"Αντί να έχει το θάρρος των απόψεών του, μας ασκεί κάθε πίεση για νέα μέτρα λιτότητας", κατηγορεί το Ταμείο ο Ευκλείδης Τσακαλώτος
Πυρά πανταχόθεν δέχεται το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, λόγω της γενικότερης στάσης του ως προς τη συμμετοχή του στο ελληνικό πρόγραμμα, ειδικά μετά από την ανάρτηση στο μπλογκ του Ταμείου με την υπογραφή ανώτατων στελεχών του ΔΝΤ, με την οποία ουσιαστικά “δείχνει” ως υπεύθυνη την ελληνική κυβέρνηση για τη λιτότητα.
Οι εντονότερες αντιδράσεις προέρχονται από την Αθήνα, με την κυβέρνηση να θεωρεί την ανάρτηση στο blog του ΔΝΤ ως “κήρυξη πολέμου”.
«Είναι φανερό ότι το ΔΝΤ την περίοδο 2010-2014 έκανε ευνοϊκότερες εκτιμήσεις ακριβώς επειδή ήθελε να δικαιολογήσει τη βιωσιμότητα του προγράμματος, στο οποίο συμμετείχε. Από την έναρξη της εφαρμογής του τρίτου προγράμματος το 2015, το ΔΝΤ κάνει διαρκώς δυσμενέστερες προβλέψεις, προφανώς για να δικαιολογήσει την απουσία του», αναφέρουν κυβερνητικές πηγές, που επισημαίνουν ότι το 2010 το ΔΝΤ προέβλεπε ύφεση -0.4% και η ύφεση ανήλθε στο 5%. Το 2011 προέβλεπε ύφεση -2,6% και η ύφεση ανήλθε στο 7,1%. Το 2012 προέβλεπε ανάπτυξη 1,1% και η ελληνική οικονομία παρουσίασε ύφεση 6,6%. Αντίστοιχα, το 2013, προέβλεπε ανάπτυξη 2,1% και υπήρξε ύφεση 3,3%, ενώ για το 2015, προέβλεπε ύφεση 2,3% και το έτος κλείνει με – 0,2%.
Βαρύ το κλίμα στη συνάντηση με τους θεσμούς
Το κλίμα ήταν βαρύ άλλωστε και στη σημερινή πρώτη συνάντηση του οικονομικού επιτελείου της κυβέρνησης με τους εκπροσώπους των θεσμών στην Αθήνα, με την ελληνική πλευρά να διαμηνύει ότι η διαπραγμάτευση δεν πρέπει να γίνεται μέσω blogs, εκφράζοντας με τον τρόπο αυτό παράπονα για την δημοσιοποίηση του άρθρου Τόμσεν στην ιστοσελίδα του ΔΝΤ. Η απάντηση που δόθηκε από τη πλευρά του ΔΝΤ, σύμφωνα με αρμόδιες πηγές, ήταν ότι το Ταμείο δεν ήθελε να δυσκολέψει την διαπραγμάτευση, αλλά να καταγράψει τις θέσεις του.
Τσακαλώτος: Το ΔΝΤ έχει κάνει ελάχιστα για να ελαφρύνει τις πιέσεις
Σκληρή ήταν και η απάντηση που έδωσε στο ΔΝΤ ο υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος σε συνέντευξή του στην εφημερίδα Guardian, κατηγορώντας το Ταμείο ότι έχει κάνει ελάχιστα για να ελαφρύνει τις πιέσεις σε βάρος της Ελλάδας. «Αντί να έχει το θάρρος των απόψεών του και να μας βοηθήσει να μειώσουμε το μέγεθος και/ή τη χρονική διάρκεια των πλεονασμάτων, μας ασκεί κάθε πίεση για να προσδιορίσουμε τα νέα μέτρα λιτότητας για το 2019 και ύστερα», αναφέρει ο υπουργός.
