Ως προϋπόθεση για την εκταμίευση της δόσης των 4 δισ. ευρώ από το Euro Working Group θέτει η Eurobank την υπερψήφιση του πολυνομοσχεδίου.
Σύμφωνα με την τράπεζα η ψήφιση του πολυνομοσχεδίου θα φέρει ταυτόχρονα και την έγκριση της δόσης των 1,8 δισ. ευρώ από το ΔΝΤ στο τέλος Ιουλίου 2013, χωρίς να παραβλέπει το γεγονός ότι η αβεβαιότητα της χρηματοδότησης του προγράμματος για το υπόλοιπο του 2013 παραμένει.
Σε ό, τι αφορά στην πώληση του Ταχυδρομικού Ταμιευτηρίου και της Proton Bank, επισημείνει πως αποτελεί ένα σημαντικό βήμα για την ολοκλήρωση των προαπαιτούμενων που θα επιτρέψουν την έγκριση της εκταμίευσης της δόσης.
Στέκεται στο γεγονός ότι το πρόβλημα της συγκέντρωσης εσόδων παραμένει, καθώς σύμφωνα με τα στοιχεία της Κεντρικής Κυβέρνησης για την περίοδο Ιανουαρίου-Ιουνίου 2013, τίθεται σε κίνδυνο η επίτευξη πρωτογενούς πλεονάσματος το 2013.
Αναλυτικά, η Eurobank αναφέρει τα εξής:
"Δύο είναι τα γεγονότα που αναμένουμε ότι θα μονοπωλήσουν την συζήτηση στην ελληνική οικονομία αυτή την εβδομάδα, α) η ψήφιση του πολυνομοσχεδίου με τις προαπαιτούμενες διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις που θα επιτρέψουν την καταβολή του πρώτου μέρους (€4,0 δις από τα συνολικά €5,0 δισ.) της δόσης σύμφωνα με όσα αποφασίστηκαν στο Eurogroup της προηγούμενης εβδομάδας και β) η επίσκεψη του Γερμανού Υπουργού Οικονομικών W. Schaeuble την Πέμπτη 18 Ιουλίου 2013.
Ξεκινώντας από το δεύτερο γεγονός, την επίσκεψη του Γερμανού ΥΠΟΙΚ, δεν αναμένουμε σημαντικές εξελίξεις ή ανακοινώσεις πέρα από κάποια πρωτοβουλία για την ενίσχυση της χρηματοδότησης των ελληνικών επιχειρήσεων μέσω ενός νέου ελληνο-γερμανικού αναπτυξιακού ταμείου. Αντίθετα, θα αναγνωριστεί η πρόοδος εφαρμογής των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων και η δημοσιονομική σύγκλιση που έχουν επιτευχθεί μέχρι τώρα. Οι γερμανικές εκλογές πλησιάζουν και συνεπώς δεν περιμένουμε καμία ανακοίνωση σχετικά με τον τρόπο αντιμετώπισης (πχ. νέα απομείωση του χρέους του επισήμου τομέα ή/και μείωση των επιτοκίων προς τον δημόσιο τομέα) του χρηματοδοτικού κενού του ελληνικού προγράμματος το 2ο εξάμηνο του 2014.
Οι εσωτερικές εξελίξεις στη Γερμανία (εκλογική αναμέτρηση Σεπτεμβρίου 2013) χρησιμοποιούνται ως μια βάσιμη πρόφαση για να μην αναληφθούν ευθύνες για τη λήψη σοβαρών μέτρων που συμβάλλουν στην επίλυση της ευρωπαϊκής δημοσιονομικής κρίσης. Αναμένουμε ότι η συγκεκριμένη στάση της γερμανικής κυβέρνησης δεν είναι διατηρήσιμη μεσοπρόθεσμα.
