Έχει αποτελέσει πηγή έμπνευσης για ζωγράφους, ποιητές, συγγραφείς, σκηνοθέτες και πολλούς άλλους καλλιτέχνες. Η μαύρη ντάλια, το αινιγματικό λουλούδι με το σπάνιο χρώμα, φύλαγε μέχρι σήμερα καλά τα μυστικά του. Όμως, οι επιστήμονες αποκάλυψαν το... κόλπο του.
Μέχρι σήμερα ήταν γνωστοί οι μοριακοί μηχανισμοί μέσω των οποίων οι άσπρες, κόκκινες, κίτρινες και μωβ ντάλιες παίρνουν τα διαφορετικά χρώματά τους. Όμως, έως τώρα, η μαύρη ντάλια παρέμενε ένα χρωματικό μυστήριο. Για πρώτη φορά, Αυστριακοί επιστήμονες έριξαν φως στο τόσο ξεχωριστό και μυστηριώδες μαύρο (κι ελαφρώς κόκκινο) χρώμα της ντάλιας.
Όπως αποδείχτηκε, το σπάνιο χρώμα οφείλεται στην πολύ αυξημένη ποσότητα των φυτοχημικών ουσιών ανθοκυανινών που έχει το φυτό, κάτι που συμβαίνει επειδή στις μαύρες ντάλιες υπάρχει σημαντική μείωση των φλαβονών. Οι φλαβόνες ανήκουν στην ευρύτερη οικογένεια των φλαβονοειδών, ισχυρών αντιοξειδωτικών ουσιών.
Οι ντάλιες είναι ένα πολύ δημοφιλές φυτό των κήπων και, μετά από διαδοχικές δοκιμές αναπαραγωγής σε όλο τον κόσμο, έχει προκύψει ένας τεράστιος αριθμός ποικιλιών (γύρω στις 20.000). Όμως τα μαύρα λουλούδια στις ντάλιες παραμένουν σχετικά σπάνια.
Το χρώμα των λουλουδιών στις ντάλιες βασίζεται αποκλειστικά στη συγκέντρωση διαφόρων φλαβονοειδών (όπως φλαβόνες, φλαβονόλες, ανθοκυανίνες κ.α.). Οι πιο σκούρες αποχρώσεις προκύπτουν χάρη στην αυξημένη ποσότητα ανθοκυανινών, ενώ αντίθετα οι άσπρες ντάλιες έχουν λίγες ανθοκυανίνες και άφθονες φλαβόνες. Οι ίδιες οι φλαβόνες και οι φλαβονόλες είναι άχρωμες, όμως επηρεάζουν τον σχηματισμό των χρωμάτων δρώντας ως βοηθητικές χρωστικές ουσίες, αλληλεπιδρώντας με τις ανθοκυανίνες.
Οι επιστήμονες του Πανεπιστημίου Τεχνολογίας της Βιένης, κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι οι μαύρες ποικιλίες του φυτού περιέχουν πάρα πολύ χαμηλές συγκεντρώσεις φλαβονών. Εφόσον οι φλαβόνες ανταγωνίζονται άμεσα τις ανθοκυανίνες, η έλλειψη των πρώτων οδηγεί σε μεγάλη αύξηση των δεύτερων. Έτσι, οι μαύρες ντάλιες περιέχουν τεράστιες ποσότητες ανθοκυανινών.
Σύμφωνα με τους αυστριακούς ερευνητές, οι μαύρες ντάλιες αυξάνουν την ποσότητα των ανθοκυανινών μπλοκάροντας ένα συγκεκριμένο ένζυμο που παράγει φλαβόνες. Οι βιολόγοι πάντως δεν είναι ακόμη σε θέση να κάνουν μόνοι τους το χρωματικό... κόλπο της ντάλιας, γι' αυτό δεν είναι σε θέση να παράξουν τεχνητά το φυτό.
