"Μαστίγιο" και "καρότο" μπορεί να χαρακτηρισθεί η έκθεση αξιολόγησης του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου για τις οικονομικές επιδόσεις της Ελλάδος στο διάστημα Μαρτίου - Δεκεμβρίου 2012 που δόθηκε πριν λίγο στη δημοσιότητα.
Η έκθεση παρουσιάστηκε από τον επικεφαλής του κλιμακίου του ΔΝΤ στην Ελλάδα Πόουλ Τόμσεν και αποτέλεσε τη βάση για την εκταμίευση της δόσης των 3,4 δισ. ευρώ από το ΔΝΤ στην Ελλάδα αποτυπώνει ένα καθολικά αναμορφωμένο οικονομικό πρόγραμμα, το οποίο βασίζεται στην επιμήκυνση της δημοσιονομικής προσαρμογής έως το 2016.
Σύμφωνα με τα στελέχη του ΔΝΤ το ελληνικό πρόγραμμα εκτροχιάσθηκε κατά το 2012, αλλά τώρα έχει επανέλθει στη σωστή πορεία και συνολικά, η Ελλάδα έχει κάνει σημαντική πρόοδο. Όπως τονίζεται στην έκθεση, η νέα χρηματοδότηση δημιουργεί χώρο για να αντιμετωπισθούν βαθιές διαρθρωτικές προκλήσεις, ωστόσο απαιτείται συνεχής και ισχυρή εφαρμογή για να τεθούν οι βάσεις για την ανάκαμψη.
Το ΔΝΤ αναμένει πως το 2013 η ύφεση θα διαμορφωθεί στο 4,2% από 6% το 2012. Για το 2014 προβλέπει ανάπτυξη με ρυθμό 0,6% και το 2015 ανάπτυξη 2,9%.
Για το χρέος εκτιμά πως θα διαμορφωθεί στο 178,5% του ΑΕΠ το 2013 από 157,5% του ΑΕΠ το 2012 για να αποκλιμακωθεί στο 174,5% του ΑΕΠ το 2014 και περαιτέρω στο 170% του ΑΕΠ το 2015.
Για το έλλειμμα εκτιμά πως το πρωτογενές έλλειμμα από 1,5% το 2012 , θα είναι 0% το 2013 και από το 2014 θα υπάρξει πλεόνασμα 1,5% του ΑΕΠ που το 2015 θα ανέλθει στο 3% του ΑΕΠ.
Για το έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών θεωρεί πως θα ανέλθει στο 1,2% το 2013, από 4,2% το 2012 και θα υποχωρήσει στο 0,3% το 2014.
Για τον πληθωρισμό αναμένει πως από αρνητικό πληθωρισμό (αποπληθωρισμό) -0,5% το 2012, το 2013 θα υποχωρήσει στο -1,2% για να ανέλθει στο -0,4% το 2014.
Το ΔΝΤ αναμένει πως τα δημόσια έσοδα θα διαμορφωθούν στο 42,9% του ΑΕΠ το 2013, στο 42,8% του ΑΕΠ το 2014, στο 41,8% το 2015 και στο 41,3% του ΑΕΠ το 2016.Για τις πρωτογενείς δαπάνες εκτιμά πως θα υποχωρήσουν στο 42,9% του ΑΕΠ το 2013, στο 41,3% του ΑΕΠ το 2014, στο 38,8% το 2015 και στο 36,8% του ΑΕΠ το 2016.
Οι αποκρατικοποιήσεις σύμφωνα με το ΔΝΤ αναμένεται να μειώσουν το χρέος κατά 1,3% το 2013, κατά 1% το 2014, κατά 1,1% το 2014 και κατά 1% το 2015.
Το ΔΝΤ τοποθετεί την ανεργία στο 24,4% το 2012, στο 26,6% το 2013, στο 25,1% το 2014, στο 23,3% το 2015 και στο 20,4% το 2016. Για την απασχόληση, μετά από μείωση κατά 9,2% το 2012 αναμένει περαιτέρω πτώση 3,9% το 2013 και σταδιακή αύξηση στο 1% το 2014, στο 2,4% το 2015 και κατά 3,5% το 2016.
Στην έκθεση του ΔΝΤ σημειώνεται πως συνολικά η σωρευτική μείωση της παραγωγής στην Ελλάδα έχει φτάσει πλέον περίπου στο 19,5%. Σημειώνεται δε πως είναι τώρα σε εξέλιξη ισχυρότερη εσωτερική υποτίμηση και ότι οι μισθοί έχουν αρχίσει να προσαρμόζονται με πολύ ταχύτερο ρυθμό. Ενδεικτικά αναφέρεται πως οι ονομαστικοί μισθοί στην οικονομία μειώθηκαν κατά μέσο όρο κατά 7,5% σε ετήσια βάση στο δεύτερο τρίμηνο 2012, σε σχέση με το δεύτερο τρίμηνο του 2011.
