράκης», καθώς και της αριστερής οργάνωσης «Δημοκρατική Αντίσταση Σπουδαστών».
Το 1978 έβαλε υποψηφιότητα για δήμαρχος στην Ελευσίνα και κατετάγη τρίτος. Επίσης, σε νεαρή ηλικία είχε δραστηριοποιηθεί και στο ΚΚΕ. Στη διάρκεια της μεταπολίτευσης υπήρξε ηγετικό στέλεχος της ευρύτερης κεντροαριστερής παράταξης με το Πανελλήνιο Σοσιαλιστικό Κίνημα. Εξελέγη βουλευτής Αττικής για πρώτη φορά το 1981 με το ΠΑΣΟΚ και έκτοτε εξελέγη σε όλες τις εκλογικές αναμετρήσεις στις οποίες έθεσε υποψηφιότητα.
Τα Ίμια και ο Οτζαλάν
Πληθωρική προσωπικότητα, ο Θεόδωρος Πάγκαλος πρωταγωνίστησε ως υπουργός Εξωτερικών τόσο στην κρίση των Ιμίων, όσο και στην υπόθεση Οτζαλάν, ιδρυτή ηγέτη του PKK, ο οποίος καταζητούνταν στηνΤουρκία και κατέφυγε στην Ελλάδα. Στις 31 Ιανουαρίου 1996 η Ελλάδα βίωσε την κρίση των Ιμίων που μας έφερε στα πρόθυρα του πολέμου με την Τουρκία. Υπουργός Εξωτερικών ήταν ο Θεόδωρος Πάγκαλος και πρωθυπουργός ο Κώστας Σημίτης. Όλα ξεκίνησαν όταν Τούρκοι «δημοσιογράφοι» αποβιβάστηκαν στα Ίμια, κατέβασαν την ελληνική σημαία και ύψωσαν την τουρκική. Με απόφαση του τότε Αρχηγού ΓΕΕΘΑ, Ναυάρχου Χρήστου Λυμπέρη, οι βατραχάνθρωποι της Μονάδας Υποβρυχίων Καταστροφών αναλαμβάνουν τη φύλαξη της ανατολικής Ίμιας, όπου υψωνόταν η ελληνική σημαία, ενώ η δυτική θα επιτηρείτο από περιπολούντα πλοία του Πολεμικού Ναυτικού.
Τα γεγονότα αυτά συνοδεύθηκαν τις επόμενες ημέρες από κωμικοτραγικές καταστάσεις και άστοχες ενέργειες εκ μέρους της ελληνικής πλευράς. Τα ξημερώματα ελικόπτερο του Πολεμικού Ναυτικού εντοπίζει δέκα Τούρκους βατραχανθρώπους πάνω στα Ίμια, αλλά κατά τη διάρκεια της επιστροφής του στην ελληνική φρεγάτα «Ναυαρίνον» συντρίβεται κάτω από αδιευκρίνιστες, με αποτέλεσμα να χάσουν τη ζωή τους τρεις Έλληνες αξιωματικοί.
Σταδιακά και μετά από αμερικανική παρέμβαση προς τις δύο πλευρές, αρχίζει η απομάκρυνση όλων των δυνάμεων του στρατού και των δύο χωρών από τις βραχονησίδες, με την ταυτόχρονη υποστολή τής ελληνικής σημαίας από τα Ίμια. Όπως αποκάλυψε ο Αρχηγός ΓΕΕΘΑ αργότερα, όταν ρώτησε τον υπουργό Εξωτερικών, Θεόδωρο Πάγκαλο, τι θα πουν στον ελληνικό λαό σχετικά με την απομάκρυνση της σημαίας από τα ελληνικά Ίμια, ο Πάγκαλος απάντησε αφοπλιστικά: «Θα πείτε ότι την σημαία την πήρε ο αέρας!».
Ο Θεόδωρος Πάγκαλος είχε αναφέρει ακόμη: «Είναι αλήθεια ότι εγώ συνηγόρησα υπέρ της αφαίρεσης της σημαίας και είπα, ότι σημαία-σύμβολο δεν είναι οποιοδήποτε πανί με τα εθνικά χρώματα βάζει ο καθένας κάτω από οποιεσδήποτε συνθήκες, όπου και όποτε του καπνίσει. Σημαία-σύμβολο και μάλιστα κάτω από τέτοιες περιστάσεις, είναι σημαία επίσημη, με σταθερή βάση, γερά προσδεμένη, φρουρούμενη και επιτηρούμενη».
Ο Οτζαλάν μεταφέρθηκε με την έγκριση του Πάγκαλου στην ελληνική πρεσβεία της Κένυας και συνοδευόταν από τον αξιωματικό της ΕΥΠ, Σάββα Καλεντερίδη, ο οποίος αργότερα δέχτηκε προφορικές εντολές, αμφισβητούμενης προέλευσης, να πετάξει τον Οτζαλάν έξω από την πρεσβεία. Κάποιες πηγές αναφέρουν ότι οι εντολές αυτές προέρχονταν από τον Πάγκαλο, αν και ο ίδιος το αρνήθηκε.
