Η επιμήκυνση του χρόνου αποπληρωμής των δανείων του EFSF και του ESM που έλαβαν χθες η Ιρλανδία και η Πορτογαλία από την ΕΕ μπορεί να εμφανίζεται ως επιβράβευση των επιδόσεων των δύο χωρών για την πιστή εφαρμογή των δανειακών τους προγραμμάτων, αλλά η ακριβής εικόνα δεν είναι αυτή. Η απόφαση του Eurogroup του Δεκεμβρίου 2012 να επεκτείνει τις ωριμάνσεις των δανείων που έχει λάβει η Ελλάδα από το μηχανισμό στήριξης, αλλά και η επιδείνωση των οικονομικών και κοινωνικών συνθηκών στις δύο χώρες, είναι οι βασικοί λόγοι που Ιρλανδία και Πορτογαλία έλαβαν τις δημοσιονομικές αυτές διευκολύνσεις. Αναμφισβήτητα, το αξιόχρεο των δύο χωρών βελτιώνεται μετά την εξέλιξη αυτή, αλλά σύμφωνα με αναλυτές απαιτείται και μετριασμός των πολιτικών λιτότητας σε Πορτογαλία και Ιρλανδία ώστε να σταθεροποιηθεί η κατάσταση.
Καθώς το κλίμα στις αγορές ομολόγων της ζώνης του ευρώ εξακολουθεί να βελτιώνεται λόγω προσδοκιών για την επίλυση της κρίσης δημόσιου χρέους, λόγων της πολιτικής της ΕΚΤ σχετικά με τις Οριστικές Νομισματικές Συναλλαγές (Outright Monetary Transactions – OMT), αλλά και λόγω της συμφωνίας για την κοινή τραπεζική εποπτεία υπό την αιγίδα της ΕΚΤ και τον περιορισμό των πιθανοτήτων υλοποίησης ακραίου κινδύνου (tail risks) που συνέβαλε στην υποχώρηση των ασφαλίστρων κινδύνου (CDS) οι προσδοκίες ότι η Ιρλανδία και η Πορτογαλία θα μπορέσουν να εκδώσουν δεκαετή ομόλογα στο επόμενο διάστημα αυξάνονται. Ωστόσο, οι κίνδυνοι για τις χώρες που τελούν σε προγράμματα της τρόικας δεν έχουν περάσει. Και αυτό αποτυπώνεται στην "μεγάλη εικόνα" και στα θεμελιώδη των οικονομιών των κρατών που λαμβάνουν στήριξη.
ΠΟΡΤΟΓΑΛΙΑ
Η Πορτογαλία αναμένει το 2013 ύφεση 2,3%, ο στόχος για το έλλειμμα είναι στο 5,5% και το χρέος αναμένεται να φτάσει το 124%. Το 2012 υπολογιζε έλλειμμα 5,5%, αλλά τελικά έκλεισε στο 6,4% του ΑΕΠ. Προ ημερών το Συνταγματικό Δικαστήριο της χώρας απέρριψε τέσσερα από εννέα αμφιλεγόμενα μέτρα λιτότητας στο φετινό προϋπολογισμό, μια απόφαση που επιφέρει ένα βαρύ κτύπημα στα δημοσιονομικά της κυβέρνησης, καθώς τα απορριφθέντα μέτρα έχουν επίπτωση 1,3 δισ. ευρώ. Η χώρα έχει λάβει πακέτο στήριξης 78 δισ. ευρώ και μέχρι τώρα έχει λάβει μέτρα συνολικού ύψους 13 δισ. ευρώ.