Ακόμη, στην έκθεση σημειώνεται πως οι τιμές (πληθωρισμός) προσαρμόζονται, αλλά όχι τόσο γρήγορα όσο μειώνονται οι μισθοί. Όπως τονίζεται, για αυτό ευθύνονται οι έμμεσοι φόροι, οι διοικητικά καθοριζόμενες τιμές και οι τιμές στα μη επεξεργασμένα είδη διατροφής, αλλά και στην ενέργεια.
Σύμφωνα με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο οι θεσμικές μεταρρυθμίσεις συνέχισαν να απογοητεύουν κατά τη διάρκεια του 2012, περιπλέκοντας τη συνολική προσπάθεια προσαρμογής. Για την εξέλιξη αυτή το ΔΝΤ θεωρεί πως ευθύνεται και το πολιτικό περιβάλλον.
Το Ταμείο εστιάζει στη μεταρρύθμιση της φορολογικής διοίκησης και στις "αδιέξοδες προσπάθειες" κατά τους τελευταίους 10 μήνες για την αντιμετώπιση των προβλημάτων του κατακερματισμού αρμοδιοτήτων, της έλλειψης προσωπικού, των ανεπαρκών διαδικασιών λειτουργίας και του αδύναμου εσωτερικού ελέγχου.
Στην έκθεση υπογραμμίζεται πως η Ελλάδα σημειώνει πρόοδο, αλλά παραμένει σε απόσταση από την επίτευξη του προγράμματος. Τονίζεται πως έχει σημειώσει δημοσιονομική προσαρμογή, περίπου 6% του ΑΕΠ, αλλά και πως πρέπει να υπάρξει επιπρόσθετη προσαρμογή για να επιτευχθεί ο στόχος του προγράμματος. Ενδεικτικά αναφέρεται πως υπάρχει ακόμη ένα 20-30% που πρέπει να καλυφθεί στο σκέλος της ανταγωνιστικότητας.
Ειδικά για τις τράπεζες το ΔΝΤ αναφέρει πως βρίσκεται σε εξέλιξη η πλήρης ανακεφαλαιοποίηση, ωστόσο απαιτείται σημαντική προσπάθεια αναδιάρθρωσης των ιδρυμάτων πριν εξασφαλισθεί η χρηματοπιστωτική σταθερότητα.
Για τη βιωσιμότητα του χρέους σημειώνεται πως οι ελληνικές Αρχές κατέληξαν σε συνεννοήσεις με τους Ευρωπαίους εταίρους για ένα πακέτο χρηματοδότησης που διασφαλίζει τη βιωσιμότητα του χρέους. "Οι Ευρωπαίοι εταίροι της Ελλάδος έχουν παρατείνει τις περιόδους αποπληρωμής των δανείων τους και έχουν δώσει διασφαλίσεις ότι θα εξετάσουν την περίπτωση λήψης πρόσθετων μέτρων υπό όρους και την παροχή πρόσθετης βοήθειας για τη μείωση του χρέους πολύ πιο κάτω από το 110% του ΑΕΠ μέχρι το 2022", τονίζεται στην έκθεση. Όπως επισημαίνεται, οι προβολές του χρέους παραμένουν ευαίσθητες στην ανάπτυξη. Ενδεικτικά, αν το βασικό σενάριο για την ανάπτυξη υποχωρήσει κατά 1%, θα αυξήσει το χρέος ως προς το ΑΕΠ στο 136% το 2020. Αν αντιθέτως αυξηθεί κατά 1%, τότε οδηγεί το χρέος στο 105% το 2020.
Για το τι θα ακολουθήσει τους επόμενους μήνες, το ΔΝΤ αναφέρεται χαρακτηριστικά στη στρατηγική για τη δημοσιονομική προσαρμογή το 2015-2016, η οποία δεν έχει ακόμη προσδιοριστεί πλήρως και πρέπει να αποκρυσταλλωθεί έως τον Αύγουστο 2013 για να κλείσει ένα "χάσμα" που μπορεί να κυμαίνεται από 4 έως και 9,5 εκατ. ευρώ, και να επιτευχθεί πρωτογενές πλεόνασμα 3% μέχρι το 2015. Το ποσό αυτό θα βρεθεί από το πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων και το σύστημα κοινωνικών παροχών, το οποίο σύμφωνα με το ΔΝΤ παραμένει περίπλοκο και αναποτελεσματικό, από την βελτίωση των εσόδων με τη διεύρυνση της φορολογικής βάσης, την περαιτέρω μείωση των απαλλαγών και εκπτώσεων φόρου, από στοχευμένες περικοπές στις τρέχουσες δαπάνες, αλλά και από τον επαναπροσανατολισμό του προγράμματος επενδύσεων. Ακόμη, το Ταμείο σημειώνει πως οι ελληνικές Αρχές δεν έχουν ακόμη οριστικοποιήσει τα σχέδια για μείωση του προσωπικού του Δημοσίου, ενώ τονίζεται πως "οι απολύσεις είναι πλέον αναγκαίες".