Η ανάληψη συγκεκριμένων πρωτοβουλιών (και για την αντιμετώπιση του χρηματοδοτικού κενού του 2ου εξαμήνου του 2014) είναι μονόδρομος αφού από τη μια πλευρά η ελληνική κυβέρνηση έχει πλέον σημειώσει σημαντική πρόοδο στην εφαρμογή του μεταρρυθμιστικού προγράμματος ενώ από την άλλη τα σημάδια της κρίσης έχουν αρχίσει πλέον να γίνονται φανερά και αλλού (υποβάθμιση Γαλλίας και Ιταλίας την προηγούμενη εβδομάδα, μείωση των Γερμανικών εξαγωγών, κτλ). Βέβαια δε θα πρέπει να παραγνωρίσουμε το γεγονός ότι μια νέα πρωτοβουλία από την πλευρά του πυρήνα της ευρωζώνης δε θα έρθει χωρίς συγκεκριμένο κόστος. Το κόστος αυτό δε μεταφράζεται αυτόματα σε νέα δημοσιονομικά μέτρα αλλά – κατά την άποψη μας – σε συνέχιση της παρακολούθησης της εφαρμογής του μεταρρυθμιστικού προγράμματος και μετά το 2014 και σε τμηματική απομείωση του δημοσίου χρέους ώστε αυτό να καταστεί τελικά βιώσιμο.
Σύμφωνα με την πιο πρόσφατη πληροφόρηση ο Γερμανός ΥΠΟΙΚ θα προτείνει την κάλυψη του δημοσιονομικού κενού του 2014 με τα κεφάλαια που είχαν προβλεφθεί́ για την ανακεφαλαιοποίηση των ελληνικών τραπεζών αλλά τελικά δεν χρησιμοποιήθηκαν εξαιτίας των επιτυχημένων αυξήσεων μετοχικού κεφαλαίου των τριών συστημικών τραπεζών. Όπως έχουμε αναφέρει και παλιότερα θεωρούμε ότι η εφαρμογή μιας τέτοιας πρακτικής αντιμετωπίζει σημαντικές δυσκολίες αφού τα €50,0 δισ. αποτελούν κεφάλαιο του ΤΧΣ για την ενίσχυση του χρηματοπιστωτικού τομέα της χώρας και όχι για την κάλυψη του ελλείμματος. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι τα συγκεκριμένα κεφάλαια δεν περιλαμβάνονται στο έλλειμμα σύμφωνα με το 2ο Πρόγραμμα Σταθεροποίησης. Επίσης, η συγκεκριμένη πρακτική είναι πιθανό να δυσχεράνει σημαντικά τη μελλοντική λειτουργία του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΤΧΣ).
Την προηγούμενη εβδομάδα κατατέθηκε στο Κοινοβούλιο προς ψήφιση το πολυνομοσχέδιο που περιλαμβάνει τις προαπαιτούμενες διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις που θα επιτρέψουν στο Euro Working Group στις 19 Ιουλίου 2013 να επιτρέψει την εκταμίευση της δόσης των €4,0 δισ. μέχρι το τέλος Ιουλίου 2013. Το ΔΝΤ θα εγκρίνει τη δική του συμμετοχή (€1,8 δισ.) στις 29 Ιουλίου 2013 με δεδομένο ότι θα έχει ψηφιστεί το πολυνομοσχέδιο. Σημειώστε ότι η πρόσφατη απόφαση για την πώληση του Ταχυδρομικού Ταμιευτηρίου και της Proton Bank στην Eurobank αποτελεί ένα σημαντικό βήμα για την ολοκλήρωση των προαπαιτούμενων που θα επιτρέψουν την έγκριση της εκταμίευσης της δόσης των €4,0 δισ.
