Τα σόναρ προκαλούν… πονοκέφαλο και στους θαλάσσιους ελέφαντες

Μέχρι πρόσφατα, οι επιστήμονες γνώριζαν πως οι φάλαινες επηρεάζονται αρνητικά από τα στρατιωτικά σόναρ, τα υποβρύχια ραντάρ που χρησιμοποιούνται συχνά για έρευνα και χαρτογράφηση του βυθού. Πρόσφατες έρευνες όμως, ήρθαν να επιβεβαιώσουν την υποψία πως πλέον, στον κατάλογο θα πρέπει να προστεθούν και οι θαλάσσιοι ελέφαντες. Σε μια νέα έρευνα που δημοσιεύτηκε σχετικά στο περιοδικό Marine Environmental Research, τα πειράματα έδειξαν πως όσο δυνατότερα είναι τα σήματα του στρατιωτικού σόναρ, τόσο περισσότερο ενοχλούνται οι θαλάσσιοι ελέφαντες-ειδικά οι νεότεροι ανάμεσά τους. Συγκεκριμένα, δεκαπέντε ζώα εξετέθησαν διαδοχικά σε ήχους σόναρ διαφορετικής έντασης, χωρίς ωστόσο να τους προκληθεί κάποιο μόνιμο πρόβλημα υγείας. Το όλο πείραμα διεξαγόταν ενώ τα ζώα κολυμπούσαν ασταμάτητα σε ένα δεδομένο χώρο. Οι ισχυροί ήχοι των σόναρ, ανάγκασαν πολλά ζώα να σταματήσουν το κολύμπι ή να βγουν στην επιφάνεια. Επιπλέον, επηρέασαν το ρυθμό αναπνοής τους ενώ σε κάποιες περιπτώσεις οι θαλάσσιοι ελέφαντες παρέμειναν στο νερό περισσότερο από το σύνηθες. Οργανωτικά, το πείραμα στηρίχθηκε στην προσέγγιση «δόσης και απόκρισης» που ακολουθείται στην έρευνα πολλών φαρμακευτικών ουσιών, καταγράφοντας τις αντιδράσεις των ζώων σε κάθε διαφορετική «δόση» έντασης του σόναρ.

Το πείραμα εντάσσεται σε μια γενικότερη προσπάθεια του Ναυτικού των ΗΠΑ να κατανοήσει τους τρόπους που τα θαλάσσια θηλαστικά επηρεάζονται από τα σόναρ, καθώς και το γιατί κάποια εξ αυτών φαίνεται να ενοχλούνται περισσότερο. Οι επιστήμονες που συμμετέχουν στο πείραμα ομοφωνούν πως δεν υπάρχουν ακόμα αρκετά στοιχεία, με αποτέλεσμα αρκετές φορές να ομαδοποιούνται αυθαίρετα κάποιες κατηγορίες ζώων. Για παράδειγμα, να θεωρείται πως το σόναρ έχει την ίδια επίδραση σε διαφορετικά είδη φαλαινών, μόνο και μόνο επειδή γνωρίζουμε την επίδρασή του σε ένα είδος από αυτές. Η έρευνα πάντως, εστιάζεται σε δύο βασικές κατευθύνσεις: τη μελέτη της επίδρασης του σόναρ στα ζώα που βρίσκονται σε αιχμαλωσία, καθώς και στα ζώα που ζουν ελεύθερα στις θάλασσες.