Ουσιαστικά το ΔΝΤ ζητά από τους Έλληνες συνταξιούχους και τα χαμηλά εισοδήματα να κάνουν μεγαλύτερη οικονομία, ενώ δεν αναφέρει όλη την αλήθεια, υποστηρίζει ο Ευκλείδης Τσακαλώτος. «Οι δαπάνες της Ελλάδας για τις συντάξεις και άλλα επιδόματα ανέρχονται περίπου στο 70% του μέσου όρου της ΕΕ και στο 52% της Γερμανίας. Είναι δυνατόν όταν περίπου το 45% των συνταξιούχων λαμβάνουν μηνιαίες συντάξεις κάτω από το όριο της φτώχειας των 665 ευρώ, και σχεδόν τέσσερα εκατομμύρια άτομα, δηλαδή, πάνω από το ένα τρίτο του πληθυσμού, βρίσκονται στην κατηγορία που κινδυνεύει με φτώχεια ή κοινωνικό αποκλεισμό, το βασικό πρόβλημα της Ελλάδας να είναι ότι οι συντάξεις και οι φοροαπαλλαγές είναι πολύ γενναιόδωρες;».
«Την ίδια ώρα, ο μόνος λόγος που περισσότεροι άνθρωποι εξαιρούνται από την καταβολή φόρου εισοδήματος είναι ότι λιγότεροι άνθρωποι έχουν αξιοπρεπή εισοδήματα. Άρα το ΔΝΤ που υποτίθεται ότι επανεξετάζει τη σχέση μεταξύ ανάπτυξης και ανισότητας, και που ορθώς δίνει έμφαση στην σημασία της ανάπτυξης χωρίς αποκλεισμούς, φαίνεται να μην γνωρίζει ότι η περαιτέρω μείωση των συντάξεων και των φοροαπαλλαγών δεν μπορεί παρά να αποτύχει, αυξάνοντας την ανισότητα και την κοινωνικό αποκλεισμό. Αλλά τουλάχιστον τότε θα βγαίνουν τα νούμερα».
Ο υπουργός Οικονομικών αρνήθηκε κατηγορηματικά ότι η Αθήνα έχει συμφωνήσει με το αίτημα των εταίρων της στην ευρωζώνη να επιδιώξει πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ στην περίοδο μετά τη λήξη του προγράμματος. Αντ’ αυτού, είπε ότι η ελληνική κυβέρνηση προσέφερε μια συμβιβαστική λύση όταν συναντήθηκαν οι υπουργοί Οικονομικών της ευρωζώνης στις 5 Δεκεμβρίου.
«Παρουσίασα τη θέση της ελληνικής κυβέρνησης ότι τα υψηλά πρωτογενή πλεονάσματα για μια οικονομία όπως της Ελλάδας και αυτό που έχει περάσει κατά τη διάρκεια της κρίσης δεν έχουν κανένα οικονομικό ή πολιτικό νόημα», επέμεινε ο υπουργός. «Κάποια κράτη μέλη υποστήριζαν τη θέση ότι το 3,5% θα πρέπει να διατηρηθεί για 10 χρόνια. Άλλα κινούνται προς ένα συμβιβασμό πέντε ετών. Η ελληνική θέση είναι ότι κανένα από τα δύο δεν θα λειτουργήσει για την Ελλάδα και προτείναμε το συμβιβασμό του να μειωθεί άμεσα στο 2,5%, αλλά συμφωνώντας με τους θεσμούς ότι η μείωση μιας ποσοστιαίας μονάδας από το 3,5% θα διατεθεί αποκλειστικά για τη μείωση της φορολογίας στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, βελτιώνοντας έτσι την ανταγωνιστικότητα και την ανάπτυξη. Ποια ήταν η απάντηση του ΔΝΤ; Το ΔΝΤ υποστήριξε στο Eurogroup ότι: ‘Δεν έχει σημασία για εμάς εάν είναι τρία, πέντε ή δέκα χρόνια υψηλών πλεονασμάτων, και πάλι θα χρειαστεί να δούμε περισσότερα μέτρα για να βγουν τα νούμερα καθώς δεν πιστεύουμε ότι το 3,5% είναι εφικτό χωρίς τέτοια νούμερα’. Δεν μπήκε καν στον κόπο να απαντήσει στην συμβιβαστική μας πρόταση».
