Ο Κωνσταντίνος Αδαμίδης, Νεφρολόγος και Επιστημονικός Διευθυντής της Μονάδας Χρόνιας Αιμοκάθαρσης Bionephros απαντά στις συχνότερες ερωτήσεις
Η αντιμετώπιση της νεφροπάθειας και η ανάγκη να υποβληθεί κάποιος σε αιμοκάθαρση είναι ζητήματα υγείας που απασχολούν σήμερα χιλιάδες συνανθρώπους μας, κάθε ηλικίας. Ο Κωνσταντίνος Αδαμίδης, Νεφρολόγος και Επιστημονικός Διευθυντής της Μονάδας Χρόνιας Αιμοκάθαρσης Bionephros απαντά στις συχνότερες ερωτήσεις γύρω από τη διαδικασία της αιμοκάθαρσης και αναδεικνύει την ανάγκη για την πλήρη κάλυψη των αναγκών των αιμοκαθαιρόμενων ασθενών, ώστε να απολαμβάνουν μια καλή ποιότητα ζωής.
Ποια είναι τα πιο συχνά σημάδια της νεφροπάθειας;
Με εξαίρεση ορισμένες περιπτώσεις οξείας νεφρικής βλάβης, όπου μπορεί να παρατηρηθούν αίματουρία ή αφρός στα ούρα ή οίδημα από την κατακράτηση των υγρών, στα πρώιμα στάδια της χρόνιας νεφρικής νόσου οι κλινικές εκδηλώσεις είναι περιορισμένες. Σε αυτά τα αρχικά στάδια, συνήθως μόνο οι εργαστηριακές εξετάσεις (όπως αίματος, ούρων και υπερηχογράφημα νεφρών) μπορεί να αποκαλύψουν το πρόβλημα και να οδηγήσουν εγκαίρως στον νεφρολόγο.
Στη χρόνια νεφρική νόσο, τα συμπτώματα συνήθως αρχίζουν να γίνονται ποιο σαφή όταν η νεφρική λειτουργία πέσει κάτω από το 25-30% του φυσιολογικού. Τότε οι ασθενείς μπορεί να διαμαρτύρονται:
- Για έκπτωση των δυνάμεών τους και κακουχία η οποία μπορεί να οφείλεται στην συσσώρευση των ουραιμικών τοξινών ή την πτώση του αιματοκρίτη.
- Για οίδημα που μπορεί να παρατηρηθεί στα κάτω άκρα και οφείλεται στην κατακράτηση νερού λόγω της αδυναμίας των νεφρών να το διαχειριστούν.
- Για ανορεξία και η απώλεια βάρους.
- Για απορρύθμιση της αρτηριακής πίεσης και η δυσκολία στην ρύθμισή της και
- Επίσης, μπορεί να παρατηρηθούν ηλεκτρολυτικές διαταραχές στις εξετάσεις αίματος.
Πότε κάποιος πρέπει να υποβληθεί σε αιμοκάθαρση;
Η τελική απόφαση να ενταχθεί κάποιος ασθενής σε χρόνιο πρόγραμμα περιοδικής αιμοκάθαρσης (όπως λέγεται), στηρίζεται στο συνδυασμό ορισμένων εργαστηριακών και κλινικών κριτηρίων.
Τα πιο συνηθισμένα κλινικά κριτήρια (μερικά από τα οποία αναφέρθηκαν και προηγουμένως) είναι:
- Η έντονη ανορεξία και η απώλεια βάρους.
- Η εμφάνιση πρωινών εμέτων.
- Το εκσεσημασμένο οίδημα και η εμφάνιση δυσκολίας στην αναπνοή.
- Ο έντονος και επίμονος κνησμός.
- Η αδυναμία να ρυθμιστεί η αρτηριακή πίεση σε αποδεκτά πλαίσια και οι σοβαρές ηλεκτρολυτικές διαταραχές όπως η υπερκαλιαιμία που δεν μπορούν πλέον να ρυθμιστούν με συντηρητικά μέσα.
Συνήθως οι εκδηλώσεις αυτές γίνονται πιο έντονες όταν η νεφρική λειτουργία πέσει κάτω από το 8-10% της φυσιολογικής νεφρικής λειτουργίας.
