Ο πρώην πρωθυπουργός μίλησε για νέες προκλήσεις που αντιμετωπίζουν τα Βαλκάνια
«Να μετατρέψουμε τη νέα πραγματικότητα σε ευκαιρία συνύπαρξης, ανάπτυξης, σταθερότητας και να περιθωριοποιήσουμε ό,τι ενδέχεται να έχει παραμείνει από τις ακραίες εθνικιστικές και αλυτρωτικές τάσεις», τόνισε ο πρώην πρωθυπουργός Γιώργος Παπανδρέου μιλώντας για την περιφερειακή συνεργασία μετά την επικύρωση της Συμφωνίας των Πρεσπών, στο Περιφερειακό Συνέδριο 2019.
Ο κ. Παπανδρέου τόνισε, ότι «με κάθε σεβασμό για όλους όσοι εξέφρασαν αντιρρήσεις, καθώς η συμφωνία έχει επικυρωθεί και από τις δύο πλευρές, θα πρέπει να κοιτάξουμε μπροστά». «Ένα βασικό εμπόδιο για την περιφερειακή συνεργασία είναι οι εναπόμεινασες διαμάχες. Και σ' αυτό το κεφάλαιο, γίναμε μάρτυρες μίας σημαντικής εξέλιξης. Αυτή που αφορά τη διαμάχη μεταξύ της Ελλάδας και της χώρας που μέχρι πρότινος λεγόταν πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας και τώρα λέγεται Βόρεια Μακεδονία».
Είπε ακόμη, ότι «αυτή η εξέλιξη πυροδότησε έντονες συζητήσεις και πόλωσε την κοινή γνώμη και στις δύο χώρες. Άγγιξε παλιές πληγές και δυστυχώς τόσο οι υποστηρικτές όσο και οι πολέμιοι (της συμφωνίας) δεν μπόρεσαν να αντισταθούν στον πειρασμό της πολιτικής εκμετάλλευσης. Αλλά, σήμερα, με κάθε σεβασμό για όλους όσοι εξέφρασαν αντιρρήσεις, καθώς η συμφωνία έχει επικυρωθεί και από τις δύο πλευρές, θα πρέπει να κοιτάξουμε μπροστά. Πρέπει να εργαστούμε σκληρά για να μετατρέψουμε αυτή τη νέα πραγματικότητα σε μια ευκαιρία ειρηνικής συνύπαρξης, ανάπτυξης, σταθερότητας και να περιθωριοποιήσουμε ό,τι ενδέχεται να έχει παραμείνει από τις ακραίες εθνικιστικές και αλυτρωτικές τάσεις».
Ο κ. Παπανδρέου πρόσθεσε ότι «αυτό δεν είναι σημαντικό μόνο για τις δύο γειτονικές χώρες, αλλά για το σύνολο της περιοχής». Ο πρώην πρωθυπουργός αναφέρθηκε στη θητεία του ως υπουργός Εξωτερικών, πριν 16 χρόνια, όταν στο «ιστορικό» Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στη Θεσσαλονίκη, προωθήθηκε η «Ατζέντα της Θεσσαλονίκης» για τα Δυτικά Βαλκάνια και αναφέρθηκε σε τρία σημεία που, όπως υπογράμμισε, είναι ύψιστης σημασίας για την επιτυχία της.
Κατ' αρχάς, επισήμανε την ανάγκη ενός συνεκτικού σχεδίου βιώσιμης ανάπτυξης σε περιφερειακό επίπεδο, που μπορεί να μεγιστοποιήσει τα περιουσιακά στοιχεία κάθε χώρας σε συνδυασμό με έργα υποδομής, τα οποία θα δώσουν ώθηση στη διασυνδεσιμότητα. «Η Ευρωπαϊκή Ένωση μπορεί να συμβάλει σημαντικά στην υλοποίηση ενός τέτοιου σχεδίου που θα δίνει προτεραιότητα στη συμπλήρωση, αντί στην επικάλυψη», ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Παπανδρέου.
Υπογράμμισε, επίσης, την ανάγκη να επενδύσουμε στη διασυνδεσιμότητα των ανθρώπων. «Σε μια περιοχή που υποφέρει από τόσες διαμάχες και εντάσεις, η βελτίωση των οικονομικών δεικτών δεν είναι επαρκής προκειμένου να φέρει τη συνοχή και τη σταθερότητα. Η οικοδόμηση μιας νέας γενιάς ηγετών που θα καταπολεμήσει μάστιγες της εποχής μας, όπως είναι η διαφθορά και οι πελατειακές σχέσεις είναι πολύ σημαντική», τόνισε ο κ. Παπανδρέου.
