Ο καρχαρίας είναι ένα μυστηριώδες πλάσμα που ζει στο βυθό των θαλασσών. Γύρω από αυτόν έχουν αναπτυχθεί διάφοροι μύθοι που προκαλούν τρόμο στον άνθρωπο και που χαρακτηρίζουν τον καρχαρία ως ένα από τα πιο επικίνδυνα σαρκοβόρα. Ποιοι είναι αυτοί;
1. Οι καρχαρίες είναι ανθρωποφάγοι
Ο κινηματογράφος έπαιξε σημαντικό ρόλο στη δημιουργία αυτού του μύθου. Όλοι θυμόμαστε τις σκοτεινές εκείνες σκηνές όπου ο καρχαρίες οσμίζεται το αίμα του τραυματισμένου πρωταγωνιστή, του επιτίθεται βίαια και τον κατασπαράζει. Ο καρχαρίας ζει στη θάλασσα και, όπως είναι φυσικό, δεν αναζητά ανθρώπινη σάρκα για να τραφεί. Είναι γνωστό ότι κατά καιρούς έχουν σημειωθεί επιθέσεις καρχαριών σε ανθρώπους, και θανάσιμες μάλιστα. Το πιο πιθανό είναι ότι οι καρχαρίες επιτίθενται σε ό,τι βρίσκεται κοντά στην περιοχής τους· τα αντιμετωπίζουν όλα ως λεία. Επομένως, δεν είναι σε θέση να ξεχωρίσουν τη σάρκα που καταναλώνουν. Παρ’ όλα αυτά, υπάρχουν ορισμένες εξαιρέσεις καρχαριών που… ορέγονται την ανθρώπινη σάρκα και θεωρούνται εξαιρετικά επικίνδυνα είδη: ο λευκός καρχαρίας, ο καρχαρίας-τίγρης και ο ταυροκαρχαρίας είναι μερικά από αυτά. Στις ΗΠΑ έχουν σημειωθεί οι περισσότερες επιθέσεις καρχαριών: 1.022 το διάστημα 1670-2012 ενώ στην Αυστραλία κατεγράφησαν 144 επιθέσεις μέσα σε ένα χρόνο (2012-2013).
2. Οι καρχαρίες μπορεί να μην είναι ανθρωποφάγοι, αλλά είναι σίγουρα τα πιο επικίνδυνα αρπακτικά
Τα είδη του καρχαρία ξεπερνούν τα 400. Επομένως, δε μπορούμε να παρουσιάσουμε μια γενικευμένη εικόνα του συγκεκριμένου αρπακτικού. Όπως αναφέραμε παραπάνω, έχει αποδειχθεί ότι υπάρχουν συγκεκριμένα είδη-κυνηγοί που αποτελούν μεγάλη απειλή για τον άνθρωπο. Τα είδη αυτά βρίσκονται στην κορυφή της τροφικής αλυσίδας αλλά υπάρχουν άλλα που καταρρίπτουν την ιδέα του τρόμου. Ο καρχαρίας "νάνος", για παράδειγμα, έχει μήκος μόλις 15 εκατοστά! Δεν απειλεί τον άνθρωπο. Για την ακρίβεια, ο άνθρωπος τον απειλεί. Μάλιστα, οι ψαράδες συνηθίζουν να ελευθερώνουν τυχόν καρχαρίες "νάνους" που μπλέκονται στα δίχτυα τους. Ένα άλλο είδος καρχαρία, ο φαλαινοκαρχαρίας, μπορεί να φτάνει τα 12.6 μέτρα σε μήκος και να είναι το μεγαλύτερο ψάρι όλων, αλλά τρέφεται κυρίως με πλαγκτόν και μικρά ψάρια.