Το πολυνομοσχέδιο – πέρα από τις διατάξεις για την εφαρμογή του προγράμματος κινητικότητας στο δημόσιο τομέα – περιλαμβάνει:
• το νέο κώδικα φορολογίας εισοδήματος,
• τις διατάξεις για την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής και της φοροαποφυγής,
• την ενοποίηση της διαδικασίας είσπραξης ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων προς τους ασφαλιστικούς οργανισμούς (δημιουργία Ενιαίου Κέντρου Είσπραξης Ασφαλιστικών Εισφορών (ΚΕΑΟ)),
• τη διαδικασία καθορισμού του κατώτατου μισθού (με απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου από το 2017),
• την απελευθέρωση της αγοράς καυσίμων,
• την αυστηρότερη διαδικασία ελέγχου στα οικονομικά των ΟΤΑ,
• τις διαδικασίες εκκαθάρισης πιστωτικών ιδρυμάτων και τη ρευστοποίηση των περιουσιακών τους στοιχείων, κτλ.
Σύμφωνα με την πιο πρόσφατη πληροφόρηση η ψηφοφορία για το πολυνομοσχέδιο θα πραγματοποιηθεί την Τετάρτη 17 Ιουλίου 2013. Η ψήφιση του πολυνομοσχεδίου αν και θα θέσει σε σοβαρή δοκιμασία την κυβερνητική συνοχή αναμένουμε ότι θα ολοκληρωθεί χωρίς σημαντικές εκπλήξεις. Κάτι τέτοιο διαφαίνεται και από τη μείωση του κινδύνου όπως αυτός μετράται από τα περιθώρια των 10ετών ελληνικών ομολόγων έναντι των αντίστοιχων γερμανικών τίτλων. Ήδη η κυβέρνηση προσπαθεί προωθώντας συγκεκριμένες αλλαγές να αντιμετωπίσει πιθανές αρνητικές ψήφους από την πλευρά της πλειοψηφίας. Σημειώστε εδώ ότι μετά την αποχώρηση της ΔΗΜΑΡ, η κυβέρνηση διαθέτει πλειοψηφία μόλις 153 βουλευτών. Επιπλέον η κυβέρνηση μπορεί να υπολογίζει και στις ψήφους των ανεξάρτητων βουλευτών (4 από τους 14 ανεξάρτητους βουλευτές αναμένεται ότι θα ψηφίσουν το πολυνομοσχέδιο).
Το ενδιαφέρον για την αμέσως επόμενη περίοδο θα πρέπει να επικεντρωθεί α) στη διαδικασία εφαρμογής των διατάξεων του πολυνομοσχεδίου και β) στην επίτευξη των δημοσιονομικών στόχων για το 2013 ώστε να ξεκινήσει η συζήτηση για την κάλυψη του χρηματοδοτικού κενού του 2ου εξαμήνου του 2014.
Η πορεία των εσόδων του προϋπολογισμού σύμφωνα με τα στοιχεία Κεντρικής Κυβέρνησης για την περίοδο Ιανουαρίου-Ιουνίου 2013 δείχνει ότι το πρόβλημα των εσόδων παραμένει
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Κεντρικής Κυβέρνησης για την περίοδο Ιανουαρίου – Ιουνίου 2013, το ισοζύγιο του κρατικού προϋπολογισμού σε τροποποιημένη ταμειακή βάση ήταν ελλειμματικό κατά €5,0 δισ., μειωμένο σε σχέση με την αντίστοιχη περσινή περίοδο κατά -60,0%.
