Έξι νεκρές θαλάσσιες χελώνες καρέτα καρέτα (Caretta caretta) ξεβράστηκαν τον Δεκέμβριο σε παραλίες του Θερμαϊκού Κόλπου. Επιστήμονες και φορείς, που είναι επιφορτισμένοι με την παρακολούθηση και προστασία του είδους, έχουν καταγράψει τα περιστατικά, χωρίς, όμως, να είναι σε θέση να εξάγουν συμπεράσματα, πότε και σε ποιο μέρος επήλθε ο θάνατός τους και τι τον προκάλεσε, καθώς νεκροψία - νεκροτομή δεν κατέστη εφικτό να γίνει, λόγω προχωρημένης σήψης των κουφαριών των θαλάσσιων ερπετών.
Στη διάρκεια κάθε έτους, σε διάφορες ακτές της Ελλάδας, ξεβράζονται περί τις 500 νεκρές καρέτα καρέτα, αριθμός αρκετά υψηλός, για ένα απειλούμενο είδος, με πληθυσμό περίπου 20.000 σε όλη τη Μεσόγειο, είναι δύσκολο, όμως, να συμπεράνει κανείς ποια ρεύματα τις έβγαλαν εκεί που ξεβράστηκαν.
"Οι χελώνες καρέτα καρέτα μεταναστεύουν πολύ. Στην Ελλάδα έρχονται για να γεννήσουν. Τον χειμώνα θέλουν να βρουν πιο ζεστά νερά και οι περισσότερες κινούνται προς Αφρική, στην Τυνησία ή βόρεια, προς Αδριατική, στην Ιταλία και όσες μένουν στην Ελλάδα αναζητούν κλειστούς Κόλπους, σε μέρη που έχει τοπικά πιο ζεστό νερό, όπως και ο Θερμαϊκός Κόλπος" εξήγησε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η υπεύθυνη του Δικτύου Διάσωσης Θαλάσσιων Χελώνων "Αρχελων", Πολύμνια Νεστορίδου.
Οι απειλές που αντιμετωπίζουν οι καρέτα καρέτα στις ελληνικές θάλασσες σχετίζονται με την οικολογική υποβάθμιση των οικοσυστημάτων που τις φιλοξενούν, την κλιματική αλλαγή, τραυματισμούς από ταχύπλοα, παγίδευση σε αλιευτικά εργαλεία -μπλέκονται σε δίχτυα και παραγάδια και τρώνε τα αγκίστρια- και σε κάποιες περιπτώσεις ηθελημένη θανάτωση, αν και τα τελευταία χρόνια με τις καμπάνιες ενημέρωσης και ευαισθητοποίηση των ψαράδων τέτοια περιστατικά έχουν περιοριστεί σημαντικά.
Μυστήριο παραμένει ο θάνατος μετά το πρώτο 48ωρο
Το μυστήριο γύρω από τους θανάτους των θαλάσσιων χελωνών περιπλέκει το γεγονός ότι, αν δε γίνει νεκροψία - νεκροτομή, εντός 24 ωρών από την ώρα θανάτου το καλοκαίρι και εντός 48 ωρών τον χειμώνα, κανένα συμπέρασμα δε μπορεί να εξαχθεί.
"Όταν ένα άγριο ζώο θανατώνεται θα πρέπει να γίνεται νεκροψία - νεκροτομή, τόσο για την προστασία του γενικότερου πληθυσμού και τη διάσωση του είδους, αλλά και για τον εντοπισμό νοσημάτων, που ενδεχομένως μεταδίδονται, για τον υπολογισμό του δείκτη υγείας της θάλασσας" δήλωσε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η Αναστασία Κομνηνού, αν. Καθηγήτρια της Κτηνιατρικής Σχολής του ΑΠΘ, η Κτηνιατρική Κλινική του οποίου, σε όποιες περιπτώσεις είναι εφικτό, αναλαμβάνει να εντοπίσει τις αιτίες θανάτου των θαλάσσιων χελωνών, ή να περιθάλψει τις τραυματισμένες, για να τις ελευθερώσει στη συνέχεια στη θάλασσα.
"Και στα έξι περιστατικά, που είχαμε τον Δεκέμβριο στον Θερμαϊκό Κόλπο, οι χελώνες ήταν σε προχωρημένη σήψη. Το δείγμα πρέπει να είναι πρόσφατο- μετά το πρώτο 24ωρο από τον θάνατο το καλοκαίρι, το αργότερο 48ώρες μετά τον χειμώνα- γιατί αλλιώς δε μπορεί να βγάλει συμπεράσματα", επισήμανε, εξηγώντας, ότι στο πλαίσιο αυτό οι αριθμοί των θανάτων καρέτα- καρέτα στην Ελλάδα είναι πλασματικοί καθώς "δεν ξέρουμε που έχουν πεθάνει, αν έχουν πεθάνει στη περιοχή τη δική μας, αλλά το μόνο, που γνωρίζουμε είναι, γιατί πεθαίνουν γενικώς τα τελευταία χρόνια, για τη μεγάλη διαταραχή στο περιβάλλον, λόγω της οποίας το ανοσοποιητικό των ζώων είναι πιο επιρρεπές σε νοσήματα". "Όταν βλέπουμε ζώα με τραύματα στο κεφάλι πιθανόν να έχουν χτυπηθεί από προπέλες σκαφών. Μόνο με βάση εμφανείς τραυματικές κακώσεις ή κατάγματα στο κέλυφος μπορούμε να εικάσουμε, αν ο θάνατος προήλθε ηθελημένα ή από τυχαία αίτια" πρόσθεσε.
Σύμφωνα με την κ. Κομνηνού, το Δίκτυο Εκβρασμών, που έχει δημιουργηθεί στην Ελλάδα για όλα τα θαλάσσια ζωντανά που ξεβράζονται και για τα οποία αποστέλλεται σήμα από το ΥΕΝ σε επιστημονικούς και εθελοντικούς φορείς, λειτουργεί με μεγάλη επιτυχία και θα φέρει σημαντικά και αξιοποιήσιμα αποτελέσματα στον τομέα της έρευνας της θαλάσσιας ζωής.
Η κλινική του ΑΠΘ περιέθαλψε και ελευθέρωσε τον Σεπτέμβριο του 2015 επτά θαλάσσιες χελώνες, που είχαν εντοπιστεί τραυματισμένες. Το Κέντρο Διάσωσης Θαλάσσιων Χελωνών "Αρχέλων" φιλοξενεί αυτή τη στιγμή 19 χελώνες, η πιο "παλιά" από τις οποίες βρίσκεται εκεί από το 2011 και η πιο "νέα" εδώ και τρεις μήνες.
