Συντάχθηκε με βάση τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών
Κατατέθηκε στη Βουλή το Σχέδιο Νόμου του Υπουργείου Δικαιοσύνης «Αρχή της ίσης μεταχείρισης ανεξαρτήτως αναπηρίας ή χρόνιας πάθησης, επικαιροποίηση της ορολογίας του Αστικού Κώδικα, του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας, του Ποινικού Κώδικα, του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας, του Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας, του Κώδικα Συμβολαιογράφων και του ν.4478/2017, για την εναρμόνισή της με τη Σύμβαση για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία που κυρώθηκε με τον ν.4074/2012 και λοιπές διατάξεις για τη διευκόλυνση της πρόσβασης στη Δικαιοσύνη των ατόμων με αναπηρία».
Με το Σχέδιο Νόμου υλοποιούνται κομβικές πρωτοβουλίες και παρεμβάσεις που στοχεύουν στη θωράκιση των δικαιωμάτων των ατόμων με αναπηρίες με βάση τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία, τις Τελικές Παρατηρήσεις της Επιτροπής των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία της 29ης Οκτωβρίου 2019 και το πρώτο Εθνικό Σχέδιο Δράσης για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία.
Στόχοι του Σχεδίου Νόμου είναι: α) η προώθηση της πλήρους συμμετοχής των ατόμων με αναπηρία ή χρόνια πάθηση στην κοινωνική και οικονομική ζωή της χώρας μέσω της κατοχύρωσης της γενικής αρχής της ίσης μεταχείρισης, β) η απαλοιφή υποτιμητικών και στερεοτυπικών εκφράσεων για τα άτομα με αναπηρία στα βασικά νομοθετήματα και η εναρμόνισή τους με τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία και γ) η ενίσχυση της άμεσης και αποτελεσματικής πρόσβασης των ατόμων με αναπηρία στη Δικαιοσύνη.
Συγκεκριμένα, προβλέπεται η εφαρμογή της αρχής της ίσης μεταχείρισης ανεξαρτήτως αναπηρίας ή χρόνιας πάθησης στους τομείς της κοινωνικής προστασίας, συμπεριλαμβανομένης της κοινωνικής ασφάλισης και της υγειονομικής περίθαλψης, των κοινωνικών παροχών και φορολογικών διευκολύνσεων, της εκπαίδευσης και της πρόσβασης στη διάθεση και παροχή αγαθών και υπηρεσιών που διατίθενται συναλλακτικά στο κοινό, συμπεριλαμβανομένης και της στέγης.
Παράλληλα, επικαιροποιείται η ορολογία των Κωδίκων των βασικών νομοθετημάτων της Ελλάδας, και συγκεκριμένα, γίνεται αναδιατύπωση υποτιμητικών όρων και αντικατάσταση στερεοτυπικών εκφράσεων σε άρθρα του Αστικού Κώδικα, του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας, του Ποινικού Κώδικα, του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας, του Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας, του Κώδικα Συμβολαιογράφων και του ν. 4478/2017 που εμπεριέχουν όρους για τα άτομα με αναπηρία που δεν συνάδουν με τη δικαιωματική προσέγγιση της αναπηρίας την οποία ακολουθεί η Διεθνής Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρίες (ν. 4074/2012).
Επίσης, ενισχύονται τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία προς την κατεύθυνση της διασφάλισης της αποτελεσματικής πρόσβασής τους στη Δικαιοσύνη (άρθρο 13 της Σύμβασης του Ο.Η.Ε.) με την προσθήκη ειδικής πρόβλεψης στον Κώδικα Οργανισμού Δικαστηρίων και Κατάστασης Δικαστικών Λειτουργών. Το νομοσχέδιο επιχειρεί να δημιουργήσει βελτιωμένες συνθήκες προσβασιμότητας για τα άτομα με αναπηρία σε όλα τα δικαστικά μέγαρα της χώρας, τροποποιώντας προς τον σκοπό αυτό τον Νόμο 4938/2022 «Κώδικας Οργανισμού Δικαστηρίων και Κατάστασης Δικαστικών Λειτουργών». Συγκεκριμένα, γίνεται προσθήκη στο άρθρο 17 του Νόμου 4938/2022, ώστε να οριστεί σε κάθε Δικαστήριο ή Εισαγγελία της χώρας υπεύθυνος για ζητήματα πρόσβασης των ατόμων με αναπηρία, ενημέρωσής τους, και διευκόλυνσης της εξυπηρέτησής τους, με σκοπό τη διασφάλιση του σεβασμού των δικαιωμάτων τους.
Τέλος, αναπροσαρμόζονται οι όροι παροχής νομικής βοήθειας σε πολίτες χαμηλού εισοδήματος με τη θέσπιση θετικών μέτρων για τα άτομα με αναπηρία. Συγκεκριμένα ρυθμίζεται η απευθείας συμπερίληψη των πολιτών με αναπηρία άνω του 67% στους δικαιούχους της παροχής δωρεάν νομικής βοήθειας, χωρίς εισοδηματικά κριτήρια, με στόχο την άμεση και αποτελεσματική πρόσβασή τους στη Δικαιοσύνη. Με δεδομένες τις αντικειμενικά αυξημένες οικονομικές ανάγκες και δαπάνες των ατόμων με αναπηρία επιτάσσεται η επέκταση της νομικής βοήθειας χωρίς εισοδηματικά κριτήρια ένταξης σε άτομα με αναπηρία για την πραγμάτωση συνταγματικών επιταγών και την εκπλήρωση των διεθνών υποχρεώσεών μας.
Σε συνέχεια σειράς οριζόντιων πρωτοβουλιών για τη θωράκιση των δικαιωμάτων των ατόμων με αναπηρία, το Υπουργείο Δικαιοσύνης συνεχίζει την υλοποίηση κομβικών μεταρρυθμίσεων για την ενίσχυση της πρόσβασης των ατόμων με αναπηρία στη Δικαιοσύνη και την προώθηση της πλήρους συμμετοχής τους στην κοινωνική και οικονομική ζωή της χώρας.