Σε σχέση με τον αντίστοιχο στόχο του Μεσοπρόθεσμου Προγράμματος Δημοσιονομικής Στρατηγικής (ΜΠΔΣ2013-16) το ισοζύγιο του κρατικού προϋπολογισμού ήταν μειωμένο κατά -30,5%. Το πρωτογενές ισοζύγιο της κεντρικής κυβέρνησης για την περίοδο Ιανουαρίου-Ιουνίου 2013 ήταν για τρίτο συνεχόμενο μήνα ελλειμματικό και διαμορφώθηκε στο €1,5 δισ. αλλά μειωμένο κατά -54,3% σε ετήσια βάση και κατά -60,9% σε σχέση με τον αντίστοιχο στόχο του ΜΠΔΣ 2013-16. Οι παραπάνω εξελίξεις σίγουρα δεν αποτελούν θετικές ειδήσεις και σίγουρα επιβαρύνουν τις προοπτικές για την επίτευξη πρωτογενούς πλεονάσματος το 2013. Η εξέλιξη του πρωτογενούς ισοζυγίου θα μπορούσε να ήταν ακόμη πιο αρνητική αν η κυβέρνηση δεν χρησιμοποιούσε, για άλλη μια φορά, την πρακτική της μείωσης:
• των επιστροφών φόρων,
• των δαπανών του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ),
• των πρωτογενών δαπανών.
Πιο αναλυτικά, τα καθαρά έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού για την περίοδο Ιανουαρίου-Ιουνίου 2013 ανήλθαν σε €20,8 δισ. μειωμένα κατά -3,9% σε ετήσια βάση. Σε σύγκριση με τον αντίστοιχο στόχο του ΜΠΔΣ 2013-16 τα καθαρά έσοδα εμφανίζονται μειωμένα κατά -4,2%. Οι επιστροφές φόρων για τη συγκεκριμένη περίοδο ήταν μειωμένες τόσο σε ετήσια βάση κατά -66,2% όσο και σε σχέση με τον αντίστοιχο μηνιαίο στόχο του ΜΠΔΣ 2013-16 κατά -53,3%. Αν υποθέσουμε ότι οι επιστροφές φόρων ήταν ίσες με τον στόχο ΜΠΔΣ 2013-16 τότε η μείωση των καθαρών εσόδων θα ανερχόταν σε –7,4% σε ετήσια βάση αλλά και -7,6% σε σχέση με τον στόχο του ΜΠΔΣ 2013-16.
Όπως έχουμε γράψει και στο παρελθόν η συγκεκριμένη πρακτική μόνο προσωρινά οφέλη έχει. Οι μειωμένες επιστροφές φόρων τους πέντε πρώτους μήνες του έτους απλά αυξάνουν το ποσό που πρέπει να επιστραφεί τους υπόλοιπους επτά μήνες. Σε αντίθετη περίπτωση θα επιβαρυνθούν με τα ποσά των εκκρεμών επιστροφών φόρων οι δημοσιονομικοί στόχοι του 2013.
Σύμφωνα με την σχετική ανακοίνωση του Υπουργείου Οικονομικών, την περίοδο Ιανουαρίου-Ιουνίου 2013, η υστέρηση των εσόδων είναι κατά κύριο λόγο παροδική και θα καλυφθεί τους επόμενους μήνες. Με δεδομένη την συνέχιση της ύφεσης την επόμενη περίοδο θεωρούμε ότι η άποψη του Υπουργείου Οικονομικών εκφράζει το αισιόδοξο σενάριο. Σύμφωνα με την ανακοίνωση του Υπουργείου Οικονομικών η σημαντική υστέρηση των εσόδων οφείλεται κυρίως:
• Στην καθυστέρηση υποβολής των δηλώσεων του φόρου εισοδήματος φυσικών και νομικών προσώπων εξαιτίας των σχετικών παρατάσεων.
• Στη συνεχιζόμενη καθυστέρηση αποστολής των ειδοποιητηρίων για το Φόρο Ακίνητης Περιουσίας (ΦΑΠ) παρελθόντων ετών.
• Στην απεργία των εφοριακών υπαλλήλων τις δύο πρώτες εργάσιμες ημέρες του Ιουλίου.
• Στη μη είσπραξη από τα πιστωτικά ιδρύματα, κατά το μήνα Ιούνιο 2013 της απόδοσης επί του εισφερόμενου από το Ελληνικό Δημόσιο κεφαλαίου, λόγω της διαδικασίας ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών (€0,5 δισ.).
