Ο συσσωρευμένος τοξικός υδράργυρος
Η αύξηση της θερμοκρασίας των θαλασσών λόγω της κλιματικής αλλαγής έχει ακόμη μια επίπτωση για το περιβάλλον και τη δημόσια υγεία: μπορεί να αυξήσει έως επτά φορές σε σχέση με σήμερα τα επίπεδα του συσσωρευμένου τοξικού υδραργύρου στα ψάρια.Το πρόβλημα εκτιμάται ότι είναι πιο σοβαρό στη Βόρεια Ευρώπη, ενώ αντίθετα στη Νότια Ευρώπη και στη Μεσόγειο μπορεί να συμβεί το αντίθετο, δηλαδή να μειωθεί ο υδράργυρος στα ψάρια.
Αυτό συμπέρανε μια νέα σουηδο-αμερικανική επιστημονική έρευνα, η οποία -μέσα από πειράματα- κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η αύξηση των βροχοπτώσεων λόγω της αλλαγής του κλίματος αυξάνει την ποσότητα των διαφόρων οργανικών υλικών που καταλήγουν από τη στεριά στη θάλασσα. Αυτό μεταβάλλει την τροφική αλυσίδα, αυξάνοντας τελικά το επίπεδο υδραργύρου στον οργανισμό των ψαριών.
Ο υδράργυρος είναι ένα από τα πιο τοξικά μέταλλα στον πλανήτη μας και, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, συνιστά μια από τις δέκα σημαντικότερες απειλές για τη δημόσια τυγεία. Μεταξύ άλλων, προσβάλλει το νευρικό σύστημα (προκαλώντας παράλυση και νοητική υστέρηση στα παιδιά), το πεπτικό, το ανοσοποιητικό, τους πνεύμονες, τα νεφρά, τα μάτια και το δέρμα. Η συχνότερη μορφή έκθεσης στον υδράργυρο είναι η κατανάλωση ψαριών που περιέχουν μεθυλυδράργυρο, μια οργανική μορφή της εν λόγω χημικής ουσίας, που σχηματίζεται, όταν τα βακτήρια αλληλεπιδρούν με τον υδράργυρο που υπάρχει στο νερό, στο χώμα και στα φυτά, μετατρέποντάς τον σε οργανικό υδράργυρο.
Τα επίπεδα υδραργύρου στα οικοσυστήματα παγκοσμίως εκτιμάται ότι έχουν αυξηθεί κατά 200% έως 500% μετά τη βιομηχανική επανάσταση. Το 2013 υπογράφηκε από 136 χώρες η διεθνής συμφωνία της Μιναμάτα για να περιορίσει την ποσότητα υδραργύρου στο περιβάλλον.Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον αναπληρωτή καθηγητή Έρικ Μπιορν του Τμήματος Χημείας του Πανεπιστημίου της πόλης Ουμέα, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό "Science Advances", επισήμαναν ότι ανακάλυψαν έναν άγνωστο έως τώρα τρόπο, που προκαλεί αύξηση του μεθυλυδραργύρου στις θάλασσες και στις λίμνες.
Καθώς ολοένα ανεβαίνουν οι θερμοκρασίες, αυξάνουν συνεχώς οι οργανικές ύλες που καταλήγουν σε ωκεανούς και λίμνες (εκτιμάται μια αύξησή τους κατά 15% - 30% έως το 2100), πράγμα που ενθαρρύνει την ανάπτυξη των βακτηρίων σε βάρος του φυτοπλαγκτού. Αυτή η αφθονία των βακτηρίων αναμένεται να ευνοήσει την αύξηση (κατά 200% έως 700%) του μεθυλυδραργύρου στο ζωοπλαγκτόν, που με τη σειρά τους τρώνε τα ψάρια.
Οι ερευνητές εκτιμούν πάντως ότι δεν θα επηρεασθούν εξίσου όλες οι περιοχές του πλανήτη. Στις παράκτιες περιοχές και λίμνες του Βορρά το πρόβλημα θα είναι μεγαλύτερο, ενώ αντίθετα στη Μεσόγειο, σύμφωνα με το BBC, θεωρείται πιθανό να υπάρξει ακόμη και μείωση του οργανικού υδραργύρου (μεθυλαργύρου) στα ψάρια.