Επίσης, ο Πάγκαλος παρείχε διαβεβαιώσεις στον Έλληνα πρέσβη της Κένυας ότι είχε εξασφαλίσει δίοδο για τον Οτζαλάν προς την Ολλανδία σε συνεργασία με τις κενυάτικες αρχές, οι οποίες όμως παρέλαβαν τον Οτζαλάν από την ελληνική πρεσβεία και τον οδήγησαν σε άγνωστη κατεύθυνση, σε μια επιχείρηση ενορχηστρωμένη κρυφά από την ΜΙΤ, με την βοήθεια της CIA. Ο Πάγκαλος δέχτηκε κριτική και για το γεγονός, ότι δεν εξασφαλίστηκαν εγγυήσεις από τους Κενυάτες, για την ασφαλή μεταφορά του Οτζαλάν στην Ολλανδία, αλλά ο ίδιος δικαιολογήθηκε λέγοντας, ότι απουσίαζε τρεις μέρες από την Αθήνα και δεν παρακολουθούσε την υπόθεση. Με την σύλληψη του Οτζαλάν από τις τουρκικές μυστικές υπηρεσίες προκλήθηκε πολιτική κρίση στην Ελλάδα που οδήγησε στην παραίτηση τριών υπουργών, συμπεριλαμβανομένου και του Πάγκαλου.
«Μαζί τα φάγαμε»
Μετά τη νίκη του ΠΑΣΟΚ το 2009 στις εκλογές, ορίστηκε αντιπρόεδρος της κυβέρνησης και αναπληρωτής πρωθυπουργός, θέση που διατήρησε και στους δύο ανασχηματισμούς της κυβέρνησης του Γιώργου Παπανδρέου. Αντιπρόεδρος της κυβέρνησης παρέμεινε και κατά τη θητεία της μεταβατικής κυβέρνησης του Λουκά Παπαδήμου. Αποχώρησε από την ενεργό πολιτική δράση πριν τις εκλογές του Μαΐου του 2012.
Ωστόσο, με την περίφημη δήλωσή του «Μαζί τα φάγαμε», καθιστόντας συνυπεύθυνο των κυβερνήσεων για την χρεοκοπία της χώρας τον ελληνικό λαό, κατάφερε να προκαλέσει για άλλη μια φορά το πανελλήνιο. Ειδικότερα, στις 21 Σεπτεμβρίου του 2010 κατά τη διάρκεια συνεδρίασης της «Διαρκούς Επιτροπής Δημόσιας Διοίκησης, Δημόσιας Τάξης και Δικαιοσύνης» σχετικά με τη συζήτηση του νομοσχεδίου για την κατάργηση και τη συγχώνευση υπηρεσιών, οργανισμών και φορέων του δημοσίου τομέα, ο Θεόδωρος Πάγκαλος από το βήμα της Βουλής είπε τη φράση που έμελλε να ξεσηκώσει πλήθος αντιδράσεων από όλες τις κομματικές παρατάξεις, από τα περισσότερα μέσα ενημέρωσης αλλά και από τους ίδιους τους πολίτες.
«Η απάντηση εις την κατακραυγή που υπάρχει εναντίον του πολιτικού προσωπικού της χώρας "πώς τα φάγατε τα λεφτά;", που μας ρωτάει ο κόσμος, είναι αυτή: "Σας διορίσαμε. Τα φάγαμε όλοι μαζί. Μέσα στα πλαίσια μιας σχέσης πολιτικής πελατείας, διαφθοράς, εξαγοράς και εξευτελισμού της έννοιας της ίδιας της πολιτικής"» είπε χαρακτηριστικά.
Το 2012 στο e-book του «Μαζί τα φάγαμε» αναλύει περαιτέρω το σκεπτικό του: «Η φράση «τα φάγαμε όλοι μαζί» σημαίνει, ότι ένα μεγάλο τμήμα από εμάς -τον ελληνικό λαό- συμμετείχαμε με τον ένα ή τον άλλο τρόπο σε μη ορθολογικές πρακτικές και συμπεριφορές, στην πορεία του χρόνου, σε σχέση με τις δαπάνες και τα έσοδα του κράτους. Αυτό που λέμε «δημοσιονομική κρίση» είναι και δικό μας δημιούργημα... Οι πολίτες είτε με πράξεις, είτε με την εκπορευόμενη από την ενοχή απραξία τους, είτε απλά εκλέγοντας ακατάλληλα πολιτικά πρόσωπα για να διαχειριστούν τα κοινά, συμμετέχουν με συλλογικό τρόπο στη δημοκρατία και έχουν την ευθύνη των επιλογών τους...Φυσικά δεν έχουν όλοι το ίδιο μερίδιο ευθύνης, η ευθύνη ξεκινάει από πάνω προς τα κάτω». Συνεχίζει παρακάτω λέγοντας: «Η πλειοψηφία των βουλευτών της Αριστεράς όχι μόνο δεν πρότεινε και δεν βοήθησε στο πολιτικό και άρα κοινωνικό έργο αλλά αποτέλεσε φραγμό στις τεκμηριωμένες και σοβαρές προτάσεις των άλλων. Ολα αυτά τα χρόνια ουδέποτε εκπρόσωπος της Αριστεράς αντέδρασε σε προσλήψεις, σε αυξήσεις μισθών, σε θέσπιση επιδομάτων, σε αυξήσεις συντάξεων, σε κοινωνικοποιήσεις επιχειρήσεων, σε απεργιακές κινητοποιήσεις ή σε διαδηλώσεις...Αντίθετα, σε συζητήσεις και προτάσεις τους ήθελαν και άλλες, πιο πολλές ακόμα παροχές...».