ΙΣΠΑΝΙΑ
Στην Ισπανία το έλλειμμα της γενικής κυβέρνησης το 2012 – εξαιρουμένης της επίδρασης της στήριξης του τραπεζικού τομέα – ήταν 6,98% του ΑΕΠ, έναντι 9% του ΑΕΠ το 2011. Η επίδοση αυτή ήταν υψηλότερη του στόχου που είχε τεθεί (6,3% του ΑΕΠ). Οι κεφαλαιακές δε μεταβιβάσεις που έγιναν εν όψει της κεφαλαιακής ενίσχυσης των τραπεζών από το κράτος στο πλαίσιο του προγράμματος της Ισπανίας για τον χρηματοπιστωτικό τομέα ανήλθαν σε 3,3% του ΑΕΠ, διαμορφώνοντας το συνολικό έλλειμμα της γενικής κυβέρνησης το 2012 σε 10% του ΑΕΠ. Οι τρέχοντες στόχοι προβλέπουν έλλειμμα 4,5% για το 2013, αλλά και έλλειμμα κάτω του 3% για το 2014. Η κυβέρνηση του πρωθυπουργού Μαριάνο Ραχόι ελπίζει ότι η Επιτροπή θα της δώσει άλλον ένα χρόνο παράταση, ως το 2015, για να μειώσει το έλλειμμα κάτω από το θεσπισμένο όριο του 3%, καθώς η οικονομία της Ισπανίας ενδέχεται να συρρικνωθεί κατά 1% του ΑΕΠ φέτος. Πάντως η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν εμφανίζεται διατεθειμένη να παραχωρήσει στην Μαδρίτη επιμήκυνση του χρονοδιαγράμματος για να μειώσει το δημοσιονομικό της έλλειμμα.
ΚΥΠΡΟΣ
Η Κύπρος, το πρόγραμμα της οποία έλαβε χθες το πράσινο φως του Eurogroup, θα δοκιμάσει και αυτή τη συνταγή τη τρόικα. Ανησυχητικές θεωρούνται ήδη οι εκτιμήσεις της τρόικας για την ύφεση, οι οποίες αναφέρουν πως αυτή θα κινηθεί στα επίπεδα του 8,7% για φέτος και 4% του χρόνου, ενώ αναμένεται ανάπτυξη το 2015. Αυτές οι εκτιμήσεις είναι αισιόδοξες και εμπεριέχουν τον κίνδυνο εκτροχιασμού, κάτι που συνεπάγεται και επιπλέον μέτρα. Το δημοσιονομικό έλλειμμα της Κύπρου εκτιμάται στο 6% για φέτος από την τρόικα και θα αυξηθεί στο 7,9% το 2014 πριν υποχωρήσει, τελικά, στο 2,5% το 2016. Όσον αφορά στο χρέος, αυτό θα ξεπεράσει το ψυχολογικό όριο του 126,3% το 2015 (με το 120% να θεωρείται το όριο βιωσιμότητας), ενώ θα μειωθεί στο 104% του ΑΕΠ ως το 2020.
ΙΡΛΑΝΔΙΑ
Στην Ιρλανδία, η δημοσιονομική εξυγίανση προχωρά. Το φετινό έλλειμμα της Ιρλανδίας προβλέπεται στο 7,5% από 8,2% το 2012, εφόσον η χώρα καταφέρει να επιδείξει εύρωστη οικονομική ανάπτυξη. Οι εκτιμήσεις για το έλλειμμα βασίζονται στην πρόβλεψη ότι το ιρλανδικό ΑΕΠ θα αναπτυχθεί 1,5% το 2013, 2,5% το 2014 και 2,9% το 2015. Στον προϋπολογισμό 2013, περιλαμβάνεται φόρος ακινήτων, υψηλότεροι φόροι στο εισόδημα και τις υψηλές συντάξεις καθώς και περικοπές 2 δισ. ευρώ σε κρατικές δαπάνες.
Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και την ΕΚΤ η δυναμική της ανάπτυξης στη ζώνη του ευρώ παραμένει υποτονική. Τα στοιχεία για το ΑΕΠ της ζώνης του ευρώ το τέταρτο τρίμηνο του 2012 ήταν δυσμενέστερα από ό,τι αναμενόταν και το ίδιο αναμένεται για τα δεδομένα που αφορούν στο πρώτο τρίμηνο του 2013. Αυτό σημαίνει ότι και το 2013 τα προγράμματα προσαρμογής των χωρών της ζώνης του ευρώ - που καταρτίζει η τρόικα - θα δοκιμαστούν σοβαρά ως προς την αξιοπιστία τους.
