Την εκτίμηση ότι η ΕΚΤ θα μπορούσε να είχε αποτρέψει τον πανικό, κάνει ο Martin Wolf, γνωστός αρθρογράφος των Financial Times
"Στη Σύνοδο των G20 στο Τορόντο, τον Ιούνιο του 2010, οι ισχυρότερες οικονομίες αποφάσισαν να στραφούν στη δημοσιονομική λιτότητα", αναφέρει ο Martin Wolf και σημειώνει ότι: "Η αναδυόμενη κρίση χρέους στην Ελλάδα, την Ιρλανδία και την Πορτογαλία ήταν ένας από τους λόγους για αυτή την απόφαση. Οι αξιωματούχοι ήταν τρομοκρατημένοι από τον ενδεχόμενο κίνδυνο οι χώρες τους να γίνουν Ελλάδα".
"Οι αναπτυγμένες οικονομίες δεσμεύονται σε δημοσιονομικά σχέδια, που θα περιορίσουν στο μισό τα ελλείμματα μέχρι το 2013 και θα σταθεροποιήσουν ή θα περιορίσουν το δημόσιο χρέος ως προς το ΑΕΠ μέχρι το 2016", ανέφερε συγκεκριμένα η ανακοίνωση για τις αποφάσεις των G20. "Ήταν αυτό απαραίτητο και σοφό;", διερωτάται ο Wolf. "Όχι", απαντάει στο άρθρο του.
Επισημαίνει ακόμη πως ένας από τους κορυφαίος οικονομολόγους και πολέμιος της στρατηγικής λιτότητας, ο Βέλγος καθηγητής του LSE Paul de Grauwe, είχε υποστηρίξει ότι "η κρίση χρέους των χωρών της Ευρωζώνης οφείλεται στην αποτυχία της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας". "Εξαιτίας της άρνησης της να δράσει ως δανειστής εσχάτου καταφυγίου, οι κυβερνήσεις υπέφεραν από τον κίνδυνο ρευστότητας - το κόστος δανεισμού αυξήθηκε, γιατί οι αγοραστές ομολόγων έχασαν την εμπιστοσύνη που είχαν να τα μεταπωλούν εύκολα την οποιαδήποτε στιγμή", αναφέρει ο αρθρογράφος της FT.
Σήμερα, ο καθηγητής de Grauwe υποστηρίζει ότι η απόφαση της ΕΚΤ για εξαγορά μέρους των χρεών των κυβερνήσεων με προβλήματα, γνωστό ως πρόγραμμα OMT, μας επιτρέπει να τεστάρουμε την υπόθεση εργασίας του. Υπογραμμίζει ότι "ο κύριος λόγος της υποχώρησης των spreads από το δεύτερο τετράμηνο του 2012, όταν ανακοινώθηκε το OMT, ήταν η υιοθέτηση της συγκεκριμένης απόφασης". "Η πτώση των spreads ήταν ισχυρότερη στις χώρες, όπου ο παράγοντας φόβος ήταν μεγαλύτερος", υποστηρίζει ο αρθρογράφος.
"Κανείς δεν αμφισβητεί ότι μερικές χώρες, ειδικά η Ελλάδα, είχαν και έχουν μία επίφοβη δημοσιονομική θέση", υπογραμμίζει ο Wolf. Σε πρόσφατο άρθρο του, ο Paul de Grauwe υπογραμμίζει τρία σημεία: πρώτο, η αναλογία του χρέους ως προς το ΑΕΠ αυξήθηκε σε όλες τις χώρες, ακόμη και μετά την ανακοίνωση της ΕΚΤ. Δεύτερο, η αλλαγή στην αναλογία μετατράπηκε σε ένα φτωχό μέσο πρόβλεψης για την πτώση των spreads. Τρίτο, τα spreads καθόρισαν τη λιτότητα, από την οποία υποφέρουν οι χώρες.
Στις παραπάνω επισημάνσεις, ο Paul Krugman προσθέτει ακόμη ένα σημείο: η λιτότητα ήταν κοστοβόρα για τις πληγείσες οικονομίες. "Όσο ισχυρότερος ο δημοσιονομικός περιορισμός ανάμεσα στο 2009 και 2012, σύμφωνα με το ΔΝΤ, τόσο μεγαλύτερη η πτώση στα αποτελέσματα", αναφέρει.