Μερικές φορές όμως, ανάλογα με τις ιδιαιτερότητες του κάθε ασθενή, η απόφαση για την έναρξη της ΑΜΚ μπορεί να ληφθεί και σε πιο πρώιμα στάδια.
Η αιμοκάθαρση υποκαθιστά τη νεφρική λειτουργία;
Πράγματι, η αιμοκάθαρση υποκαθιστά τη νεφρική λειτουργία όσον αφορά στην απομάκρυνση των τοξινών που παράγονται από το μεταβολισμό των κυττάρων, καθώς και της περίσσειας του νερού που αθροίζεται στον οργανισμό λόγω της νεφρικής ανεπάρκειας.
Ωστόσο, η υποκατάσταση αυτή δυστυχώς δεν προσεγγίζει τη φυσιολογική νεφρική λειτουργία. Για τον λόγο αυτό είναι πολύ σημαντικό να ακολουθούνται πιστά οι ιατρικές οδηγίες, βάσει των οποίων γίνεται ο σχεδιασμός και η συνταγογράφηση, όπως λέμε, της θεραπείας, να μην γίνονται περικοπές στη διάρκειά της και να μην παραλείπονται συνεδρίες.
Βέβαια, θα πρέπει να σημειωθεί σε αυτό το σημείο, ότι με την εφαρμογή των τεχνολογικών εξελίξεων, τη χρήση των σύγχρονων φίλτρων υψηλής απόδοσης καθώς και την εφαρμογή νεότερων μεθόδων θεραπείας όπως η on Line αιμοδιαδιήθηση, η ποιότητα και η ποσότητα της παρεχόμενης θεραπείας έχει βελτιωθεί πάρα πολύ με αποτέλεσμα την αντίστοιχη βελτίωση της ποιότητας της καθημερινότητας των ασθενών, αλλά και την αντίστοιχη βελτίωση στην πρόληψη πολλών βραχυπρόθεσμων και μακροπρόθεσμων επιπλοκών.
Είναι η αιμοκάθαρση μια επώδυνη διαδικασία;
Η αιμοκάθαρση στην εποχή μας, με τη χρήση των σύγχρονων υλικών (όπως τα φίλτρα και τα διαλύματα) είναι απολύτως ανώδυνη. Κατά τη διάρκεια της θεραπείας, ο ασθενής μπορεί να διαβάζει, να παρακολουθεί την ατομική του τηλεόραση, να χρησιμοποιεί τον υπολογιστή του, να μιλάει με το προσωπικό ή τους άλλους ασθενείς ή και να κοιμάται.
Όταν ολοκληρώσει τη συνεδρία του αποσυνδέεται από το μηχάνημα του τεχνητού νεφρού και μπορεί να συνεχίσει την ημέρα του.
Πόσο επηρεάζεται και σε ποια επίπεδα επηρεάζεται η καθημερινότητα του ασθενή από την αιμοκάθαρση;
Μπορεί η ΑΜΚ να μην είναι επώδυνη, όπως προαναφέρθηκε, όμως δεν μπορούμε να παραβλέψουμε το γεγονός ότι συνίσταται σε μια διαδικασία που λαμβάνει χώρα συνήθως 3 φορές την εβδομάδα επί 4 ώρες κάθε φορά.
- Είναι μια χρονοβόρα διαδικασία η οποία μπορεί να επηρεάσει την καθημερινότητα των ασθενών. Ιδιαίτερα των νεότερων από αυτούς, οι οποίοι μεταξύ των άλλων θα πρέπει να ανταποκριθούν και στις οικογενειακές τους υποχρεώσεις και στις εργασιακές τους υποχρεώσεις (αν εργάζονται). Αυτό αντιμετωπίζεται βέβαια με την αντίστοιχη ρύθμιση των ωραρίων της θεραπείας, ώστε να εξυπηρετούνται κατά το μέγιστο οι ασθενείς.
