Είναι ο βασιλιάς των ζώων. Και ένας βασιλιάς δεν θα μπορούσε παρά να ερευνάται για την... ευγενή καταγωγή του.
Έτσι οι επιστήμονες αναζήτησαν την καταγωγή αλλά και την εξέλιξη των λιονταριών στο πέρασμα του χρόνου.
Όπως ανακάλυψαν, ο πιο πρόσφατος κοινός πρόγονος των σημερινών διαφορετικών ειδών λιονταριών έζησε πριν από περίπου 120.000 χρόνια. Από εκείνο τον πρόδρομο των λιονταριών προέκυψαν οι δύο κύριες ομάδες λιονταριών, μία που σήμερα ζει στην ανατολική και νότια Αφρική και μία άλλη που ζει στην κεντρική και δυτική Αφρική, καθώς και στην Ινδία. Η δεύτερη ομάδα -δηλαδή το ήμισυ της γενετικής ποικιλομορφίας των λιονταριών γενικά- απειλείται με εξαφάνιση.
Οι ερευνητές που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό εξελικτικής βιολογίας "BMC Evolutionary Biology", ανέλυσαν και συνέκριναν δείγματα DNA τόσο από ζωντανά αφρικανικά και ασιατικά λιοντάρια, όσο και από δείγματα μουσείων, ιδίως από ορισμένα είδη λιονταριών που έχουν πια εξαφανιστεί, όπως τα λιοντάρια της βόρειας Αφρικής (βερβερικά) και του Ιράν.
Η μελέτη αποκάλυψε πως το είδος λιονταριού (Panthera leo) που έχει επικρατήσει στην εποχή μας, εμφανίστηκε για πρώτη φορά στη νοτιοανατολική Αφρική. Στοιχεία για την ιστορία του λιονταριού δεν υπάρχουν πολλά, καθώς τα ζώα που ζουν σε τροπικές περιοχές, αφήνουν πολύ λιγότερα απολιθώματα, όταν πεθαίνουν, ενώ, από την άλλη, ολόκληροι πληθυσμοί λιονταριών έχουν εξαφανιστεί από τους ανθρώπους, δημιουργώντας έτσι σοβαρά κενά στη ιστορία των συγκεκριμένων ζώων.
Λιγότερα από 400 ασιατικά λιοντάρια (P.leo persica) ζουν ακόμη σήμερα στην Ινδία και θεωρούνται είδος απειλούμενο με εξαφάνιση. Οι πληθυσμοί λιονταριών της δυτικής και κεντρικής Αφρικής -που έχουν στενότερη συγγένεια με τα ασιατικά- έχουν επίσης μειωθεί σημαντικά κατά τις τελευταίες δεκαετίες (υπολογίζεται ότι απομένουν 400 έως 800 και 900 αντίστοιχα). Συνολικά, περίπου το ένα τρίτο των αφρικανικών λιονταριών εκτιμάται ότι έχουν εξαφανιστεί κατά την τελευταία εικοσαετία.
Αβεβαιότητα υπάρχει μέχρι σήμερα για το αν έχουν απομείνει καθόλου εκπρόσωποι των εντυπωσιακών βερβερικών λιονταριών της βόρειας Αφρικής, που θεωρούνταν ανέκαθεν το πιο ξεχωριστό είδος από όλα τα λιοντάρια της Γης. Φήμες κυκλοφορούν ότι ορισμένα φυλάσσονται σε αιχμαλωσία από τη βασιλική οικογένεια του Μαρόκου - κάτι που δεν έχει επιβεβαιωθεί επίσημα.