3. Οι καρχαρίες πεθαίνουν όταν μένουν ακίνητοι
Οι περισσότεροι καρχαρίες μπορούν να μένουν ακίνητοι στο νερό και να μην κινδυνεύουν από πνιγμό. Αυτό συμβαίνει επειδή διαθέτουν μια ειδική οπή πίσω από το μάτι τους που διοχετεύει νερό στα βράγχια. Έτσι, αντλούν το απαραίτητο οξυγόνο από το νερό που περνάει μέσα από τα βράγχιά τους. Ωστόσο, υπάρχουν είδη όπως ο λευκός καρχαρίας, ο φαλαινοκαρχαρίας και ο ρυγχοκαρχαρίας που είναι καταδικασμένα να κινούνται συνεχώς καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής τους. Τα είδη αυτά αντλούν οξυγόνο από το νερό που λαμβάνουν μέσα από το ανοιχτό τους στόμα.
4. Οι καρχαρίες έχουν αμέτρητα δόντια
Τα δόντια ενός καρχαρία είναι προσκολλημένα σε ένα μαλακό ιστό του δέρματος που καλύπτει το σαγόνι. Σπάνε και φθείρονται πολύ εύκολα, με αποτέλεσμα να πέφτουν. Η οδοντοστοιχία του καρχαρία είναι σχεδιασμένη έτσι ώστε κάθε δόντι που πέφτει να μπορεί να αντικαθίσταται αμέσως από ένα νέο που σχηματίζεται στα ούλα του άμεσα – συγκεκριμένα μέσα σε 24 ώρες! Με μέση διάρκεια ζωής τα 20 με 30 χρόνια, είναι λογικό που ένας καρχαρίας μπορεί να έχει χρησιμοποιήσει χιλιάδες δόντια καθ’ όλη τη ζωή του.
5. Οι καρχαρίες έχουν χαμηλό ΙQ
Αντίθετα με όσα φημολογούνται γύρω από αυτόν, ο εγκέφαλος του καρχαρία είναι ένα πολύπλοκο όργανο. Για παράδειγμα, ο εγκέφαλος ενός πλήρως ανεπτυγμένου λευκού καρχαρία έχει μήκος σχεδόν 70 εκατοστά και αποτελείται από εκατομμύρια νευρώνες που ελέγχουν τη λειτουργία του. Τα δύο τρίτα του εγκεφάλου χρησιμοποιούνται στην όσφρηση. Οι καρχαρίες βασίζονται στην όσφρηση για την αναζήτηση λείας και τον εντοπισμό πιθανών συντρόφων κατά την περίοδο αναπαραγωγής. Καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι οι καρχαρίες είναι έξυπνα πλάσματα που έχουν τη δυνατότητα να αντιλαμβάνονται το περιβάλλον στο οποίο βρίσκονται. Είναι τόσο έξυπνοι, που μπορούν και να εκπαιδευτούν!
6. Οι καρχαρίες δεν προσβάλλονται από καρκίνο
Υπάρχει ένας μύθος που υποστηρίζει ότι οι καρχαρίες δεν προσβάλλονται από καρκίνο, αλλά μπορούν, μάλιστα, και να τον θεραπεύσουν. Στο εξωτερικό υπάρχουν έμποροι που πωλούν χόνδρους καρχαρία υποστηρίζοντας ότι είναι θεραπευτικοί. Λόγω αυτού, οι πληθυσμοί καρχαριών έχουν μειωθεί κατά 80% στη βόρεια Αμερική, αφού οι εταιρείες πώλησης των χόνδρων αλιεύουν 200.000 καρχαρίες τον μήνα! Όλα αυτά αποτελούν μύθο. Στην πραγματικότητα, έχουν σημειωθεί εκατοντάδες περιστατικά εμφάνισης καρκίνου σε καρχαρίες – καλοήθους και κακοήθους. Επιπλέον, ερευνητές απέδειξαν ότι οι καρχαρίες μπορούν να προσβληθούν από καρκίνο και παρουσίασαν 40 διαφορετικά περιστατικά τον Ιούνιο του 2000