- Σε περιπτώσεις σχεδιασμού ταξιδιών (είτε εντός Ελλάδος, αλλά και στο εξωτερικό) θα πρέπει να έχει προηγηθεί ο αντίστοιχος προγραμματισμός ώστε να βρεθεί η μονάδα αιμοκάθαρσης από την οποία θα φιλοξενηθούν και να γίνει η σχετική ενημέρωση των συναδέλφων ιατρών για τις ιδιαιτερότητες της θεραπείας του κάθε ασθενή. Παρά το γεγονός ότι τα τελευταία χρόνια λειτουργούν μονάδες ΑΜΚ κοντά στις περισσότερες πόλεις της χώρας, υπάρχουν ακόμη πολλές περιοχές, ειδικά της νησιωτικής Ελλάδας, που αντιμετωπίζουν πρόβλημα.
- Επίσης, η κατανάλωση των διαφόρων τροφών θα πρέπει να πρέπει να γίνεται με προσοχή και με μέτρο που ορίζουν κάθε φορά οι θεράποντες ιατροί αναλόγως με τις ιδιαιτερότητες του κάθε ασθενή, προκειμένου να αποφευχθούν κατά το δυνατόν οι βραχυπρόθεσμες και οι μακροπρόθεσμες επιπλοκές. Σε γενικές γραμμές όμως θα πρέπει να καταναλώνονται με προσοχή τα φρούτα και οι άλλες τροφές που είναι πλούσιες σε κάλιο, προκειμένου να αποφευχθούν επικίνδυνα επεισόδια υπερκαλιαιμίας καθώς και το νερό που θα πρέπει να καταναλώνεται επίσης με μέτρο διότι υπάρχει ο κίνδυνος της κατακράτησης, του οιδήματος και της δύσπνοιας και του πνευμονικού οιδήματος.
Ποια είναι η σχέση ισορροπίας του αιμοκαθαιρόμενου σχετικά με τη λήψη υγρών;
Γενικά θεωρούμε ότι η συνολική ημερήσια πρόσληψη των υγρών θα πρέπει να ισούται με την ημερήσια ποσότητα των ούρων που αποβάλλει ο κάθε ασθενής, συν ένα λίτρο περίπου υγρών επιπλέον. Η πρόσληψη αυτών των υγρών μπορεί να είναι είτε με τη μορφή του καθαρού νερού, είτε με τη μορφή των άλλων ροφημάτων (τσάι-γάλα-καφές κλπ), είτε ακόμη και με τη μορφή του νερού που εμπεριέχεται μέσα στις διάφορες τροφές.
Το σκεπτικό είναι ότι η συνολική κατακράτηση των υγρών ανάμεσα σε 2 συνεδρίες ΑΜΚ δεν θα πρέπει να υπερβαίνει τα 2-3kg, προκειμένου να μπορούν να απομακρυνθούν αυτά κατά τη διάρκεια της συνεδρίας χωρίς να επιβαρυνθεί ιδιαίτερα ο ασθενής. Βέβαια τα νούμερα που προαναφέρθηκαν είναι γενικά και εξατομικεύονται κάθε φορά.
Αν και απαραίτητη διαδικασία, η αιμοκάθαρση ποιες άλλες λειτουργίες επηρεάζει;
Θα λέγαμε ότι κυριαρχούν οι επιπλοκές από το καρδιαγγειακό σύστημα, όμως πρακτικά οι ασθενείς με νεφρική ανεπάρκεια τελικού σταδίου μπορεί να παρουσιάσουν προβλήματα και επιπλοκές από όλα τα συστήματα.
Όμως, αυτό που θα πρέπει να τονιστεί και να ξεκαθαριστεί είναι ότι όλες αυτές οι μακροπρόθεσμες επιπλοκές που παρατηρούνται στους ασθενείς μας, και τις οποίες καλούμαστε να προλάβουμε ή να θεραπεύσουμε, αφορούν επιπλοκές της νεφρικής ανεπάρκειας και όχι επιπλοκές της αιμοκάθαρσης. Η ΑΜΚ έρχεται να καλύψει τις ανάγκες του οργανισμού προκειμένου να βοηθήσει στην πρόληψη όλων των παραπάνω επιπλοκών και σε βραχυπρόθεσμη αλλά και σε μακροπρόθεσμη κλίμακα.
Για αναλυτικές πληροφορίες επισκεφθείτε την ιστοσελίδα bionephros.gr ή καλέστε στο 2109480490 & 2109480580.