«Θα πρέπει να λάβουμε υπόψη ότι τα Βαλκάνια σήμερα δεν υποφέρουν μόνον από τα απομεινάρια του παρελθόντος, αλλά επίσης από νέες προκλήσεις όπως το προσφυγικό, η άνοδος του λαϊκισμού και του εθνικισμού, οι ανισότητες» υπογράμμισε ο κ. Παπανδρέου και πρόσθεσε, ότι αυτά τα προβλήματα δεν αφορούν μόνον την περιοχή μας, αλλά η περιοχή μας έχει πιο αδύναμους θεσμούς και μεγαλύτερη δυσπιστία απέναντι στη διακυβέρνηση.
Ως τρίτο ζήτημα, ο πρώην πρωθυπουργός έθεσε την ανάγκη «οικοδόμησης εμπιστοσύνης» στη βάση των κοινών επιδιώξεων. «Η εμπιστοσύνη είναι προϋπόθεση για τον διάλογο, την επικοινωνία, τη διαπραγμάτευση, τη διαχείριση κρίσεων, τη συνεργασία», είπε ο κ. Παπανδρέου. Επισήμανε, ότι πολλές από τις παγκόσμιες προκλήσεις, όπως η κλιματική αλλαγή, η μετακίνηση πληθυσμών, οι τεχνολογικές προκλήσεις, η οικονομική αστάθεια δεν γνωρίζουν σύνορα και ο μόνος τρόπος για την αντιμετώπισή τους είναι η συνεργασία σε παγκόσμιο, ευρωπαϊκό και περιφερειακό επίπεδο.
«Καμιά χώρα δεν μπορεί να αντιμετωπίσει αυτές τις προκλήσεις μόνη», σημείωσε ο κ Παπανδρέου και συνέχισε : «Με το να κλείνουμε πόρτες, να βάζουμε το κεφάλι μας στην άμμο, να χτίζουμε τείχη μεταξύ μας, πραγματικά ή φανταστικά, θα οδηγήσει σε σενάρια χωρίς νικητές (lose-lose)», υπογράμμισε ο πρώην πρωθυπουργός. «Πρέπει να μετασχηματίσουμε το περιφερειακό όραμα για τα επόμενα είκοσι χρόνια σε ένα πρόγραμμα που να ανήκει σε όλη την περιοχή, αλλά επίσης στους ανθρώπους και τους πολίτες» είπε ο κ. Παπανδρέου και πρόσθεσε : «Και σ' έναν τέτοιο στόχο μπορεί να βοηθήσει σημαντικά η συνεργασία μεταξύ των πόλεων, μέσω της εκπαίδευσης και του πολιτισμού».
Μίλησε ακόμη για την ανάγκη συνεργασίας για την ανάπτυξη ενός κοινού μέλλοντος με εμπιστοσύνη, συνεργασία, αλληλεγγύη. «Κατά τη διάρκεια του πολέμου στο Κόσσοβο αναπτύξαμε περισσότερη συνεργασία μεταξύ μας. Θυμάμαι πώς, Ελλάδα και Τουρκία, στην πραγματικότητα συνεργάστηκαν περισσότερο, παρά ανταγωνίστηκαν, στο να βοηθήσουμε τους Βαλκάνιους γείτονες μας» είπε ο κ. Παπανδρέου και πρόσθεσε : «Σήμερα αυτό το όραμα της κοινής μας μοίρας μπορεί να γίνει πραγματικότητα μέσα από το πλαίσιο της ΕΕ. Όπου μπορούμε να μοιραστούμε κοινές αξίες, να σεβαστούμε κοινές πρακτικές, να χαράξουμε κοινή στρατηγική». «Σε αυτό το πνεύμα χρειάζεται να χτίσουμε ένα φωτεινότερο μέλλον για όλους, στην όμορφη περιοχή μας. Και θα είμαστε, θα μπορούμε να είμαστε, να είμαστε περήφανοι να αποκαλούμαστε Βαλκάνιοι» είπε ο κ. Παπανδρέου.