Κομισιόν: Απόλυτα αξιόπιστο το ελληνικό πρόγραμμα
Όμως αντίδραση υπήρξε και από την πλευρά της Κομισιόν, με την εκπρόσωπο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ανίκα Μπράιτχαρτ, να εκφράζει την άποψη ότι το ελληνικό πρόγραμμα είναι απόλυτα αξιόπιστο.
«Διαβάσαμε προσεκτικά την ανάρτηση των αξιωματούχων του ΔΝΤ», ανέφερε η Α. Μπράιτχαρτ, προσθέτοντας πως «οι Ευρωπαϊκοί θεσμοί πιστεύουν ότι οι πολιτικές στο πλαίσιο του προγράμματος του ΕSM είναι συμπαγείς και μπορούν να επιτρέψουν στην Ελλάδα να επιστρέψει στην ανάπτυξη και στις αγορές». Συνεχίζοντας, η εκπρόσωπος σημείωσε πως «η Ελλάδα έχει ήδη εφαρμόσει σημαντικές μεταρρυθμίσεις και είναι εντός τροχιάς για να εκπληρώσει τους συμφωνημένους δημοσιονομικούς στόχους», υπογραμμίζοντας την ανάγκη «όλοι οι θεσμοί να αναγνωρίσουν αυτά τα επιτεύγματα».
Αναφερομένη στην αποστολή στην Αθήνα, σημείωσε πως «προσωπικό από όλα τα θεσμικά όργανα βρίσκονται στην Αθήνα προκειμένου να επιτύχουν μια συμφωνία για τη δεύτερη αξιολόγηση» και επανέλαβε πως «δεδομένης της προόδου που έχει σημειωθεί μέχρι στιγμής, μια συμφωνία μπορεί να επιτευχθεί σύντομα εάν όλες οι πλευρές εμπλακούν στις συζητήσεις εποικοδομητικά», δηλώνοντας την προσήλωση της Επιτροπής προς αυτό το σκοπό.
Ερωτηθείσα εάν θα μπορούσε το Ευρωπαϊκό Δημοσιονομικό Συμβούλιο να αποφανθεί εάν το πρόγραμμα είναι αξιόπιστο, σε συνέχεια των αμφιβολιών του ΔΝΤ, η Ανίκα Μπράιτχαρτ ανέφερε πως το ελληνικό πρόγραμμα έχει περάσει από «λεπτομερείς ελέγχους από το Eurogroup και από άλλους θεσμούς, καθώς και από το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο». Όπως είπε, το Ευρωπαϊκό Δημοσιονομικό Συμβούλιο είναι ανεξάρτητο και έγκειται σε αυτούς να αποφασίσουν τι θέλουν να ελέγξουν, καθώς σε γενικές γραμμές η εντολή τους σχετίζεται με την τοποθέτηση έναντι των δημοσιονομικών πολιτικών που αφορούν συνολικά την ευρωζώνη.
Βρυξέλλες: Παραπλανητικά τα στοιχεία του ΔΝΤ
Παράλληλα, ευρωπαϊκοί κύκλοι αμφισβητούν την αξιοπιστία των στοιχείων στα οποία βασίζει το ΔΝΤ την κριτική του προς το ελληνικό πρόγραμμα, παραπέμποντας σε στοιχεία που είναι ήδη δημοσιευμένα.
