Η νέα τουριστική σεζόν ετοιμάζεται να ξεκινήσει στη Μεσόγειο. Όμως οι ακτές της ίσως να κινδυνεύουν ανά πάσα στιγμή. Τα ναυτικά ατυχήματα προκαλούν πετρελαιοκηλίδες που δεν είναι εύκολο να αφαιρεθούν από την επιφάνεια της θάλασσας.
Ο καθαρισμός των διαρροών είναι δύσκολος. Όμως το να περιμένουμε πότε οι θαλάσσιοι μικροοργανισμοί θα φάνε τη μόλυνση δεν αποτελεί επιλογή. Μήπως τα βακτήρια μπορούν να τραφούν ταχύτερα; Ένα ευρωπαϊκό ερευνητικό πρόγραμμα που συντονίζεται από την Ελλάδα ίσως έχει την απάντηση.
«Το κύριο αντικείμενο του ερευνητικού προγράμματος Kill Spill είναι να δημιουργήσουμε καινούριες τεχνολογίες που ουσιαστικά καθιστούν τους θαλάσσιους μικροοργανισμούς που διασπούν το πετρέλαιο να το κάνουν πολύ πιο νωρίς, καθώς επίσης και σε μεγαλύτερους ρυθμούς, ώστε να έχουμε μια πολύ καλύτερη αποτελεσματικότητα», σύμφωνα με τον καθηγητή Βιοχημικής Μηχανικής στο Πολυτεχνείο Κρήτης, Νικόλα Καλογεράκη.
Ένα φορτηγό πλοίο με εκατοντάδες τόνους ντίζελ βρήκε σε βράχια και βούλιαξε. Πετρέλαιο χύθηκε στη θάλασσα. Τα πλωτά φράγματα και τα σκάφη με τα ειδικά σάρωθρα αποτελούν τον συνήθη τρόπο καθαρισμού της επιφάνειας.
Ο ωκεανογράφος Βασίλης Μαμαλούκας-Φραγκούλης εξηγεί στο Euronews: «Υπάρχουν περιορισμοί στις δυνατότητες που έχει η μηχανική αντιμετώπιση μιας πετρελαιοκηλίδας. Πρώτα, τα πλωτά φράγματα δεν μπορούν να εμποδίσουν ολόκληρη την ποσότητα και στη συνέχει τα μηχανικά μέσα δεν μπορούν να περισυλλέξουν μικρές ποσότητες, όπως είναι ένα φιλμ πετρελαίου».
Τι χρειάζεται λοιπόν για να αφαιρέσουμε μια πετρελαιοκηλίδα με απλό τρόπο και με σεβασμό στο περιβάλλον; Περνάμε στο εργαστήριο. Οι ερευνητές προχωρούν σε εξομοίωση διαρροής πετρελαίου. Ψεκάζουν το νερό με βιοδιασπώμενο σπρέι από φυτικό λάδι για το αναμίξουν με το πετρέλαιο.
«Ο ψεκασμός με το επιφανειοδραστικό δεν εξαφανίζει το πετρέλαιο. Απλά το σπάει σε σταγονίδια, στα οποία οι μικροοργανισμοί μπορούν να επιτεθούν για να το καθαρίσουν», σύμφωνα με τον μικροβιοτεχνολόγο του πανεπιστημίου του Ούλστερ Ρότζερ Μάρτσαντ.
Για τη δημιουργία αυτών των βακτηρίων δεν χρειάζεται η χρήση βιοτεχνολογίας. Οι μικροοργανισμοί εμφανίζονται στη θάλασσα όποτε σημειωθεί διαρροή πετρελαίου. Αυτό που χρειαζόμαστε είναι να βοηθήσουμε τα βακτήρια να μεγαλώσουν ταχύτερα.
Για να διατηρήσουν τα βακτήρια σε εγρήγορση, οι ερευνητές τους παρέχουν φώσφορο και άζωτο. Για το λόγο αυτό, εφηύραν σωματίδια που παρέχουν αυτά τα συστατικά ακριβώς εκεί που χρειάζεται στη μολυσμένη θάλασσα. Όπως λέει ο περιβαλλοντικός μικροβιολόγος Φιλίπ Κορβινί, «αν μπουν μια φορά στο νερό, τα βακτήρια αποκτούν διατροφικές απαιτήσεις. Για παράδειγμα, στερούνται φωσφόρου και αζώτου».
Τα βακτήρια τρώνε το πετρέλαιο, το πλανγκτόν τρώει τα βακτήρια και η τροφική αλυσίδα στη θάλασσα συνεχίζεται. Αυτός ο φυσικός τρόπος καθαρισμού των πετρελαιοκηλίδων αναμένεται να καταστεί διαθέσιμος στο εγγύς μέλλον.
