Ο Υπουργός Αναπληρωτής ΠΕΚΑ έθεσε σε δημόσια διαβούλευση το σχέδιο νόμου με τίτλο «Δασικά οικοσυστήματα: Ορισμοί, μέτρα προστασίας, ανάπτυξης και διαχείρισης».
Με το σχέδιο νόμου τροποποιούνται γενικές διατάξεις του ν. 998/1979 με σκοπό την συστηματική και αποτελεσματική εναρμόνιση τους με τις συνταγματικές διατάξεις του άρθρου 24 και την πρόσφατη νομολογία των διοικητικών δικαστηρίων και ιδίως του Συμβουλίου της Επικρατείας. Ενδεικτικά, αναφέρουμε ότι παρέχονται δυνατότητες δραστηριοποίησης σε δάση και δασικές εκτάσεις κυρίως στη μικρή και μεσαία επιχειρηματικότητα, αυξάνεται η προστασία των δασικών εκτάσεων και αυξάνονται στο διπλάσιο οι ποινές στους παραβάτες της δασικής νομοθεσίας.
Ειδικότερα με την παράγραφο 1 του άρθρου 1 τροποποιείται το άρθρο 1 του ν. 998/1979 και ορίζεται ως σκοπός του νόμου η προστασία, δια του καθορισμού συγκεκριμένων προστατευτικών μέτρων, πέραν των δασών και των δασικών εκτάσεων, και των δημοσίων γαιών, στις οποίες υπάγονται οι δημόσιες χορτολιβαδικές, βραχώδεις, πετρώδεις και βαλτώδεις εκτάσεις, τα ορεινά ρέματα καθώς και οι περιοδικώς κατακλυζόμενες εκτάσεις που δεν φέρουν δασική βλάστηση.
Τα μέτρα προστασίας πρέπει να αποβλέπουν στην διατήρηση, ανάπτυξη και βελτίωση των ανωτέρω εκτάσεων, σύμφωνα με τη συνταγματικά κατοχυρωμένη στο άρθρο 24 αρχή της αειφορίας που μεταξύ άλλων ορίζει ότι «.....η προστασία του φυσικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος αποτελεί υποχρέωση του Κράτους και δικαίωμα του καθενός. Για τη διαφύλαξή του το Κράτος έχει υποχρέωση να παίρνει ιδιαίτερα προληπτικά ή κατασταλτικά μέτρα στο πλαίσιο της αρχής της αειφορίας».
.Με την παράγραφο 2 του άρθρου 1 τροποποιείται η πρώτη παράγραφος του άρθρου 2 του ν. 998/1979 με την καθιέρωση υποχρέωσης τόσο κρατικής, όσο και των πολιτών, για την προστασία των ανωτέρω εκτάσεων (δασών, δασικών εκτάσεων και δημοσίων γαιών) και με τη ρητή κατοχύρωση του δικαιώματος στην ως άνω προστασία, σε συμφωνία με το άρθρο 24 παρ. 1 του Συντάγματος, στο οποίο, από το 2001, προβλέπεται ρητά ότι η προστασία του περιβάλλοντος αποτελεί δικαίωμα του καθενός.
Σύμφωνα με το υπουργείο, ορίζεται ότι τα δάση, οι δασικές και δημόσιες γαίες συνιστούν εθνικό κεφάλαιο που η προστασία του αποτελεί υποχρέωση των κρατικών οργάνων κατά την άσκηση των αρμοδιοτήτων τους, και συγχρόνως υποχρέωση και δικαίωμα των πολιτών.
Προστατεύονται οι δημόσιες χορτολιβαδικές, βραχώδεις, πετρώδεις και βαλτώδεις εκτάσεις, τα ορεινά ρέματα καθώς και οι περιοδικώς κατακλυζόμενες εκτάσεις που δεν φέρουν δασική βλάστηση που μπαίνουν στην κατηγορία με τον όρο δημόσιες γαίες.
Ανασυγκροτούνται οι Επιτροπές Επίλυσης Δασικών Αμφισβητήσεων .
Καταργείται η Β/θμια επιτροπή επίλυσης δασικών αμφισβητήσεων επειδή , από τα μέχρι σήμερα στοιχεία προκύπτει ότι στην πλειοψηφία των περιπτώσεων οι αποφάσεις της ταυτίζονται με τις αντίστοιχες αποφάσεις της Α/βθμίου επιτροπής, ενώ παρατηρείται πρωτοφανής καθυστέρηση στην έκδοση των σχετικών αποφάσεων που μπορεί να φτάσει μέχρι και τα δέκα χρόνια.
Καθορίζεται νέος τρόπος υπολογισμού της αξίας των δασών με βάση τη θέση, τις παραγωγικές, προστατευτικές, αισθητικές, και λοιπές λειτουργίες του και όχι μόνο την παραγωγή ξύλου και βοσκήσιμης ύλης, όπως μέχρι σήμερα προβλέπονταν.