• Στη μετάθεση είσπραξης των αποδόσεων από τη διακράτηση ομολόγων του Ελληνικού Δημοσίου στα χαρτοφυλάκια των Κεντρικών Τραπεζών του Ευρωσυστήματος - ANFAs (€0,3 δισ.) .
Αναμένουμε ότι η ενεργοποίηση της Νέας Γενικής Γραμματείας Υπεύθυνης για τα Έσοδα αλλά και οι ρυθμίσεις για την πληρωμή ληξιπρόθεσμων οφειλών προς το Ελληνικό Δημόσιο θα συμβάλλουν σημαντικά στη βελτίωση της εικόνας των φορολογικών εσόδων τους επόμενους μήνες. Σε κάθε περίπτωση είναι αναγκαίο να επισημάνουμε εδώ ότι οι παραπάνω μεταρρυθμίσεις στον φοροεισπρακτικό μηχανισμό αν και σημαντικές πραγματοποιήθηκαν (ή συνεχίζουν ακόμη να βρίσκονται σε στάδιο εφαρμογής) με μεγάλη καθυστέρηση. Η επίδραση τους στην πορεία των εσόδων θα ήταν αποτελεσματικότερη αν είχαν εφαρμοστεί πιο νωρίς κατά τη διάρκεια του 2011 ή του 2012. Τέλος, τα έσοδα από το ΠΔΕ αυξήθηκαν κατά 15,1% σε ετήσια βάση και 3,0% σε σχέση με τον αντίστοιχο στόχο του ΜΠΔΣ2013-16.
Οι δαπάνες του τακτικού προϋπολογισμού για την περίοδο Ιανουαρίου-Ιουνίου 2013 ανήλθαν σε €25,8 δισ. μειωμένες κατά -23,3% σε ετήσια βάση και -7,1% σε σχέση με τον αντίστοιχο στόχο του ΜΠΔΣ 2013-16. Οι πρωτογενείς δαπάνες ήταν €21,4 δισ. μειωμένες κατά -11,5% σε ετήσια βάση αλλά και -8,2% σε σχέση με τον αντίστοιχο μηνιαίο στόχο του ΜΠΔΣ 2013-16. Στην ανακοίνωση του Υπουργείου Οικονομικών δεν υπάρχουν αναλυτικά στοιχεία για τις πρωτογενείς δαπάνες. Τα αναλυτικά στοιχεία θα ανακοινωθούν στο τέλος Ιουνίου 2013.
Σε κάθε περίπτωση υποθέτουμε ότι η πρακτική της συγκράτησης των πρωτογενών δαπανών κάτω από τους μηνιαίους στόχους τους όπως αυτοί ορίζονται στον Προϋπολογισμό 2013 συνεχίζεται. Οι δαπάνες για τόκους ήταν μειωμένες κατά -62,0% σε ετήσια βάση εξαιτίας της εφαρμογής του PSI τον Μάρτιο του 2012. Οι τόκοι των νέων ομολόγων που εκδόθηκαν τότε, πληρώνονται κάθε Φεβρουάριο ξεκινώντας από τον Φεβρουάριο του 2013. Οι δαπάνες για τόκους της περιόδου Ιανουαρίου-Μαΐου 2013 εμφανίζουν 4,9% σε σχέση με τον αντίστοιχο στόχο του ΜΠΔΣ 2013-16.
Οι δαπάνες του ΠΔΕ μειώθηκαν κατά -12,8% σε ετήσια βάση και κατά -37,8% σε σχέση με τον αντίστοιχο στόχο του ΜΠΔΣ 2013-16 για την περίοδο Ιανουαρίου-Ιουνίου 2013. Ουσιαστικά εδώ έχουμε μια ακόμη επανάληψη της συνηθισμένης πρακτικής μείωσης των δαπανών του ΠΔΕ. Η συνέχιση της συγκεκριμένης πρακτικής δυσχεραίνει τις συνθήκες ρευστότητας στην ελληνική οικονομία."