Ειδικότερα, χαρακτηρίζεται ως «παραπλανητικός» ο ισχυρισμός του ΔΝΤ ότι το 50% των Ελλήνων φορολογουμένων εξαιρούνται από τη φορολόγηση του εισοδήματος, καθώς εάν συνοψιστούν ο φόρος εισοδήματος και οι ασφαλιστικές εισφορές, η φορολόγηση στην Ελλάδα είναι πάνω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Με βάση, μάλιστα, τα στοιχεία του ΟΟΣΑ από το 2015, ένα πρόσωπο με αποδοχές στο 67% του μέσου όρου και δύο παιδιά έχει φορολογική επιβάρυνση ύψους 15% στην Ελλάδα, η οποία είναι διπλάσια από αυτή της Πορτογαλίας και τουλάχιστον κατά τρεις φορές μεγαλύτερη από αυτή της Ισπανίας.
Επιπλέον, σε ό,τι αφορά το αφορολόγητο, για τη μείωση του οποίου πιέζει το ΔΝΤ, σύμφωνα με κοινούς υπολογισμούς της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του ΟΟΣΑ, κατά την πρώτη αξιολόγηση η φορολογική βάση διευρύνθηκε στην Ελλάδα, μειώνοντας το αφορολόγητο κατά 10% και ευθυγραμμίζοντάς το με άλλα κράτη-μέλη της ευρωζώνης, όπως η Ισπανία και η Γερμανία.
Αναφορικά με τον ισχυρισμό του ΔΝΤ ότι η εισπραξιμότητα των φόρων στην Ελλάδα έχει μειωθεί από 75% στην αρχή του προγράμματος σε 50% τώρα, τονίζεται ότι δεν είναι σωστός, καθώς η φορολογική συμμόρφωση των Ελλήνων τους πρώτους εννιά μήνες του 2016 αυξήθηκε στο 81% για τους τέσσερις βασικούς φόρους, από 77% το 2015.
Τέλος, σε ό,τι αφορά το επιχείρημα του ΔΝΤ ότι η Ελλάδα πληρώνει πολύ υψηλές συντάξεις στα επίπεδα της Γερμανίας, σύμφωνα με τα στοιχεία που παρέχονται από τα κράτη-μέλη στο πλαίσιο της έκθεσης του 2015 για τη γήρανση, ο μέσος όρος των συντάξεων στη Γερμανία το 2013 ήταν 1.233 ευρώ το μήνα, ενώ στην Ελλάδα ανερχόταν σε 846 ευρώ το μήνα, δηλαδή κατά 45% χαμηλότερος. Αν, δε, προστεθούν και οι παροχές του κράτους προνοίας που στην περίπτωση της Γερμανίας είναι πολλαπλάσιες από αυτές του ελληνικού κράτους, τότε η διαφορά γίνεται δυσανάλογα μεγάλη.
ESM: Μας εξέπληξε η ανάρτηση στο blog του ΔΝΤ
Την έκπληξη των ευρωπαϊκών θεσμών για τις απόψεις που εξέφρασαν οι αξιωματούχοι του ΔΝΤ εξέφρασε εξάλλου σήμερα εκπρόσωπος του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Στήριξης (ESM). «Στηρίζουμε τη θέση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τις απόψεις που εξέφρασαν χθες αξιωματούχοι του ΔΝΤ με ανάρτησή τους στο μπλογκ του Ταμείου», ανέφερε ο εκπρόσωπος του ESM.
Ο ίδιος εκπρόσωπος Τύπου επεσήμανε ότι τη στιγμή που νέες συνομιλίες ξεκινούν στην Αθήνα με σκοπό την ολοκλήρωση της δεύτερης αξιολόγησης, οι ευρωπαϊκοί θεσμοί εξεπλάγησαν με τη δημοσίευση αξιωματούχων του ΔΝΤ στο μπλογκ του Ταμείου σχετικά με τις εν εξελίξει διαπραγματεύσεις με την ελληνική κυβέρνηση.
«Eλπίζουμε να μπορέσουμε να επιστρέψουμε στην πρακτική διεξαγωγής διαπραγματεύσεων με την ελληνική κυβέρνηση για το πρόγραμμα, κατ' ιδίαν», κατέληξε ο εκπρόσωπος του ESM.