Ιδρύεται ειδικός δικτυακός τόπος στο ΥΠΕΚΑ, όπου καταχωρούνται υποχρεωτικά όλες οι εκδιδόμενες από τις δασικές υπηρεσίες πράξεις χαρακτηρισμού καθώς και οι σχετικές αποφάσεις της Επιτροπής Επίλυσης Δασικών Αμφισβητήσεων και των Διοικητικών Δικαστηρίων με σκοπό την εξασφάλιση της διαφάνειας των σχετικών διαδικασιών.
Καθορίζεται η χορήγηση πιστοποιητικού από τον δασάρχη για τις οριστικές και αμετάκλητες πράξεις χαρακτηρισμού, καθώς και για την ανάκληση εντός πενταετίας των πράξεων χαρακτηρισμού που εκδόθηκαν κατά πλάνη περί τα πράγματα και ορίζεται επακριβώς πότε μία πράξη χαρακτηρισμού έχει καταστεί οριστική.
Επίσης, τα θέματα κήρυξης εκτάσεων ως αναδασωτέων μετά από πυρκαγιά που βρίσκονται σε νόμιμη αλλαγή χρήσης, ρυθμίζονται εκ νέου.
Καθορίζονται οι όροι και οι προϋποθέσεις εκχέρσωσης δασικού χαρακτήρα εκτάσεων με σκοπό την αγροτική καλλιέργεια από γεωργικούς συνεταιρισμούς και φυσικά πρόσωπα. Ρυθμίζεται το καθεστώς των δασικού χαρακτήρα εκτάσεων που εκχερσώθηκαν χωρίς άδεια της δασικής αρχής πριν την ισχύ του συντάγματος του 1975 και εξακολουθούν να καλλιεργούνται γεωργικά. Οι κάτοχοί τους δύνανται να τις εξαγοράσουν έναντι ανταλλάγματος υπό τον απαράβατο όρο ότι, θα εξακολουθούν να καλλιεργούνται γεωργικά ες αεί. Οι κάτοχοί τους δεν χρειάζεται πλέον να είναι κατ' επάγγελμα αγρότες και προκειμένου ο νόμος και οι σχετικές διατάξεις να μην είναι ατελείς, θεσπίζεται ρητή διάταξη, σύμφωνα με την οποία αν η έκταση αλλάξει χρήση ακυρώνεται αυτοδικαίως ο τίτλος που έχει χορηγηθεί στον κάτοχο και ή έκταση επανέρχεται στο δημόσιο ρυθμιζόμενη από τις διατάξεις της δασικής νομοθεσίας.
Ρυθμίζονται θέματα εκτέλεσης έργων υποδομής σε δάση, δασικές, αναδασωτέες και δημόσιες με χορτολιβαδική βλάστηση εκτάσεις. Στα έργα αυτά περιλαμβάνονται μεγάλα δημόσια έργα, έργα ηλεκτροπαραγωγής, .
Ρυθμίζονται θέματα διάνοιξης οδών δια μέσου δασών, δασικών και αναδασωτέων εκτάσεων. Εναρμονίζονται οι σχετικές ρυθμίσεις της δασικής νομοθεσίας με την υφιστάμενη νομοθεσία για τα τουριστικά έργα. Επιτρέπονται, πλέον, οι ανωτέρω εγκαταστάσεις με τους ίδιους όρους και προϋποθέσεις τόσο δημόσια όσο και σε ιδιωτικά δάση και δασικές εκτάσεις. Επιτρέπεται η εγκατάσταση ειδικών κατασκευών, όπως π.χ εναέριοι θάλαμοι κτλ για πρόσβαση σε περιοχές, εφόσον δεν επέρχεται αλλοίωση του τοπίου και δεν υπάρχει οδική πρόσβαση.
Ρυθμίζονται θέματα επεμβάσεων σε δασικού χαρακτήρα εκτάσεις και δημόσιες με χορτολιβαδική βλάστηση γαίες για διάφορα έργα και δραστηριότητες, όπως αθλητικές εγκαταστάσεις, εκπαιδευτήρια, νοσοκομεία, ιερές μονές, σωφρονιστικά καταστήματα, ΧΥΤΑ, υδροτριβεία, κ.λ.π.
Συγκεκριμενοποιείται και απλουστεύεται η διαδικασία βεβαίωσης και έκδοσης απόφασης κατεδάφισης για τις αυθαίρετες κατασκευές επί δασικού χαρακτήρα εκτάσεων, τους.
Αξιοσημείωτο είναι ότι επιλύονται προβλήματα αναδασμών που περιέλαβαν δασικού χαρακτήρα εκτάσεις ώστε αυτές να αποδοθούν σε αγροτική εκμετάλλευση χωρίς τους περιορισμούς που θέτει η δασική νομοθεσία, καθώς και αγρών που απέκτησαν δασική βλάστηση λόγω χρόνιας εγκατάλειψης.
*Η Χρύσα Τσιώτση είναι δικηγόρος, με μεταπτυχιακό δίπλωμα ειδίκευσης στο Δίκαιο του Internet και την τηλεπικοινωνιών (LL.M in Information Technology and Telecommunications Law, University of Strathclyde-Glasgow-U.K).
